Jonkowo (gmina wiejska): Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(Utworzono nową stronę "{{Gmina infobox |Gmina = Jonkowo |herb_gminy = |flaga_gminy = |mapa_gminy = |mapa_powiatu = |rozmiar_mapki = |mapka ...") |
|||
| (Nie pokazano 16 wersji utworzonych przez 7 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Gmina infobox | {{Gmina infobox | ||
| − | |Gmina = Jonkowo | + | |Gmina = Jonkowo |
| − | |herb_gminy = | + | |herb_gminy = Plik:Herb_gminy_Jonkowo.gif|Herb gminy Jonkowo |
| − | |flaga_gminy = | + | |flaga_gminy = |
|mapa_gminy = | |mapa_gminy = | ||
|mapa_powiatu = | |mapa_powiatu = | ||
| Linia 9: | Linia 9: | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
|powiat = olsztyński | |powiat = olsztyński | ||
| − | |rodzaj_gminy = | + | |rodzaj_gminy = wiejska |
|zarządzający = Wójt | |zarządzający = Wójt | ||
| − | |wójt = | + | |wójt = Jacek Jatkiewicz |
| − | |adres_ug = | + | |adres_ug = ul. Klonowa 2 |
| − | |kod_poczt_ug = 11- | + | |kod_poczt_ug = 11-042 Jonkowo |
| − | |powierzchnia = | + | |powierzchnia = 168,69 |
| − | |sołectwa = | + | |sołectwa = 20 |
| − | |miejscowości = | + | |miejscowości = 28 |
|rok = 2013 | |rok = 2013 | ||
| − | |populacja = | + | |populacja = 7014 |
| − | |gęstość = | + | |gęstość = 42 |
|urbanizacja = | |urbanizacja = | ||
|nr_kier = 89 | |nr_kier = 89 | ||
| − | |tablica_rej = | + | |tablica_rej = NOL |
| − | |TERYT = | + | |TERYT = 2814072 |
|TERC10 = | |TERC10 = | ||
| − | |www = http://www. | + | |www = http://www.jonkowo.pl/ |
| − | |bip = http://bip. | + | |bip = http://bip.warmia.mazury.pl/jonkowo_gmina_wiejska/ |
}} | }} | ||
| − | '''Gmina | + | '''Gmina Jonkowo''' – gmina wiejska położona w centralnej części [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwa warmińsko-mazurskiego]], w zachodniej części [[Powiat olsztyński|powiatu olsztyńskiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Jonkowo|Jonkowie]]. Gmina rolnicza o dużej powierzchni zalesienia oraz urozmaiconym, malowniczym terenie, pokrytym licznymi, niewielkimi jeziorami. |
| − | + | Władzę w gminie sprawuje wójt Jacek Jatkiewicz. | |
| − | się w [[ | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | Władzę w gminie sprawuje wójt | ||
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
== Powierzchnia gminy == | == Powierzchnia gminy == | ||
| − | Gmina wiejska | + | Gmina wiejska Jonkowo zajmuje powierzchnię 168,69 km<sup>2</sup><ref name="p1">[http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3218 Bank Danych Lokalnych GUS ]</ref>, w tym: |
| − | *użytki rolne: | + | *użytki rolne: 50% |
| − | *lasy: | + | *lasy: 38% |
| − | *wody: 1 | + | *wody: 1% |
| − | + | Gmina stanowi 5,9% powierzchni powiatu olsztyńskiego. | |
| − | Gmina stanowi | ||
== Demografia == | == Demografia == | ||
| − | Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref name=" | + | Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref name="p1"/>: |
| + | [[Plik: Kościół w Jonkowie.jpg|thumb|right|290px|Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Jonkowie.<br/>Fot. S. Czachorowski. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Kosciol_w_Jonkowie1.JPG Commons Wikimedia]]] | ||
| + | [[Plik: Jonkowo_kapliczka_przed_wsia.jpg|thumb|right|290px|Jonkowo. Kapliczka przed wsią.<br/>Fot. S. Czachorowski. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Jonkowo_kapliczka_przed_wsia.JPG Commons Wikimedia]]] | ||
| + | [[Plik: Imitacja drewnianego ula w okolicach Szałstr.jpg|thumb|right|290px|Imitacja drewnianego ula w okolicach Szałstr.<br/>Fot. Gokjonkowo. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Imitacja_drewnianego_ula_w_okolicach_Sza%C5%82str.jpg Commons Wikimedia] | ||
