Biskupiec (gmina wiejska)

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
Gmina Biskupiec
Herb
Herb gminy
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat nowomiejski
Rodzaj gminy wiejska
Wójt Arkadiusz Dobek
Powierzchnia 240,61 km²
Liczba sołectw 25
Liczba miejscowości 38
Liczba ludności (2013)
Gęstość zaludnienia 		9546
40 osób/km²
Strefa numeracyjna 56
Tablice rejestracyjne NNM
TERYT 2812022
Urząd gminy
ul. Rynek 1 13-340 Biskupiec
Strona internetowa gminy
Biuletyn Informacji Publicznej gminy

Gmina Biskupiec – gmina wiejska położona w południowo-zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, w zachodniej części powiatu nowomiejskiego. Siedziba gminy znajduje się w Biskupcu. Gmina rolnicza o dużej powierzchni zalesienia. Największa gmina powiatu nowomiejskiego.
Władzę w gminie sprawuje wójt Arkadiusz Dobek[1].

Kościół pw. św. Jana Nepomucena i Matki Bożej Różańcowej w Biskupcu. Fot. Dosp84. Źródło: Commons Wikimedia
Kościół pw. Świętych Szymona i Pawła w Lipinkach. Fot. Dosp84. Źródło: Commons Wikimedia

Powierzchnia gminy

Gmina wiejska Biskupiec zajmuje powierzchnię 240,61 km2[2], w tym:

  • użytki rolne: 61,7% (14 844 ha)
  • lasy: 27,1% (6 522 ha)
  • wody: 3,8% (859 ha)

Gmina stanowi 54,3% powierzchni powiatu nowomiejskiego.

Demografia

Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[2]:

Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób % osób % osób %
liczba 9546 100 4699 49,2 4847 50,8
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²) 		40 20 20

Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie wiejskiej Biskupiec wynosiło -71 osób[2], co stanowi 61,2% migracji w powiecie nowomiejskim oraz 1,9% w województwie warmińsko-mazurskim.

Historia gminy jako jednostki administracyjnej

W 1972 roku, na podstawie Ustawy z 29 listopada 1972 roku o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych[3], zmienił się w Polsce podział administracji terytorialnej. W wyniku wprowadzenia w życie ustawy, w dniu 1 stycznia 1973 roku istniejące dotychczas w powiatach gromady zostały przekształcone w gminy.

Gmina Biskupiec została powołana na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku[4] stała się częścią powiatu nowomiejskiego w województwie olsztyńskim. W skład nowo utworzonej gminy wchodziły obszary sołectw: Bielice, Biskupiec, Czachówki, Fitowo, Gaj, Krotoszyny, Lipinki, Łąkorek, Łąkorz, Mierzyn, Osetno, Ostrowite, Piotrowice, Piotrowice Małe, Podlasek, Podlasek Mały, Rywałdzik, Sędzice, Słupnica, Sumin, Szwarcenowo, Wielka Tymawa, Wardęgowo, Wonna.

1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[5], przestał istnieć powiat nowomiejski. Gmina Biskupiec została bezpośrednio częścią województwa toruńskiego.

Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[6] umiejscowiły gminę Biskupiec w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie nowomiejskim.

Gmina wiejska Biskupiec graniczy z gminami: Kisielice, Iława, Nowe Miasto Lubawskie, Kurzętnik oraz z czterema gminami województwa kujawsko-pomorskiego. Są to: Łasin, Świecie nad Osą, Jabłonowo i Zbicz.

Miejscowości na terenie gminy

Sołectwa: Babalice, Bielice, Biskupiec, Czachówki, Fitowo, Gaj, Krotoszyny, Lipinki, Łąkorek, Łąkorz, Mierzyn, Osetno, Ostrowite, Piotrowice, Piotrowice Małe, Podlasek, Podlasek Mały, Rywałdzik, Słupnica, Sumin, Szwarcenowo, Wielka Tymawa, Wardęgowo, Wielka Wólka, Wonna.

Pozostałe miejscowości: Buczek, Iwanki, Kaługa, Leszczyniak, Mała Wólka, Mec, Osówko, Podwólka, Sędzice, Wardęgówko, Wąkop, Wielgrób, Zawada.

Gospodarka

Głównym kierunkiem rozwoju gospodarczego gminy Biskupiec jest rolnictwo. Użytki rolne stanowią ponad 60% ogólnej powierzchni gminy, w tym: 83% (12364 ha) to grunty orne, 15% (2299 ha) łąki i pastwiska, a 0,6% (86 ha) sady. Na obszarze gminy dominują gleby średniej jakości III i IV klasy bonitacyjne. Gmina jest typowym obszarem rolniczym, na którym do podstawowych form gospodarowania zalicza się produkcję roślinną i hodowlę zwierząt. Większość gospodarstw prowadzi działalność ogólnorolną[7].

