Kętrzyn (gmina wiejska): Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(→‎Gospodarka)
 
(Nie pokazano 23 wersji utworzonych przez 8 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
{{Gmina infobox
 
{{Gmina infobox
 
  |Gmina          = Kętrzyn
 
  |Gmina          = Kętrzyn
−
  |herb_gminy      = Plik:Herb_gminy_Kętrzyn.png | Herb gminy Kętrzyn
+
  |herb_gminy      = Plik:Herb_gminy_Kętrzyn.png |Herb gminy Kętrzyn
 
  |flaga_gminy    =  
 
  |flaga_gminy    =  
 
  |mapa_gminy      =  
 
  |mapa_gminy      =  
Linia 11: Linia 11:
 
  |rodzaj_gminy    = wiejska
 
  |rodzaj_gminy    = wiejska
 
  |zarządzający    = Wójt
 
  |zarządzający    = Wójt
−
  |wójt            = [[Sławomir Jarosik]]
+
  |wójt            = Paweł Krzysztof Bobrowski
 
  |adres_ug        = ul. Tadeusza Kościuszki  
 
  |adres_ug        = ul. Tadeusza Kościuszki  
 
  |kod_poczt_ug    = 11-400 Kętrzyn
 
  |kod_poczt_ug    = 11-400 Kętrzyn
Linia 28: Linia 28:
 
  |bip            = http://bip.warmia.mazury.pl/ketrzyn_gmina_wiejska/
 
  |bip            = http://bip.warmia.mazury.pl/ketrzyn_gmina_wiejska/
 
}}  
 
}}  
−
'''Gmina Kętrzyn''' – gmina wiejska położona w północnej części [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwa warmińsko-mazurskiego]] i w południowo-wschodniej części [[Powiat kętrzyński| powiatu kętrzyńskiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Kętrzyn| Kętrzynie]].
+
'''Gmina Kętrzyn''' – gmina wiejska położona w północnej części [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwa warmińsko-mazurskiego]] i w południowo-wschodniej części [[Powiat kętrzyński|powiatu kętrzyńskiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Kętrzyn|Kętrzynie]].
−
 
+
Gmina rolnicza, której tereny położone są w obszarach trzech mezoregionów: [[Nizina Sępopolska|Niziny Sępopolskiej]], [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]], [[Pojezierze Mrągowskie|Pojezierza Mrągowskiego]]. Gmina [[Państwowe Gospodarstwa Rolne (PGR)|popegeerowska]], w której duża liczba osób korzysta ze środowiskowej pomocy społecznej.  
−
Gmina rolnicza, której tereny położone są w obszarach trzech mezoregionów: [[Nizina Sępopolska| Niziny Sępopolskiej]], [[Kraina wielskich Jezior Mazurskich| Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]], [[Pojezierze Mrągowskie| Pojezierza Mrągowskiego]]. Krajobraz gminy jest urozmaicony. Największe urozmaicenie terenu – liczne pagórki i doliny – występuje na obszarze Krainy Wielkich Jezior Mazurskich.
+
Władzę w gminie sprawuje wójt [[Paweł Bobrowski]]<ref name="p1">[http://ketrzyn.warmia.mazury.pl/index.php?lang=pl Urząd Gminy Kętrzyn ] [20.10.2014]</ref>.
−
Gmina popegeerowska, w której duża liczba osób korzysta ze środowiskowej pomocy społecznej.  
 
−
 
 
−
Władzę w gminie sprawuje wójt [[Sławomir Jarosik]]<ref name="p1">Urząd Gminy Kętrzyn [http://ketrzyn.warmia.mazury.pl/index.php?lang=pl]</ref>.
 
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
 
== Powierzchnia gminy ==
 
== Powierzchnia gminy ==
−
Gmina wiejska Kętrzyn zajmuje powierzchnię 285,36 km<sup>2</sup><ref name="p2">Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS [http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3165]</ref>, w tym:
+
Gmina wiejska Kętrzyn zajmuje powierzchnię 285,36 km<sup>2</sup><ref name="p2"> [http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3165 Bank Danych Lokalnych GUS] [20.10.2014]</ref>, w tym:
 
*użytki rolne: 68,1%  (19439 ha)
 
*użytki rolne: 68,1%  (19439 ha)
 
*lasy: 22,5% (6417 ha)
 
*lasy: 22,5% (6417 ha)
 
*wody: 2,2% (628 ha)
 
*wody: 2,2% (628 ha)
−
 
+
Gmina stanowi 23,5% powierzchni powiatu kętrzyńskiego.
−
Gmina stanowi 23,5% powierzchni [[Powiat kętrzyński| powiatu kętrzyńskiego]].
 
  
 
== Demografia ==
 
== Demografia ==
 
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref name="p2"/>:
 
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref name="p2"/>:
−
{{Galeria|Nazwa=Gmina Kętrzyn|wielkość=300|pozycja=right
+
[[Plik: Kościół pw. św. Stanisława Kostki w Karolewie..jpg|right|290px|thumb|Kościół pw. św. Stanisława Kostki w Karolewie.<br>Fot. Romek. Źródło: [http://snooker.netsay.net/index.php?title=Plik:Karolewo_-_ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82.jpg www.snooker.netsay.net] ]]
−
|Plik: Kościół pw. św. Stanisława Kostki w Karolewie.jpg| Kościół pw. św. Stanisława Kostki w Karolewie  
+
[[Plik: Kościół pw. św. Jana Ewangelisty w Czernikach.jpg|right|290px|thumb|Kościół pw. św. Jana Ewangelisty w Czernikach<br/>Fot. Adam Kliczek. Źródło: [http://zatrzymujeczas.pl www.zatrzymujeczas.pl] (CC-BY-SA-3.0) ]]
−
|Plik: Kościół pw. św. Jana Ewangelisty w Czernikach.jpg| Kościół pw. św. Jana Ewangelisty w Czernikach autor: Adam Kliczek  
+
[[Plik: Wiatrak holenderski w Starej Różance.jpg|right|290px|thumb|Wiatrak holenderski w Starej Różance<br>Fot. Gliwi. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Alt_Rosenthal._Eine_Windm%C3%BChle_von_1873.jpg Commons Wikimedia] ]]
−
|Plik: Pałac w Nakomiadach.jpg| Pałac w Nakomiadach
+
[[Plik: Pałac w Nakomiadach.jpg|right|290px|thumb|Pałac w Nakomiadach<br>Fot. Grzegorz Gąsior. Źródło: [http://www.kolarstwo.netsay.net/?title=Plik:Nakomiady,_front,_2012_r..JPG www.kolarstwo.netsay.net] ]]
−
|Plik: Bunkier w Martianach.jpg| Bunkier w Martianach  
+
[[Plik: Bunkier w Martianach.jpg|right|290px|thumb|Bunkier w Martianach<br>Fot. Alfista33. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Martiany,_bunkier_07.jpg Commons Wikimedia] ]]
−
}}
+
 