| + | ]] | ||
{|class="wikitable" | {|class="wikitable" | ||
| − | !Opis || colspan=2|Ogółem || colspan=2|Kobiety || colspan=2|Mężczyźni | + | !Opis ||colspan=2|Ogółem ||colspan=2|Kobiety ||colspan=2|Mężczyźni |
| − | |- | + | |-- |
| − | |jednostka || osób || % || osób || % || osób || % | + | |jednostka ||osób ||% ||osób ||% ||osób ||% |
|-- | |-- | ||
| − | |liczba || | + | |liczba ||7014 ||100 ||3474 ||49,5 ||3540 ||50,5 |
|-- | |-- | ||
| − | |gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) || colspan=2| | + | |gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) ||colspan=2|42 ||colspan=2|21 ||colspan=2|21 |
|} | |} | ||
| − | Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie | + | Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie wiejskiej Jonkowo było dodatnie i wynosiło 114 osób<ref name="p1"/>. |
| + | |||
| + | == Historia gminy jako jednostki administracyjnej == | ||
| + | W 1972 roku, na podstawie Ustawy z 29 listopada 1972 roku o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych<ref>Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]</ref>, zmienił się w Polsce podział administracji terytorialnej. W wyniku wprowadzenia w życie ustawy, w dniu 1 stycznia 1973 roku, istniejące dotychczas w powiatach gromady<ref>Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]</ref> zostały przekształcone w gminy. Gmina Jonkowo została powołana na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku<ref>Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim</ref> w powiecie i województwie olsztyńskim. W skład nowo utworzonej gminy wchodziły obszary sołectw: [[Gamerki Wielkie (gmina Jonkowo)|Gamerki]] Wielkie, [[Garzewko]], [[Giedajty]], [[Godki]], [[Gutkowo]], [[Jonkowo]], [[Kajny]], Likusy, [[Łomy]], [[Mątki]], [[Nowe Kawkowo]], [[Polejki]], [[Porbady]], [[Pupki]], [[Stare Kawkowo]], [[Stękiny]], [[Szałstry]], [[Warkały (gmina Jonkowo)|Warkały]], [[Węgajty]], [[Wilimowo]], [[Wołowno]], [[Wrzesina]]. | ||
| + | |||
| + | 1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa<ref>Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]</ref>, przestał istnieć powiat olsztyński. Gmina Jonkowo została bezpośrednio częścią województwa olsztyńskiego. | ||
| − | [[ | + | Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]</ref> umiejscowiły gminę Jonkowo w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim. |
| + | |||
| + | Gmina wiejska Jonkowo graniczy z gminami: [[Świątki (gmina wiejska)|Świątki]], [[Dywity (gmina wiejska)|Dywity]], [[Gietrzwałd (gmina wiejska)|Gietrzwałd]], [[Łukta (gmina wiejska)|Łukta]] oraz z miastem [[Olsztyn]]. | ||
== Miejscowości na terenie gminy == | == Miejscowości na terenie gminy == | ||
| − | Sołectwa: [[ | + | Sołectwa: [[Gamerki Wielkie (gmina Jonkowo)|Gamerki Wielkie]], [[Garzewko]], [[Giedajty]], [[Godki]], [[Gutkowo]], [[Jonkowo]], [[Kajny]], [[Łomy]], [[Mątki]], [[Nowe Kawkowo]], [[Polejki]], [[Porbady]], [[Pupki]], [[Stare Kawkowo]], [[Stękiny]], [[Szałstry]], [[Warkały (gmina Jonkowo) |Warkały]], [[Węgajty]], [[Wołowno]], [[Wrzesina]]. |
| − | |||
| − | [[ | ||
| − | Pozostałe miejscowości: [[ | + | Pozostałe miejscowości: [[Polejki Leśne]], [[Szatanki]], [[Bobry (gmina Jonkowo)|Bobry]], [[Żurawno]], [[Bałąg (gmina Jonkowo)|Bałąg]], [[Szelągowo]], [[Gamerki Małe]], [[Wilimowo]]. |
== Gospodarka == | == Gospodarka == | ||