W gminie rozwinięty jest przemysł rolno-spożywczy i drzewny, dość dobrze rozwinięta jest sieć usług o zróżnicowanej strukturze i handel.

Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Biskupiec wynosiła w 2013 roku 563. W tym 27 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 536 tworzy sektor prywatny. 141 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 65 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 67 firm w dziale budownictwo, 90 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziły 5 firm[2].
Największymi podmiotami prowadzącymi działalność gospodarczą w gminie są: Gospodarstwo Rolne "Czachpol" Czachówki, Gospodarstwo Rolne "Rolpol" Sp. z o.o. Ostrowite, PPUH "Ziemar" Sp. z o.o. Szwarcenowo, Przedsiębiorstwo Rolno-Produkcyjne "Specrol" Łąkorek, Olejarnia "Baja" Mierzyn, Wytwórnia Wód Kania Bielice, Zakład Produkcyjny Stolarki Budowlanej "Rydpol" Łąkorz, Fabryka Okien i Drzwi "Dziadek" Bielice.

Turystyka nie odgrywa w gminie Biskupiec dominującej roli. Warunki przyrodnicze (w tym jeziora, lasy) i krajobrazowe sprzyjają rozwojowi turystyki w tym rejonie. Jednak brak całorocznej bazy noclegowej, słaby rozwój agroturystyki, słabe zagospodarowanie terenów rekreacyjnych utrudniają ten proces. Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w miejscowościach: Lipinki, Mierzyn[1].

Gmina Biskupiec należy do Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich oraz LGD "Ziemia Lubawska".

W nowej Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do tzw. "Tygrysów warmińsko-mazurskich" - obszarów wymagających strategicznej interwencji, ze względu na możliwości rozwojowe.

Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Biskupiec wynosiła 1086 osoby[1], co stanowi 27,8% bezrobotnych w powiecie nowomiejskim.

Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 18,1% ludności[8].

Kultura i turystyka

Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy

Wydarzenia kulturalne związane z gminą

  • dożynki gminne

Ludzie związani z gminą

Zabytki znajdujące się na terenie gminy

Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Biskupiec należą[9]:

Szlaki i atrakcje turystyczne

  • szlaki i ścieżki edukacyjne Brodnickiego Parku Krajobrazowego
  • obiekty muzealne w Łąkorzu: Muzeum Lokalne, Skansen Maszyn Rolniczych, kuźnia, wiatrak
  • zabytkowe parki dworskie w: Babalicach, Bielicach, Osówku, Sędzicach
  • Brodnicki Park Krajobrazowy, obszary chronionego krajobrazu, rezerwaty i pomniki przyrody
  • lasy, jeziora
  • organizowane corocznie Święto Gęsi w Biskupcu

Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Biskupiec można uzyskać na stronach internetowych gminabiskupiec.pl oraz itnowemiasto.pl.

Religia

Szkolnictwo

W gminie wiejskiej Biskupiec istnieją następujące placówki edukacyjne:

Sport

Na terenie gminy działa klub:

Inne organizacje i instytucje

Obszary chronione i pomniki przyrody

Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich[10]:

Parki krajobrazowe:

Rezerwaty przyrody:

Obszary chronionego krajobrazu:

Obszary Natura 2000:

Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy wiejskiej Biskupiec znajduje się 26 pomników przyrody oraz użytek ekologiczny Iwanki-Zgniłki[10].

Zobacz też:

Przypisy

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Urząd Gminy Biskupiec [1]
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Bank Danych Lokalnych GUS
  3. ↑ Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl
  4. ↑ Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.
  5. ↑ Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl
  6. ↑ Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl
  7. ↑ Strategia rozwoju gminy Biskupiec na lata 2007-2013, Biskupiec 2007, Gmina Biskupiec
  8. ↑ Bank Danych Lokalnych GUS
  9. ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków
  10. ↑ 10,0 10,1 Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie

Bibliografia

Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl[20.10.2014]
Dz.U. 1975, nr 17, poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim, [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
gminabiskupiec.pl, Strategia Rozwoju Gminy Biskupiec na lata 2007-2013, Biskupiec 2007.
Gmina Biskupiec. Program Ochrony Środowiska
Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium [20.10.2014]
BIP Urzędu Gminy Biskupiec [20.10.2014]
Urząd Gminy Biskupiec [20.10.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [20.10.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [20.10.2014]
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.10.2014]

Źródło: „http://encyklopedia.warmia.mazury.pl/index.php?title=Biskupiec_(gmina_wiejska)&oldid=143686”