{|class="wikitable"
 
{|class="wikitable"
−
!Opis || colspan=2|Ogółem || colspan=2|Kobiety || colspan=2|Mężczyźni
+
!Opis ||colspan=2|Ogółem ||colspan=2|Kobiety ||colspan=2|Mężczyźni
 
|-
 
|-
−
|jednostka || osób || % || osób || % || osób || %
+
|jednostka ||osób ||% ||osób ||% ||osób ||%
 
|--
 
|--
−
|liczba || 8439 || 100 || 4141 || 49,0 || 4298 || 51,0
+
|liczba ||8439 ||100 ||4141 ||49,0 ||4298 ||51,0
 
|--
 
|--
−
|gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) || colspan=2| 30 || colspan=2| 15 || colspan=2| 15
+
|gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) ||colspan=2|30 ||colspan=2|15 ||colspan=2|15
 
|}
 
|}
−
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie wiejskiej Kętrzyn wynosiło -23 osób<ref name="p2"/>, co stanowi 5,3% migracji w [[Powiat kętrzyński| powiecie kętrzyńskim]] oraz 0,6% w [[województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]].
+
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie wiejskiej Kętrzyn wynosiło -23 osób<ref name="p2"/>, co stanowi 5,3% migracji w powiecie kętrzyńskim oraz 0,6% w województwie warmińsko-mazurskim.
  
 
== Historia gminy jako jednostki administracyjnej ==
 
== Historia gminy jako jednostki administracyjnej ==
−
W 1972 roku, na podstawie Ustawy z 29 listopada 1972 roku o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych<ref>Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312]</ref>, zmienił się w Polsce podział administracji terytorialnej. W wyniku wprowadzenia w życie ustawy, w dniu 1 stycznia 1973 roku, istniejące dotychczas w powiatach gromady zostały przekształcone w gminy. Gmina wiejska Kętrzyn z siedzibą w [[Kętrzyn| Kętrzynie]] została powołana na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku<ref>Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.</ref>. Stała się ona częścią [[Powiat kętrzyński| powiatu kętrzyńskiego]] w województwie olsztyńskim. W skład  nowo utworzonej gminy wchodziły obszary sołectw: [[Biedaszki]], [[Borki]], [[Czerniki]], [[Filipówka]], [[Gałwuny]], [[Gnatowo]], [[Gromki]], [[Koczarki]], [[Kruszewiec]], [[Langanki]], [[Linkowo]], [[Mażany]], [[Muławki]], [[Nakomiady]], [[Nowa Wieś Kętrzyńska]], [[Nowa Wieś Mała]], [[Pożarki]], [[Pręgowo]], [[Salpik]], [[Stara Różanka]], [[Wajsznory]], [[Wilkowo]], [[Zalesie Kętrzyńskie]] oraz miejscowości: [[Grabno]], [[Nowa Różanka]], [[Strzyże]].<br/>
+
W 1972 roku, na podstawie Ustawy z 29 listopada 1972 roku o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych<ref>Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]</ref>, zmienił się w Polsce podział administracji terytorialnej. W wyniku wprowadzenia w życie ustawy, w dniu 1 stycznia 1973 roku istniejące dotychczas w powiatach gromady zostały przekształcone w gminy. Gmina wiejska Kętrzyn z siedzibą w [[Kętrzyn|Kętrzynie]] została powołana na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku<ref>Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim</ref>. Stała się ona częścią powiatu kętrzyńskiego w województwie olsztyńskim. W skład  nowo utworzonej gminy wchodziły obszary sołectw: [[Biedaszki (gmina Kętrzyn)|Biedaszki]], [[Borki]], [[Czerniki]], [[Filipówka]], [[Gałwuny]], [[Gnatowo]], [[Gromki]], [[Koczarki]], [[Kruszewiec]], [[Langanki]], [[Linkowo]], [[Mażany]], [[Muławki]], [[Nakomiady]], [[Nowa Wieś Kętrzyńska]], [[Nowa Wieś Mała]], [[Pożarki]], [[Pręgowo]], [[Salpik]], [[Stara Różanka]], [[Wajsznory (gmina Kętrzyn)|Wajsznory]], [[Wilkowo]], [[Zalesie Kętrzyńskie]] oraz miejscowości: [[Grabno]], [[Nowa Różanka]], [[Strzyże]].
−
1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa<ref>Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych.  [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091]</ref>, przestał istnieć [[powiat kętrzyński]]. Gmina Kętrzyn została bezpośrednio częścią [[województwo olsztyńskie| województwa olsztyńskiego]].
 
−
Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652]</ref> umiejscowiły gminę Kętrzyn w powołanym 1 stycznia 1999 roku [[województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat kętrzyński| powiecie kętrzyńskim]].
 
  
−
Gmina Kętrzyn graniczy z gminami: [[Srokowo (gmina wiejska)| Srokowo]], [[Węgorzewo (gmina miejsko-wiejska)| Węgorzewo]], [[Giżycko (gmina wiejska)| Giżycko]], [[Ryn (gmina miejsko-wiejska)| Ryn]], [[Mrągowo (gmina wiejska)| Mrągowo]], [[Reszel (gmina miejsko-wiejska)| Reszel]], [[Korsze (gmina miejsko-wiejska)| Korsze]], [[Barciany (gmina wiejska)| Barciany]].
+
1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa<ref>Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych,  [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]</ref>, przestał istnieć powiat kętrzyński. Gmina Kętrzyn została bezpośrednio częścią [[województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]].
 +
Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]</ref> umiejscowiły gminę Kętrzyn w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie kętrzyńskim.
 +
 
 +
Gmina Kętrzyn graniczy z gminami: [[Srokowo (gmina wiejska)|Srokowo]], [[Węgorzewo (gmina miejsko-wiejska)|Węgorzewo]], [[Giżycko (gmina wiejska)|Giżycko]], [[Ryn (gmina miejsko-wiejska)|Ryn]], [[Mrągowo (gmina wiejska)|Mrągowo]], [[Reszel (gmina miejsko-wiejska)|Reszel]], [[Korsze (gmina miejsko-wiejska)|Korsze]], [[Barciany (gmina wiejska)|Barciany]].
  