| − | + | Głównym kierunkiem rozwoju gospodarczego gminy Jonkowo jest rolnictwo oparte na gospodarstwach indywidualnych, uzupełniane przez produkcję i usługi. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | W gminie przeważają gospodarstwa małe i średnie (od 1 do 15 ha). Do podstawowych form gospodarowania zalicza się produkcję roślinną i hodowlę zwierząt. W produkcji roślinnej dominuje uprawa zbóż, w produkcji zwierzęcej hodowla drobiu. | |
| − | |||
| − | + | Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Jonkowo wynosiła pod koniec 2013 roku 740. W tym 13 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 727 tworzy sektor prywatny. 162 firmy były zarejestrowane w dziale handel hurtowy i detaliczny, 67 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 120 firm w dziale budownictwo, 28 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 19 firm<ref name="p1"/>. W gminie rozwinięty jest przemysł metalowy, drzewny, rolno-spożywczy; dość dobrze rozwinięta jest sieć usług o zróżnicowanej strukturze i handel. | |
| − | + | Do największych podmiotów gospodarczych w gminie należą: [[Przedsiębiorstwa eksportowe|ERKO sp.j.]] (firma [[Eksport maszyn i urządzeń, systemów zabezpieczeń|eksportuje]] swoje towary do Rosji i krajów Unii europejskiej), Niczuk-Metall PL Wilimowo, [[Produkcja metalowych wyrobów gotowych z wyłączeniem maszyn i urządzeń|GIERA Znaki Drogowe sp.j. Jonkowo]], Okno-Drew Warkały. | |
| − | |||
| − | + | Turystyka nie odgrywa w gminie znaczącej roli. Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w miejscowościach: Wilimowo, Wrzesina, Jonkowo, Stare Kawkowo, Mątki, Godki. | |
| − | + | Gmina Jonkowo należy do [[Związek Gmin Warmińsko-Mazurskich|Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich]], [[Warmiński Związek Gmin|Warmińskiego Związku Gmin]], [[Związek Gmin Regionu Ostródzko-Iławskiego "Czyste Środowisko"|Związku Gmin Regionu Ostródzko-Iławskiego "Czyste Środowisko"]]. | |
| − | W nowej [[Strategia rozwoju województwa |Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego]] z 2013 | + | W nowej [[Strategia rozwoju województwa|Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego]] z 2013 roku teren gminy został zakwalifikowany do [[Aglomeracja Olsztyna|aglomeracji Olsztyna]] oraz tzw. [[Tygrys warmińsko-mazurski|Tygrysów warmińsko-mazurskich]] - obszarów wymagających strategicznej interwencji ze względu na możliwości rozwojowe. |
| − | + | Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Jonkowo wynosiła 404 osób<ref name="p1"/>, co stanowi 4,5% bezrobotnych w powiecie olsztyńskim. | |
| − | + | Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 10,4% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS</ref>. | |
| − | |||
| − | Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie | ||
== Kultura i turystyka == | == Kultura i turystyka == | ||
'''Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy''' | '''Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy''' | ||
| − | *[[ | + | |
| − | + | *[[Gminny Ośrodek Kultury w Jonkowie]] | |
| − | + | W strukturach GOK działa [[Gminna Biblioteka Publiczna w Jonkowie]] z filiami w Wołownie i Łomach. | |
'''Wydarzenia kulturalne związane z gminą''' | '''Wydarzenia kulturalne związane z gminą''' | ||
| − | + | ||
| − | * | + | *[[lkwim: Festiwal Wioska Teatralna|Festiwal Wioska Teatralna]] |
| − | + | *[[lkwim: Napoleoniada|Napoleoniada]] | |
| − | |||
| − | * | ||
'''Ludzie związani z gminą''' | '''Ludzie związani z gminą''' | ||
| − | |||
| − | |||
| − | + | *[[Mirosław Pampuch]] (1967-) – radca prawny, wykładowca prawa podatkowego, samorządowiec, starosta powiatu olsztyńskiego; były wójt gminy Jonkowo | |
