Dywity (gmina wiejska): Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
(→‎Demografia)
Linia 58: Linia 58:
 
|gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) || colspan=2| 68 || colspan=2| 34 || colspan=2| 34
 
|gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) || colspan=2| 68 || colspan=2| 34 || colspan=2| 34
 
|}
 
|}
−
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie wiejskiej Dywity było dodatnie i wynosiło 126 osób<ref name="p1"/>.
+
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie wiejskiej Dywity było dodatnie i wynosiło 162 osób<ref name="p1"/>.
  
 
== Historia gminy jako jednostki administracyjnej ==
 
== Historia gminy jako jednostki administracyjnej ==

Wersja z 21:08, 20 sty 2015

Gmina Dywity
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat olsztyński
Rodzaj gminy wiejska
Wójt Jacek Szydło
Powierzchnia 161,16 km²
Liczba sołectw 19
Liczba miejscowości 27
Liczba ludności (2013)
Gęstość zaludnienia 		11011
68 osób/km²
Strefa numeracyjna 89
Tablice rejestracyjne NOL
TERYT 2814042
Urząd gminy
ul. Olsztyńska 32 11-001 Dywity
Strona internetowa gminy
Biuletyn Informacji Publicznej gminy

Gmina Dywity – gmina wiejska położona w centralnej części województwa warmińsko-mazurskiego oraz powiatu olsztyńskiego. Siedziba gminy znajduje się w Dywitach.

Gmina rolnicza położona w bezpośrednim sąsiedztwie miasta Olsztyn.

Władzę w gminie sprawuje wójt Jacek Szydło[1].

Powierzchnia gminy

Gmina wiejska Dywity zajmuje powierzchnię 161,16 km2[2], w tym:

  • użytki rolne: 60%
  • lasy: 27%
  • wody: 2%

Gmina stanowi 5,7% powierzchni powiatu olsztyńskiego.

Demografia

Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[2]:

Dywity (gmina wiejska)
Kapliczka w Redykajnach autor: S.Czachorowski
Kapliczka w Redykajnach
autor: S.Czachorowski
 
Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób  % osób  % osób  %
liczba 11011 100 5544 50,3 5467 49,7
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²) 		68 34 34

Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie wiejskiej Dywity było dodatnie i wynosiło 162 osób[2].

Historia gminy jako jednostki administracyjnej

Po II wojnie światowej tereny dzisiejszej gminy Dywity były częścią powiatu olsztyńskiego w województwie olsztyńskim[3].
W 1954 roku istniejące dotychczas gminy zamieniono na gromady[4]. Gromada Dywity przetrwała do kolejnej reformy administracyjnej, która przywracała podział państwa na gminy[5].
Nowoutworzona gmina Dywity została powołana na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku[6]. W skład nowo utworzonej gminy wchodziły obszary sołectw: Brąswałd, Bukwałd, Dąbrówka Wielka, Dywity, Frączki, Gady, Gradki, Kieźliny, Ługwałd, Nowe Włóki, Plutki, Redykajny, Rozgity, Różnowo, Sętal, Spręcowo, Tuławki, Zalbki.
1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[7], przestał istnieć powiat olsztyński. Gmina Dywity została bezpośrednio częścią województwa olsztyńskiego.
Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa [8]umiejscowiły gminę Dywity w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim.

Gmina wiejska Dywity graniczy z gminami: Jonkowo, Świątki, Dobre Miasto, Jeziorany, Barczewo oraz z misatem Olsztyn.

Miejscowości na terenie gminy

Sołectwa: Barkweda, Brąswałd, Bukwałd, Dąbrówka Wielka, Dywity, Frączki, Gady, Gradki, Kieźliny, Ługwałd, Nowe Włóki, Redykajny, Rozgity, Różnowo, Sętal, Słupy, Spręcowo, Tuławki, Zalbki.

Pozostałe miejscowości: Lipniak, Wopy, Bukowina, Dągi, Plutki, Myki, Szypry, Wadąg.

Gospodarka

Głównymi kierunkami rozwoju gospodarczego gminy Dywity są przemysł i usługi, które uzupełnia rolnictwo.
W rolnictwie większość gospodarstw stanowią gospodarstwa indywidualne. Struktura ich wielkości jest niekorzystna. Większość, to gospodarstw małe (do 1 ha) i średnie (od 1-10 ha), brakuje natomiast dużych. Do podstawowych form gospodarowania w gminie zalicza się produkcję roślinną i hodowlę zwierząt. W produkcji roślinnej przeważa uprawa zbóż, roślin przemysłowych i pastewnych; w produkcji zwierzęcej dominuje hodowla trzody chlewnej i drobiu. Większość gospodarstw prowadzi działalność ogólnorolną.

Gmina należy do średnio uprzemysłowionych. Rozwinięty jest przemysł drzewny, rolno-spożywczy; rozwinięta jest sieć usług o zróżnicowanej strukturze i handel. Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Dywity wynosiła pod koniec 2013 roku 1386. W tym 19 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 1367 tworzy sektor prywatny. 291 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 160 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 179 firm w dziale budownictwo, 41 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 25 firm[2]. Do największych podmiotów gospodarczych w gminie należą: Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna "Kieźliny" w Kieźlinach, Wipasz S.A. w Wadągu, Majjwerr Catering Dywity, PHU MYK POL w Mykach, PGF CEFARM w Dywitach, ASIMPEX w Dywitach, Zakłady Drzewne w Dywitach, Mebel Styl w Słupach, EUROGAZ-BOMBI w Słupach.