 
== Miejscowości na terenie gminy ==
 
== Miejscowości na terenie gminy ==
−
Sołectwa: [[Biedaszki]], [[Czerniki]], [[Filipówka]], [[Gałwuny]], [[Gnatowo]], [[Jeżewo]], [[Koczarki]], [[Kruszewiec]], [[Langanki]], [[Linkowo]], [[Mażany]], [[Muławki]], [[Nakomiady]],  [[Nowa Różanka]], [[Nowa Wieś Kętrzyńska]], [[Pożarki]],  
+
Sołectwa: [[Biedaszki (gmina Kętrzyn)|Biedaszki]], [[Czerniki]], [[Filipówka]], [[Gałwuny]], [[Gnatowo]], [[Jeżewo]], [[Koczarki]], [[Kruszewiec]], [[Langanki]], [[Linkowo]], [[Mażany]], [[Muławki]], [[Nakomiady]],  [[Nowa Różanka]], [[Nowa Wieś Kętrzyńska]], [[Pożarki]], [[Pręgowo]], [[Salpik]], [[Sławkowo (gmina Kętrzyn)|Sławkowo]], [[Stara Różanka]], [[Wajsznory (gmina Kętrzyn)|Wajsznory]], [[Wilkowo (gmina Kętrzyn)|Wilkowo]], [[Wopławki]].
−
[[Pręgowo]], [[Salpik]], [[Sławkowo]], [[Stara Różanka]], [[Wajsznory (gmina Kętrzyn)| Wajsznory]], [[Wilkowo]], [[Wopławki]].
 
  
−
Pozostałe miejscowości: [[Bałowo]], [[Przeczniak]], [[Sykstyny]], [[Ugiertowo]], [[Bałtrucie]], [[Działki]], [[Banaszki]], [[Borki]], [[Biedaszki Małe]], [[Nowy Młyn]], [[Kętrzyńska Kępa]], [[Gierłoż]], [[Godzikowo]], [[Poganówko]], [[Zalesie Kętrzyńskie]], [[Poganowo]], [[Grabno]], [[Jurki]], [[Karolewo]], [[Kaskajmy]], [[Koczarki]], [[Kotkowo]], [[Owczarki]], [[Kwiedzina]], [[Łazdoje]], [[Henrykowo]], [[Marszewo]], [[Martiany]], [[Dąbrowa (gmina Kętrzyn)| Dąbrowa]], [[Suchodoły]], [[Gryzławki]], [[Nowa Wieś Mała]], [[Nowy Mikielnik]], [[Ostry Róg]], [[Parcz]], [[Jankowo]], [[Osewo]], [[Salpik Dolny]], [[Smokowo]], [[Stachowizna]], [[Trzy Lipy]], [[Głobie]], [[Windykajmy]], [[Muławski Dwór]], [[Wólka (gmina Kętrzyn)| Wólka]].
+
Pozostałe miejscowości: [[Bałowo]], [[Przeczniak]], [[Sykstyny]], [[Ugiertowo]], [[Bałtrucie]], [[Działki]], [[Banaszki]], [[Borki (gmina Kętrzyn)|Borki]], [[Biedaszki Małe]], [[Nowy Młyn]], [[Kętrzyńska Kępa]], [[Gierłoż]], [[Godzikowo]], [[Poganówko]], [[Zalesie Kętrzyńskie]], [[Poganowo]], [[Grabno]], [[Jurki (gmina Kętrzyn)|Jurki]], [[Karolewo]], [[Kaskajmy]], [[Koczarki]], [[Kotkowo (gmina Kętrzyn)|Kotkowo]], [[Owczarki]], [[Kwiedzina]], [[Łazdoje]], [[Henrykowo (gmina Kętrzyn)|Henrykowo]], [[Marszewo]], [[Martiany]], [[Dąbrowa (gmina Kętrzyn)|Dąbrowa]], [[Suchodoły]], [[Gryzławki]], [[Nowa Wieś Mała (gmina Kętrzyn)|Nowa Wieś Mała]], [[Nowy Mikielnik]], [[Ostry Róg]], [[Parcz]], [[Jankowo (gmina Kętrzyn)|Jankowo]], [[Osewo]], [[Salpik Dolny]], [[Smokowo]], [[Stachowizna]], [[Trzy Lipy]], [[Głobie]], [[Windykajmy]], [[Muławski Dwór]], [[Wólka (gmina Kętrzyn)| Wólka]].
  
 
== Gospodarka ==
 
== Gospodarka ==
−
Główną gałęzią rozwoju gospodarczego gminy wiejskiej Kętrzyn jest rolnictwo. Gmina jest typowym obszarem rolniczym, na którym do podstawowych form gospodarowania zalicza się produkcję roślinną i hodowlę zwierząt. [[Grunty rolne| Użytki rolne]] zajmują  ponad 68% powierzchni gminy, z czego największa ich część stanowią grunty orne: 47,7% (13637 ha), łąki i pastwiska zajmują 18% (5117 ha), a sady 0,06% (17 ha). Grunty rolne znajdują się na dobrych glebach III  klasy bonitacyjnej. W produkcji roślinnej dominuje uprawa zbóż (głównie pszenica ozima, jęczmień jary). W produkcji zwierzęcej przeważa hodowla trzody chlewnej.<br/>
+
Główną gałęzią rozwoju gospodarczego gminy wiejskiej Kętrzyn jest rolnictwo. Gmina jest typowym obszarem rolniczym, na którym do podstawowych form gospodarowania zalicza się produkcję roślinną i hodowlę zwierząt. [[Grunty rolne|Użytki rolne]] zajmują  ponad 68% powierzchni gminy, z czego największa ich część stanowią grunty orne: 47,7% (13637 ha), łąki i pastwiska zajmują 18% (5117 ha), a sady 0,06% (17 ha). Grunty rolne znajdują się na dobrych glebach III  klasy bonitacyjnej. W produkcji roślinnej dominuje uprawa zbóż (głównie pszenica ozima, jęczmień jary). W produkcji zwierzęcej przeważa hodowla trzody chlewnej.<br/>
−
Rolnictwo w gminie oparte jest na gospodarstwach indywidualnych. Przeciętna powierzchnia gospodarstwa rolnego to 27 ha. Część gospodarstw prowadzi większą niż przeciętna produkcję rolną. Takie gospodarstwa znajdują się w miejscowościach Smokowo, Kaskajmy, Nakomiady, Wopławka, Sławkowo, Karolewo. Ponadto, na terenie gminy działają duże gospodarstwa rolne: Gospodarstwo Rolne Skarbu Państwa w Windykajmach (Agencji Nieruchomości Rolnych), "Avima" sp. z o.o. w Sykstynach oraz suszarnia w Karolewie należąca do Kombinatu Rolnego Skandawa Sp. z o.o. z siedzibą we Frączkowie ([[Barciany (gmina wiejska)|gmina Barciany]]).
+
Rolnictwo w gminie oparte jest na gospodarstwach indywidualnych. Przeciętna powierzchnia gospodarstwa rolnego to 27 ha. Część gospodarstw prowadzi większą niż przeciętna produkcję rolną. Takie gospodarstwa znajdują się w miejscowościach Smokowo, Kaskajmy, Nakomiady, Wopławka, Sławkowo, Karolewo. Ponadto, na terenie gminy działają duże gospodarstwa rolne: Gospodarstwo Rolne Skarbu Państwa w Windykajmach (Agencji Nieruchomości Rolnych), "Avima" sp. z o.o. w Sykstynach oraz suszarnia w Karolewie należąca do Kombinatu Rolnego Skandawa Sp. z o.o. z siedzibą we Frączkowie ([[Barciany (gmina wiejska)|gmina Barciany]])
−
<ref>[http://bip.warmia.mazury.pl/ketrzyn_gmina_wiejska/74/Ochrona_srodowiska/  Program ochrony środowiska gminy Kętrzyn na lata 2004-2007 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2008-2011, Olsztyn 2004.]</ref>.
+
<ref>[http://bip.warmia.mazury.pl/ketrzyn_gmina_wiejska/74/Ochrona_srodowiska/  Program ochrony środowiska gminy Kętrzyn na lata 2004-2007 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2008-2011, Olsztyn 2004]</ref>.
 +
 