| − | *[[ | + | *[[lkwim: Swietłana Bucka|Swietłana Bucka]] – etnomuzykolog, doktor muzykologii, stała współpracownica [[lkwim: Teatr Węgajty|Teatru "Węgajty"]]; mieszka w Mińsku (Białoruś) |
| + | *[[lkwim: Alfred Markowski|Alfred Markowski]] (1930-2002) – poeta, pisarz, satyryk; mieszka łw Jonkowie i Mątkach | ||
| + | *[[lkwim: Johann Wolfgang Niklaus|Johann Wolfgang Niklaus]] – aktor, śpiewak, muzyk, reżyser, teatrolog, etnolog, animator kultury, wiceprezes Stowarzyszenia Teatr "Węgajty", kierownik [[lkwim: Schola Teatru Węgajty|Scholi Teatru "Węgajty"]] | ||
| + | *[[lkwim: Jan Sobaszek|Jan Sobaszek]] – twórca multimedialny, animator kultury, aktor, hejnalista, autor tekstów piosenek | ||
| + | *[[lkwim: Wacław Sobaszek|Wacław Sobaszek]] (1953- ) – reżyser teatralny, aktor, muzyk, kierownik artystyczny Teatru "Węgajty" | ||
| + | *[[lkwim: Elżbieta Suchowiecka|Elżbieta Suchowiecka]] (1956- ) – malarka amatorka, bibliotekarka; mieszka w Jonkowie | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
'''Zabytki znajdujące się na terenie gminy''' | '''Zabytki znajdujące się na terenie gminy''' | ||
| − | Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy | + | Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Jonkowo należą<ref>Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [http://www.nid.pl/pl/]</ref>: |
| − | *[[Kościół pw. | + | *[[lkwim: Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Jonkowie|kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Jonkowie]] |
| − | + | *[[lkwim: Kościół pw. św. Jana Ewangelisty w Nowym Kawkowie|kościół pw. św. Jana Ewangelisty w Nowym Kawkowie]] | |
| − | *[[Kościół pw. | + | *[[lkwim: Kościół pw. św. Marii Magdaleny we Wrzesinie|kościół pw. św. Marii Magdaleny we Wrzesinie]] wraz z przykościelnym cmentarzem i plebanią |
| − | + | *liczne [[Kapliczki|kapliczki]] m.in. [[Kapliczka z dzwonniczką w Gotkach|kapliczka z dzwonniczką w Gotkach]], [[Kapliczki w Stękinach|kapliczki Stękinach]], [[Kapliczki w Łomach|Łomach]], [[Kapliczki w Jonkowie|Jonkowie]], Warkałach, we Wrzesinie | |
| − | *[[Kościół pw. | + | *oraz [[Krzyż drewniany we Wrzesinie|krzyż drewniany we Wrzesinie]] i dzwonniczka w Giedajtach |
| − | |||
| − | *[[ | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | * | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
'''Szlaki i atrakcje turystyczne''' | '''Szlaki i atrakcje turystyczne''' | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy | + | *[[Szlak Napoleoński Barkweda - Konradowo |Szlak Napoleoński Barkweda - Konradowo]] |
| + | *szlaki rowerowe: | ||
| + | **czarny: Jonkowo – Węgajty – Porbady – Wołowno – Gamerki Małe – Stare Kawkowo – Nowe Kawkowo – Pupki – Jonkowo | ||
| + | **niebieski: Stare Kawkowo – Skolity – Pupki – Godki – Bałąg – Wołowno – Szałstry – Stare Kawkowo | ||
| + | *obszary chronionego krajobrazu, rezerwaty i pomniki przyrody | ||
| + | *liczne zabytki architektury sakralnej oraz [[Kapliczki|kapliczki]] | ||
| + | *grodzisko Stary Szaniec (Ruski Szaniec) | ||
| + | Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Jonkowo można uzyskać na stronie internetowej: [http://www.jonkowo.pl/ jonkowo.pl]. | ||
| + | |||
| + | ==Religia== | ||
| + | *[[Parafia pw. św. Jana Chrzciciela w Jonkowie]] | ||
| + | *[[Parafia pw. św. Marii Magdaleny we Wrzesinie]] | ||
== Szkolnictwo == | == Szkolnictwo == | ||
| − | W gminie | + | W gminie wiejskiej Jonkowo istnieją następujące placówki edukacyjne: |
| − | *Przedszkole | + | *[[Przedszkole Samorządowe w Jonkowie]] |
| − | *Przedszkole | + | *Przedszkole "Patryk" w Jonkowie |