Turystyka nie odgrywa w gminie znaczącej roli. Gmina nie posiada atrakcji turystycznych o znaczeniu ponadlokalnym; dysponuje terenami o walorach krajobrazowych (urozmaicona rzeźba terenu, jezioro Wadąg, rzeki, lasy), jednak brak odpowiedniego zagospodarowania terenu i infrastruktury zmusza mieszkańców do korzystania z usług turystycznych w Olsztynie.
W gminie funkcjonują gospodarstwa agroturystyczne w miejscowościach: Ługwałd, Spręcowo, Różnowo, Sętal, Gady, Bukwałd, Brąswałd, Redykajny[9].

Gmina Dywity należy do Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich, Warmińskiego Związku Gmin oraz LGD "Warmiński Zakątek".

W nowej Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego z 2013 roku teren gminy został zakwalifikowany do aglomeracji Olsztyna oraz tzw. Tygrysów warmińsko-mazurskich - obszarów wymagających strategicznej interwencji ze względu na możliwości rozwojowe.

Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Dywity wynosiła 514 osób[2], co stanowi 5,7% bezrobotnych w powiecie olsztyńskim.

Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 7,9% ludności[10].

Kultura i turystyka

Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy

W ramach Gminnego Ośrodka Kultury funkcjonują: Gminna Biblioteka Publiczna w Dywitach - filie biblioteki znajdują się w Kieźlinach, Sętalu, oraz Ośrodek Rzemiosł Zapomnianych w Gadach

Wydarzenia kulturalne związane z gminą

Ludzie związani z gminą

Zabytki znajdujące się na terenie gminy

Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Dywity należą[11]:

Szlaki i atrakcje turystyczne

  • Szlak Kopernikowski - przebiega przez Brąswałd i Barkwedę
  • Szlak Napoleoński Barkweda - Konradowo
  • szlak kajakowy na rzece Łynie,
  • szlaki rowerowe:
    • trasa "czerwona" – Dywity – Lipniak – Barkweda – Bukwałd – Buki – Pistki – Spręcowo – Brąswałd – Ługwałd – Dywity,
    • trasa "zielona" – Dywity – Ługwałd – Różnowo – Setal – Dabrówka Wielka – Kolonia Gady – Różnowo – Dagi – Dywity,
  • "Strusiolandia" w Bukwałdzie
  • obszary chronionego krajobrazu i pomniki przyrody
  • jeziora, lasy
  • liczne zabytki architektury sakralnej oraz kapliczki

Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Dywity można uzyskać na stronie internetowej: UM Dywity.

Szkolnictwo

W gminie wiejskiej Dywity istnieją następujące placówki edukacyjne:

Sport

W gminie organizowane są różnorodne imprezy rekreacyjno-sportowe, m.in.: Siatkarski MIX, gminny turniej tenisa stołowego, turnieje piłki nożnej.
Na terenie gminy działa klub:

Inne organizacje i instytucje


Obszary chronione i pomniki przyrody

Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich[12]:

Obszary chronionego krajobrazu:

Obszary Natura 2000:

Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy wiejskiej Dywity znajduje się 7 pomników przyrody (ochroną objeto, m.in: głaz narzutowy w leśnictwie Buki, głazy narzutowe w Kieźlinach) oraz użytek ekologiczny "Bagno Bażęgi"[12].

Ciekawostki

Gmina bierze udział w projekcie "Atlas Miejsc Niezwykłych Warmii i Mazur" prowadzonym przez Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych w Olsztynie. Celem przedsięwzięcia jest stworzenie systemu gromadzenia i archiwizowania pamięci o krajobrazie kulturowym Warmii i Mazur. Utrwalenie i udostępnienie szerokiej publiczności tego, co mieszkańcy małych wsi i miasteczek opowiadają o miejscach, w których żyją.

Zobacz też:

Przypisy

  1. ↑ Urząd Gminy Dywity [1]
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS [2]
  3. ↑ Dz.U. 1946 nr 28 poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych. [3]
  4. ↑ Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.[4]
  5. ↑ Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych. [5]
  6. ↑ Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.
  7. ↑ Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. [6]
  8. ↑ Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[7]
  9. ↑ UG Dywity [8]
  10. ↑ Bank Danych Lokalnych GUS
  11. ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [9]
  12. ↑ 12,0 12,1 Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [10]


Bibliografia

Dz.U. 1946 nr 28 poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych. isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych.isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl[20.10.2014]
Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw.isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
Plan rozwoju lokalnego gminy Dywity, Olsztyn 2004.
Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium [20.10.2014]
Stowarzyszenie Dom Warmiński] [20.12.2014]
BIP Urzędu Gminy Dywity [20.10.2014]
Urząd Gminy Dywity [20.10.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [20.10.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [20.10.2014]
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.10.2014]
Wykaz szkół i placówek oświatowych w województwie warmińsko-mazurskim [20.10.2014]

Źródło: „http://encyklopedia.warmia.mazury.pl/index.php?title=Dywity_(gmina_wiejska)&oldid=49050”