 +
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Kętrzyn wynosiła w 2013 roku 505. W tym 18 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 487 tworzy sektor prywatny. 127 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 41 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 62 firmy w dziale budownictwo, 36 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 9 firm<ref name="p2"/>.
 +
 
 +
W gminie nie ma rozwiniętego przemysłu, dość dobrze rozwinięta jest sieć usług o zróżnicowanej strukturze i handel. Działają niewielkie podmioty przetwórstwa rolno-spożywczego, podmioty w sferze obsługi rolnictwa (wytwarzanie pasz, skup zbóż i żywca, itp.), zakłady usługowe (transportowe, remontowo-budowlane). Większe zakłady produkcyjne w gminie Kętrzyn to: Pol-Mot TUR S.A. w Biedaszkach (produkcja maszyn rolniczych), VAISNORI Manufaktura Ceramiki  w Wajsznorach (produkcja ceramiki), BUD-MAT Wytwórnia Materiałów Budowlanych w Wilkowie, Masarnia Korzeniewski w Nakomiadach.
  
−
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Kętrzyn wynosiła w 2013 roku 505. W tym 18 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 487 tworzy sektor prywatny. 127 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 41 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 62 firmy w dziale budownictwo, 36 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 9 firm<ref name="p2"/>.<br/>
 
−
W gminie nie ma rozwiniętego przemysłu, dość dobrze rozwinięta jest sieć usług o zróżnicowanej strukturze i handel. Działają niewielkie podmioty przetwórstwa rolno-spożywczego, podmioty w sferze obsługi rolnictwa (wytwarzanie pasz, skup zbóż i żywca, itp.), zakłady usługowe (transportowe, remontowo-budowlane). Większe zakłady produkcyjne w gminie Kętrzyn to: Pol-Mot TUR S.A. w Biedaszkach (produkcja maszyn rolniczych), VAISNORI Manufaktura Ceramiki  w Wajsznorach (produkcja ceramiki), BUD-MAT Wytwórnia Materiałów Budowlanych w Wilkowie, Masarnia Korzeniewski w Nakomiadach.<br/>
 
 
Turystyka nie odgrywa w gminie istotnej roli. Tereny sprzyjające rozwojowi turystyki (lasy, jeziora) znajdują się we wschodniej części gminy. Największą atrakcją turystyczną jest "Wilczy Szaniec" w Gierłoży.<br/>
 
Turystyka nie odgrywa w gminie istotnej roli. Tereny sprzyjające rozwojowi turystyki (lasy, jeziora) znajdują się we wschodniej części gminy. Największą atrakcją turystyczną jest "Wilczy Szaniec" w Gierłoży.<br/>
 
Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w miejscowościach: Dąbrowa, Czerniki, Owczarnia, Pożarki, Nakomiady, Muławki, Kwiedzina, Wilkowo, Trzy Lipy, Filipówka.
 
Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w miejscowościach: Dąbrowa, Czerniki, Owczarnia, Pożarki, Nakomiady, Muławki, Kwiedzina, Wilkowo, Trzy Lipy, Filipówka.
  
−
Gmina Kętrzyn należy do [[Związek Gmin "Barcja"| Związku Gmin "Barcja" ]], [[Lokalna Grupa Działania "Barcja"| Lokalnej Grupy Działania "Barcja"]], [[Związek Gmin Warmińsko-Mazurskich| Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich]].
+
Gmina Kętrzyn należy do [[Związek Gmin "Barcja"|Związku Gmin "Barcja" ]], [[Lokalna Grupa Działania "Barcja"|Lokalnej Grupy Działania "Barcja"]], [[Związek Gmin Warmińsko-Mazurskich|Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich]].
  
−
W nowej [[Strategia rozwoju województwa |Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego]] z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do [[Obszary przygraniczne| obszarów przygranicznych]], [[Obszary wymagające restrukturyzacji i rewitalizacji| obszarów wymagających restrukturyzacji i rewitalizacji]]  wymagających strategicznej interwencji, ze względu na możliwości rozwojowe, jak i ze względu na występujące zapóźnienia.
+
W nowej [[Strategia rozwoju województwa |Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego]] z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do [[Obszary przygraniczne|obszarów przygranicznych]], [[Obszary wymagające restrukturyzacji i rewitalizacji|obszarów wymagających restrukturyzacji i rewitalizacji]]  wymagających strategicznej interwencji, ze względu na możliwości rozwojowe, jak i ze względu na występujące zapóźnienia.
  
−
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Kętrzyn wynosiła 937 osób<ref name="p2"/>, co stanowi 14,1%  bezrobotnych w [[Powiat kętrzyński| powiecie kętrzyńskim]].
+
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Kętrzyn wynosiła 937 osób<ref name="p2"/>, co stanowi 14,1%  bezrobotnych w [[Powiat kętrzyński|powiecie kętrzyńskim]].
  
 
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 30,3% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS</ref>.
 
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 30,3% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS</ref>.
Linia 96: Linia 94:
 
'''Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy'''
 
'''Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy'''
 
*[[Gminny Ośrodek Kultury w Kętrzynie]]
 
*[[Gminny Ośrodek Kultury w Kętrzynie]]
−
*[[Biblioteka Publiczna Gminy Kętrzyn w Czernikach]] - filia w Wopławkach
+
*[[Biblioteka Publiczna Gminy Kętrzyn w Czernikach]] filia w Wopławkach
  
 
'''Wydarzenia kulturalne związane z gminą'''
 
'''Wydarzenia kulturalne związane z gminą'''
Linia 103: Linia 101:
  
 
'''Ludzie związani z gminą'''
 
'''Ludzie związani z gminą'''
−
*[[Franciszek Karwowski]] - żołnierz, kapitan Wojska Polskiego, honorowy obywatel gminy Kętrzyn; po wojnie osiadł w Nakomiadach; w chwili śmierci w wieku 110 lat był jednym z najstarszych mieszkańców Polski.  
+
*[[Franciszek Karwowski]] – żołnierz, kapitan Wojska Polskiego, honorowy obywatel gminy Kętrzyn; po wojnie osiadł w Nakomiadach; w chwili śmierci w wieku 110 lat był jednym z najstarszych mieszkańców Polski.  
−
*[[Tadeusz Chmielewski]] (1915-1997) - nauczyciel, związany z [[Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego im. gen. Franciszka Kamińskiego w Karolewie| Zespołem Szkół Rolniczych w Karolewie]]
+
*[[Tadeusz Chmielewski]] (1915-1997) – nauczyciel związany z [[Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego im. gen. Franciszka Kamińskiego w Karolewie|Zespołem Szkół Rolniczych w Karolewie]]
−
*[[Stanisław Orzoł]] (1941- 2001) - nauczyciel, związany z [[Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego im. gen. Franciszka Kamińskiego w Karolewie| Zespołem Szkół Rolniczych w Karolewie]]
+
*[[Stanisław Orzoł]] (1941- 2001) – nauczyciel związany z [[Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego im. gen. Franciszka Kamińskiego w Karolewie|Zespołem Szkół Rolniczych w Karolewie]]
−
*[[Michał Nahorski]] (1922-1980) - nauczyciel, związany z [[Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego im. gen. Franciszka Kamińskiego w Karolewie| Zespołem Szkół Rolniczych w Karolewie]]
+
*[[Michał Nahorski]] (1922-1980) – nauczyciel związany z [[Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego im. gen. Franciszka Kamińskiego w Karolewie|Zespołem Szkół Rolniczych w Karolewie]]
 +
*[[lkwim: Jerzy Stankiewicz|Jerzy Stankiewicz]] – artysta plastyk, rzeźbiarz, animator kultury; w Kruszewcu koło Kętrzyna prowadzi autorską pracownię rzeźbiarską
  
 
'''Zabytki znajdujące się na terenie gminy'''
 
'''Zabytki znajdujące się na terenie gminy'''
−
 
+
Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Kętrzyn należą<ref> [http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków] [20.10.2014]</ref>:
−
Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Kętrzyn należą<ref>Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [http://www.nid.pl/pl/]</ref>:
+
*[[kościół pw. św. Jana Ewangelisty w Czernikach]] wraz z przykościelnym cmentarzem
−
*[[Kościół pw. św. Jana Ewangelisty w Czernikach]] wraz z przykościelnym cmentarzem
+
*[[kościół pw. św. Stanisława Kostki w Karolewie]]
−
*[[Kościół pw. św. Stanisława Kostki w Karolewie]]
+
*[[kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Wilkowie]]
−
*[[Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Wilkowie]]
+
*dwory, zespoły dworskie i folwarczne w: Banaszkach, Borkach, Filipówce, [[lkwim: Dwór w Gierłoży|Gierłoży]], Grabnie, Kaskajmach, Koczarkach, Kotkowie, Łazdojach, Muławkach, Nakomiadach, Smokowie, Stachowiźnie, Windykajmach, [[lkwim: Dwór w Wopławkach|Wopławkach]], Starej Różance
−
*dwory, zespoły dworskie i folwarczne w: Banaszkach, Borkach, Filipówce, Grabnie, Kaskajmach, Koczarkach, Kotkowie, Łazdojach, Muławkach, Nakomiadach, Smokowie, Stachowiźnie, Windykajmach, Wopławkach,  
 
−
Starej Różance
 
 
*cmentarze ewangelickie w Godzikowie, Osewie, Parczu, Salpiku Dolnym, Wólce
 
*cmentarze ewangelickie w Godzikowie, Osewie, Parczu, Salpiku Dolnym, Wólce
 
*kościół ewangelicki w Nakomiadach wraz z przykościelnym cmentarzem
 
*kościół ewangelicki w Nakomiadach wraz z przykościelnym cmentarzem
 
*dworek myśliwski szachulcowy (obecnie dom mieszkalny) w Kwiedzinie
 
*dworek myśliwski szachulcowy (obecnie dom mieszkalny) w Kwiedzinie
−
*[[Linia kolejowa Kętrzyn - Węgorzewo| pozostałości linii kolejowej Kętrzyn – Węgorzewo]] wraz z infrastrukturą techniczną
+
*[[Linia kolejowa Kętrzyn - Węgorzewo|pozostałości linii kolejowej Kętrzyn – Węgorzewo]] wraz z infrastrukturą techniczną
  
 
'''Szlaki i atrakcje turystyczne'''
 
'''Szlaki i atrakcje turystyczne'''
−
*Szlak św. Jakuba: [[Szlak św. Jakuba: Kętrzyn - Olsztyn| odcinek Kętrzyn - Olsztyn]] i [[Szlak św. Jakuba Olecko - Kętrzyn| odcinek Olecko - Kętrzyn]]   
+
*Szlak św. Jakuba: [[Szlak św. Jakuba: Kętrzyn - Olsztyn|odcinek Kętrzyn - Olsztyn]] i [[Szlak św. Jakuba Olecko - Kętrzyn|odcinek Olecko - Kętrzyn]]   
 
*liczne zabytki architektury  
 
*liczne zabytki architektury  
 
*wiatrak holenderski w Starej Różance
 
*wiatrak holenderski w Starej Różance
−
*[[Linia kolejowa Kętrzyn - Węgorzewo| pozostałości linii kolejowej Kętrzyn – Węgorzewo]] wraz z infrastrukturą techniczną m.in. w Czernikach, Gierłoży, Parczu  (pozostałości stacji kolejowej i widukty)
+
*[[Linia kolejowa Kętrzyn - Węgorzewo|pozostałości linii kolejowej Kętrzyn – Węgorzewo]] wraz z infrastrukturą techniczną m.in. w Czernikach, Gierłoży, Parczu  (pozostałości stacji kolejowej i wiadukty)
 
*[["Wilczy Szaniec"]]
 
*[["Wilczy Szaniec"]]
 
*bunkier w Martianach (schron bojowy nr 5)
 
*bunkier w Martianach (schron bojowy nr 5)
 
*Muzeum znaczków w Muławkach
 
*Muzeum znaczków w Muławkach
 +
*[[lkwim: Muzeum Mazurskie w Owczarni |Muzeum Mazurskie w Owczarni]]
 
*Lotnisko Wilamowo  
 
*Lotnisko Wilamowo  
 
*zabytkowe parki dworskie, m.in. w Borkach, Gierłoży, Koczarkach, Kotkowie, Linkowie, Nakomiadach, Parczu, Pożarkach, Sławkowie, Smokowie, Stachowiźnie, Wajsznorach, Windykajmach, Woli Parckiej, Wopławkach, Wólce
 
*zabytkowe parki dworskie, m.in. w Borkach, Gierłoży, Koczarkach, Kotkowie, Linkowie, Nakomiadach, Parczu, Pożarkach, Sławkowie, Smokowie, Stachowiźnie, Wajsznorach, Windykajmach, Woli Parckiej, Wopławkach, Wólce
 
*obszary chronionego krajobrazu i pomniki przyrody
 
*obszary chronionego krajobrazu i pomniki przyrody
 +
Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Kętrzyn można uzyskać na stronie internetowej Urzędu Gminy Kętrzyn: Kętrzyn: [http://ketrzyn.warmia.mazury.pl/index.php?lang=pl ketrzyn.warmia.mazury.pl].
  
−
Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Kętrzyn można uzyskać na stronie internetowej [http://ketrzyn.warmia.mazury.pl/index.php?lang=pl UG Kętrzyn].
+
==Religia==
−
 
+
*[[Parafia prawosławna pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Kętrzynie]]
 +
*[[Parafia pw. św. Jerzego w Kętrzynie]]
 +
*[[Parafia pw. św. Józefa w Nakomiadach]]
 +
*[[Parafia pw. św. Katarzyny w Kętrzynie]]
 
== Szkolnictwo ==
 
== Szkolnictwo ==
 
W gminie wiejskiej Kętrzyn istnieją następujące placówki edukacyjne:  
 
W gminie wiejskiej Kętrzyn istnieją następujące placówki edukacyjne:  
Linia 142: Linia 144:
 
*[[Szkoła Podstawowa w Nakomiadach]]
 
*[[Szkoła Podstawowa w Nakomiadach]]
 
*[[Gimnazjum Gminne w Karolewie]]
 
*[[Gimnazjum Gminne w Karolewie]]
−
*[[Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego im. gen. Franciszka Kamińskiegow Karolewie]] - Technikum w Karolewie, Technikum Uzupełniające w Karolewie, Zasadnicza Szkoła Zawodowa w Karolewie
+
*[[Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego im. gen. Franciszka Kamińskiego w Karolewie]]: Technikum w Karolewie, Technikum Uzupełniające w Karolewie, Zasadnicza Szkoła Zawodowa w Karolewie
−
*[[Zespół Szkół w Wilkowie]] - [[Szkoła Podstawowa w Wilkowie przy Zespole Szkół | Szkoła Podstawowa w Wilkowie]], Gimnazjum Gminne w Wilkowie
+
*[[Zespół Szkół w Wilkowie]]: [[Szkoła Podstawowa w Wilkowie przy Zespole Szkół |Szkoła Podstawowa w Wilkowie]], [[Gimnazjum Gminne w Wilkowie]]
−
 
 
 
== Sport ==
 
== Sport ==
 
W gminie organizowane są różnorodne imprezy rekreacyjno-sportowe, m.in.: turnieje piłki siatkowej i siatkówki plażowej, Turniej „Gmina CUP” w Wilkowie, gminny turniej piłki nożnej oldboyów, Turniej Piłki Nożnej Mieszkańców Gminy Kętrzyn, Międzynarodowy Turniej o Puchar Wójta Gminy Kętrzyn w zapasach w stylu wolnym dzieci i młodzików.
 
W gminie organizowane są różnorodne imprezy rekreacyjno-sportowe, m.in.: turnieje piłki siatkowej i siatkówki plażowej, Turniej „Gmina CUP” w Wilkowie, gminny turniej piłki nożnej oldboyów, Turniej Piłki Nożnej Mieszkańców Gminy Kętrzyn, Międzynarodowy Turniej o Puchar Wójta Gminy Kętrzyn w zapasach w stylu wolnym dzieci i młodzików.
Linia 150: Linia 151:
 
*[[LUKS "Wilczek" Wilkowo]]
 
*[[LUKS "Wilczek" Wilkowo]]
 
*[[LZS Orzeł Karolewo]]
 
*[[LZS Orzeł Karolewo]]
−
 
 
==Inne organizacje i instytucje==
 
==Inne organizacje i instytucje==
 
*[[Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Koczarki]]
 
*[[Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Koczarki]]
Linia 157: Linia 157:
  
 
== Obszary chronione i pomniki przyrody ==
 
== Obszary chronione i pomniki przyrody ==
−
Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich<ref name="p3">Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/]</ref>:  
+
Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich<ref name="p3"> [http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie] [20.10.2014]</ref>:  
 
    
 
    
 
Obszary chronionego krajobrazu:
 
Obszary chronionego krajobrazu:
Linia 163: Linia 163:
 
*[[Obszar Chronionego Krajobrazu Bagien Mażańskich]] (1180 ha)
 
*[[Obszar Chronionego Krajobrazu Bagien Mażańskich]] (1180 ha)
  
−
Obszary Natura 2000:
+
Obszary [[Natura 2000]]:
−
*[[Jezioro Dobskie| Obszar specjalnej ochrony ptaków Jezioro Dobskie]] (6985,25 ha)
+
*[[Jezioro Dobskie|Obszar specjalnej ochrony ptaków Jezioro Dobskie]] (6985,25 ha)
−
*[[Natura 2000 Gierłoż | Specjalny obszar ochrony siedlisk Gierłoż]] (56,95 ha)
+
*[[Natura 2000 Gierłoż |Specjalny obszar ochrony siedlisk Gierłoż]] (56,95 ha)
  
 
Użytki ekologiczne:
 
Użytki ekologiczne:
Linia 171: Linia 171:
 
*[[Rozlewisko Wopławka]]  (65,91 ha)
 
*[[Rozlewisko Wopławka]]  (65,91 ha)
  
−
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy wiejskiej Kętrzyn znajdują się 30 pomników przyrody. Ochroną objęto przede wszystkim wiekowe okazy dębów i lip oraz [[Głaz narzutowy koło osady Góry| głaz narzutowy koło osady Góry]], [[Głaz narzutowy koło Wilkowa | głaz narzutowy koło Wilkowa]]<ref name="p3"/>.
+
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy wiejskiej Kętrzyn znajdują się 30 pomników przyrody. Ochroną objęto przede wszystkim wiekowe okazy dębów i lip oraz [[Głaz narzutowy koło osady Góry|głaz narzutowy koło osady Góry]], [[Głaz narzutowy koło Wilkowa |głaz narzutowy koło Wilkowa]]<ref name="p3"/>.
  
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
<references/>
 
<references/>
−
 
 
== Bibliografia==
 
== Bibliografia==
−
Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/>
+
Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/>
−
Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/>
+
Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/>
−
Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl][20.10.2014]<br/>
+
Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl][20.10.2014]<br/>
−
Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/>
+
Dz.U. 1975, nr 17, poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/>
−
Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/>
+
Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/>
−
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.<br/>
+
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim, [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.<br/>
 
[http://bip.warmia.mazury.pl/ketrzyn_gmina_wiejska/74/Ochrona_srodowiska/  Program ochrony środowiska gminy Kętrzyn na lata 2004-2007 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2008-2011, Olsztyn 2004.] [20.10.2014]<br/>
 
[http://bip.warmia.mazury.pl/ketrzyn_gmina_wiejska/74/Ochrona_srodowiska/  Program ochrony środowiska gminy Kętrzyn na lata 2004-2007 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2008-2011, Olsztyn 2004.] [20.10.2014]<br/>
 
[http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3165 Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium] [20.10.2014]<br/>
 
[http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3165 Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium] [20.10.2014]<br/>

Aktualna wersja na dzień 11:57, 8 sty 2016

Gmina Kętrzyn
Herb
Herb gminy
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat kętrzyński
Rodzaj gminy wiejska
Wójt Paweł Krzysztof Bobrowski
Powierzchnia 285,36 km²
Liczba sołectw 23
Liczba miejscowości 67
Liczba ludności (2013)
Gęstość zaludnienia 		8439
30 osób/km²
Strefa numeracyjna 89
Tablice rejestracyjne NKE
TERYT 2808032
Urząd gminy
ul. Tadeusza Kościuszki 11-400 Kętrzyn
Strona internetowa gminy
Biuletyn Informacji Publicznej gminy

Gmina Kętrzyn – gmina wiejska położona w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego i w południowo-wschodniej części powiatu kętrzyńskiego. Siedziba gminy znajduje się w Kętrzynie. Gmina rolnicza, której tereny położone są w obszarach trzech mezoregionów: Niziny Sępopolskiej, Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, Pojezierza Mrągowskiego. Gmina popegeerowska, w której duża liczba osób korzysta ze środowiskowej pomocy społecznej. Władzę w gminie sprawuje wójt Paweł Bobrowski[1].

Powierzchnia gminy

Gmina wiejska Kętrzyn zajmuje powierzchnię 285,36 km2[2], w tym:

  • użytki rolne: 68,1% (19439 ha)
  • lasy: 22,5% (6417 ha)
  • wody: 2,2% (628 ha)

Gmina stanowi 23,5% powierzchni powiatu kętrzyńskiego.

Demografia

Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[2]:

Kościół pw. św. Stanisława Kostki w Karolewie.
Fot. Romek. Źródło: www.snooker.netsay.net
Kościół pw. św. Jana Ewangelisty w Czernikach
Fot. Adam Kliczek. Źródło: www.zatrzymujeczas.pl (CC-BY-SA-3.0)
Wiatrak holenderski w Starej Różance
Fot. Gliwi. Źródło: Commons Wikimedia
Pałac w Nakomiadach
Fot. Grzegorz Gąsior. Źródło: www.kolarstwo.netsay.net
Bunkier w Martianach
Fot. Alfista33. Źródło: Commons Wikimedia
Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób % osób % osób %
liczba 8439 100 4141 49,0 4298 51,0
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²) 		30 15 15

Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie wiejskiej Kętrzyn wynosiło -23 osób[2], co stanowi 5,3% migracji w powiecie kętrzyńskim oraz 0,6% w województwie warmińsko-mazurskim.

Historia gminy jako jednostki administracyjnej

W 1972 roku, na podstawie Ustawy z 29 listopada 1972 roku o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych[3], zmienił się w Polsce podział administracji terytorialnej. W wyniku wprowadzenia w życie ustawy, w dniu 1 stycznia 1973 roku istniejące dotychczas w powiatach gromady zostały przekształcone w gminy. Gmina wiejska Kętrzyn z siedzibą w Kętrzynie została powołana na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku[4]. Stała się ona częścią powiatu kętrzyńskiego w województwie olsztyńskim. W skład nowo utworzonej gminy wchodziły obszary sołectw: Biedaszki, Borki, Czerniki, Filipówka, Gałwuny, Gnatowo, Gromki, Koczarki, Kruszewiec, Langanki, Linkowo, Mażany, Muławki, Nakomiady, Nowa Wieś Kętrzyńska, Nowa Wieś Mała, Pożarki, Pręgowo, Salpik, Stara Różanka, Wajsznory, Wilkowo, Zalesie Kętrzyńskie oraz miejscowości: Grabno, Nowa Różanka, Strzyże.

1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[5], przestał istnieć powiat kętrzyński. Gmina Kętrzyn została bezpośrednio częścią województwa olsztyńskiego. Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[6] umiejscowiły gminę Kętrzyn w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie kętrzyńskim.

Gmina Kętrzyn graniczy z gminami: Srokowo, Węgorzewo, Giżycko, Ryn, Mrągowo, Reszel, Korsze, Barciany.

Miejscowości na terenie gminy

Sołectwa: Biedaszki, Czerniki, Filipówka, Gałwuny, Gnatowo, Jeżewo, Koczarki, Kruszewiec, Langanki, Linkowo, Mażany, Muławki, Nakomiady, Nowa Różanka, Nowa Wieś Kętrzyńska, Pożarki, Pręgowo, Salpik, Sławkowo, Stara Różanka, Wajsznory, Wilkowo, Wopławki.

Pozostałe miejscowości: Bałowo, Przeczniak, Sykstyny, Ugiertowo, Bałtrucie, Działki, Banaszki, Borki, Biedaszki Małe, Nowy Młyn, Kętrzyńska Kępa, Gierłoż, Godzikowo, Poganówko, Zalesie Kętrzyńskie, Poganowo, Grabno, Jurki, Karolewo, Kaskajmy, Koczarki, Kotkowo, Owczarki, Kwiedzina, Łazdoje, Henrykowo, Marszewo, Martiany, Dąbrowa, Suchodoły, Gryzławki, Nowa Wieś Mała, Nowy Mikielnik, Ostry Róg, Parcz, Jankowo, Osewo, Salpik Dolny, Smokowo, Stachowizna, Trzy Lipy, Głobie, Windykajmy, Muławski Dwór, Wólka.

Gospodarka

Główną gałęzią rozwoju gospodarczego gminy wiejskiej Kętrzyn jest rolnictwo. Gmina jest typowym obszarem rolniczym, na którym do podstawowych form gospodarowania zalicza się produkcję roślinną i hodowlę zwierząt. Użytki rolne zajmują ponad 68% powierzchni gminy, z czego największa ich część stanowią grunty orne: 47,7% (13637 ha), łąki i pastwiska zajmują 18% (5117 ha), a sady 0,06% (17 ha). Grunty rolne znajdują się na dobrych glebach III klasy bonitacyjnej. W produkcji roślinnej dominuje uprawa zbóż (głównie pszenica ozima, jęczmień jary). W produkcji zwierzęcej przeważa hodowla trzody chlewnej.
Rolnictwo w gminie oparte jest na gospodarstwach indywidualnych. Przeciętna powierzchnia gospodarstwa rolnego to 27 ha. Część gospodarstw prowadzi większą niż przeciętna produkcję rolną. Takie gospodarstwa znajdują się w miejscowościach Smokowo, Kaskajmy, Nakomiady, Wopławka, Sławkowo, Karolewo. Ponadto, na terenie gminy działają duże gospodarstwa rolne: Gospodarstwo Rolne Skarbu Państwa w Windykajmach (Agencji Nieruchomości Rolnych), "Avima" sp. z o.o. w Sykstynach oraz suszarnia w Karolewie należąca do Kombinatu Rolnego Skandawa Sp. z o.o. z siedzibą we Frączkowie (gmina Barciany) [7].

Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Kętrzyn wynosiła w 2013 roku 505. W tym 18 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 487 tworzy sektor prywatny. 127 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 41 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 62 firmy w dziale budownictwo, 36 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 9 firm[2].

W gminie nie ma rozwiniętego przemysłu, dość dobrze rozwinięta jest sieć usług o zróżnicowanej strukturze i handel. Działają niewielkie podmioty przetwórstwa rolno-spożywczego, podmioty w sferze obsługi rolnictwa (wytwarzanie pasz, skup zbóż i żywca, itp.), zakłady usługowe (transportowe, remontowo-budowlane). Większe zakłady produkcyjne w gminie Kętrzyn to: Pol-Mot TUR S.A. w Biedaszkach (produkcja maszyn rolniczych), VAISNORI Manufaktura Ceramiki w Wajsznorach (produkcja ceramiki), BUD-MAT Wytwórnia Materiałów Budowlanych w Wilkowie, Masarnia Korzeniewski w Nakomiadach.

Turystyka nie odgrywa w gminie istotnej roli. Tereny sprzyjające rozwojowi turystyki (lasy, jeziora) znajdują się we wschodniej części gminy. Największą atrakcją turystyczną jest "Wilczy Szaniec" w Gierłoży.
Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w miejscowościach: Dąbrowa, Czerniki, Owczarnia, Pożarki, Nakomiady, Muławki, Kwiedzina, Wilkowo, Trzy Lipy, Filipówka.

Gmina Kętrzyn należy do Związku Gmin "Barcja" , Lokalnej Grupy Działania "Barcja", Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich.

W nowej Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do obszarów przygranicznych, obszarów wymagających restrukturyzacji i rewitalizacji wymagających strategicznej interwencji, ze względu na możliwości rozwojowe, jak i ze względu na występujące zapóźnienia.

Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Kętrzyn wynosiła 937 osób[2], co stanowi 14,1% bezrobotnych w powiecie kętrzyńskim.

Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 30,3% ludności[8].

Kultura i turystyka

Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy

Wydarzenia kulturalne związane z gminą

  • Festyn Letni Stowarzyszenia ERA w Gałwunach
  • dożynki gminne

Ludzie związani z gminą

Zabytki znajdujące się na terenie gminy Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Kętrzyn należą[9]:

Szlaki i atrakcje turystyczne

Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Kętrzyn można uzyskać na stronie internetowej Urzędu Gminy Kętrzyn: Kętrzyn: ketrzyn.warmia.mazury.pl.

Religia

Szkolnictwo

W gminie wiejskiej Kętrzyn istnieją następujące placówki edukacyjne:

Sport

W gminie organizowane są różnorodne imprezy rekreacyjno-sportowe, m.in.: turnieje piłki siatkowej i siatkówki plażowej, Turniej „Gmina CUP” w Wilkowie, gminny turniej piłki nożnej oldboyów, Turniej Piłki Nożnej Mieszkańców Gminy Kętrzyn, Międzynarodowy Turniej o Puchar Wójta Gminy Kętrzyn w zapasach w stylu wolnym dzieci i młodzików. Na terenie gminy działa klub:

Inne organizacje i instytucje

Obszary chronione i pomniki przyrody

Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich[10]:

Obszary chronionego krajobrazu:

Obszary Natura 2000:

Użytki ekologiczne:

Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy wiejskiej Kętrzyn znajdują się 30 pomników przyrody. Ochroną objęto przede wszystkim wiekowe okazy dębów i lip oraz głaz narzutowy koło osady Góry, głaz narzutowy koło Wilkowa[10].

Przypisy

  1. ↑ Urząd Gminy Kętrzyn [20.10.2014]
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Bank Danych Lokalnych GUS [20.10.2014]
  3. ↑ Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
  4. ↑ Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim
  5. ↑ Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
  6. ↑ Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
  7. ↑ Program ochrony środowiska gminy Kętrzyn na lata 2004-2007 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2008-2011, Olsztyn 2004
  8. ↑ Bank Danych Lokalnych GUS
  9. ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [20.10.2014]
  10. ↑ 10,0 10,1 Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.10.2014]

Bibliografia

Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl[20.10.2014]
Dz.U. 1975, nr 17, poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim, [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
Program ochrony środowiska gminy Kętrzyn na lata 2004-2007 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2008-2011, Olsztyn 2004. [20.10.2014]
Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium [20.10.2014]
BIP Urzędu Gminy Kętrzyn [20.10.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [20.10.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [20.10.2014]
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.10.2014]
Urząd Gminy Kętrzyn [20.10.2014]

Źródło: „http://encyklopedia.warmia.mazury.pl/index.php?title=Kętrzyn_(gmina_wiejska)&oldid=153963”