| − | * | + | *Niepubliczne Przedszkole EKOLANDIA w Gutkowie |
| − | *[[Szkoła Podstawowa | + | *[[Szkoła Podstawowa im. Tadeusza Kościuszki w Jonkowie]] |
| − | *[[Szkoła Podstawowa | + | *[[Szkoła Podstawowa w Nowym Kawkowie]] |
| − | *[[Szkoła Podstawowa | + | *[[Publiczna Szkoła Podstawowa we Wrzesinie]] |
| − | *[[Gimnazjum | + | *[[Gimnazjum w Jonkowie]] |
| − | + | W gminie działa również Punkt Przedszkolny w Szałstrach. | |
| − | |||
| − | |||
== Sport == | == Sport == | ||
| − | |||
| − | |||
Na terenie gminy działają kluby: | Na terenie gminy działają kluby: | ||
| − | *[[ | + | *[[KS Jonkovia]] |
| − | * | + | *[[GLKS Jonkowo]] |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
==Inne organizacje i instytucje== | ==Inne organizacje i instytucje== | ||
| − | *[[ | + | *[[lkwim: Schola Teatru Węgajty|Schola Teatru Węgajty]] |
| − | *[[ | + | *[[lkwim: Teatr Węgajty|Teatr Węgajty]] |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== Obszary chronione i pomniki przyrody == | == Obszary chronione i pomniki przyrody == | ||
Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich<ref name="p3">Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/]</ref>: | Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich<ref name="p3">Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/]</ref>: | ||
| − | Rezerwaty | + | Rezerwaty: |
| − | *[[ | + | *[[rezerwat Kamienna Góra]] (95,14 ha) |
| + | *[[rezerwat Ostoja bobrów na rzece Pasłęce]] (4239,97 ha) | ||
Obszary chronionego krajobrazu: | Obszary chronionego krajobrazu: | ||
| − | *[[Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Pasłęki]] ( | + | *[[Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Pasłęki]] (43 307,3 ha) |
| − | *[[Obszar Chronionego Krajobrazu | + | *[[Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Środkowej Łyny]] (15 307,8 ha) |
| − | Obszary Natura 2000: | + | Obszary [[Natura 2000]]: |
| − | *[[Natura 2000 Rzeka Pasłęka| Specjalny obszar ochrony siedlisk Rzeka Pasłęka]] (8 418,46 ha) | + | *[[Natura 2000 Dolina Pasłęki|Obszar specjalnej ochrony ptaków Dolina Pasłęki]] (20 669,89 ha) |
| − | *[[ | + | *[[Natura 2000 Rzeka Pasłęka|Specjalny obszar ochrony siedlisk Rzeka Pasłęka]] (8 418,46 ha) |
| − | + | *[[Natura 2000 Jonkowo-Warkały|Specjalny obszar ochrony siedlisk Jonkowo-Warkały]] (226,53 ha) | |
| − | Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy wiejskiej | + | *[[Natura 2000 Warmińskie Buczyny|Specjalny obszar ochrony siedlisk Warmińskie Buczyny]] (1 525,85 ha) |
| + | |||
| + | Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy wiejskiej Jonkowo znajdują się 4 pomniki przyrody (ochroną objęto, m.in.: [[Głaz narzutowy w Pupkach|głaz narzutowy w Pupkach]]) oraz [[Użytek ekologiczny "Giedajty"|użytek ekologiczny "Giedajty"]] <ref name="p3"/>. | ||
| − | Zobacz też: | + | ==Multimedia== |
| − | [[ | + | {{#ev:youtube|E1wFqq9araQ|500|left|Film udostępniony w ramach projektu [http://rkf.warmia.mazury.pl/ Regionalna Kronika Filmowa]}} |
| − | + | ==Zobacz też:== | |
| + | *[[Fundacja "Fundusz Ziemi Olsztyńskiej"]] | ||
| + | *[[Związek Stowarzyszeń "Kraina Drwęcy i Pasłęki"]] | ||
| + | *[[lkwim: Joculatores Dei|Joculatores Dei]] | ||
| + | *[[lkwim: Ludus Danielis|Ludus Danielis]] | ||
| + | *[[lkwim: Ludus Paschalis|Ludus Paschalis]] | ||
| + | *[[lkwim: Ludus Passionis|Ludus Passionis]] | ||
| + | *[[lkwim: Miracula Sancti Nicolai|Miracula Sancti Nicolai]] | ||
| + | *[[lkwim: Missa Aurea|Missa Aurea]] | ||
| + | *[[lkwim: Ordo Annuntiatione|Ordo Annuntiatione]] | ||
| + | *[[lkwim: Ordo Stellae|Ordo Stellae]] | ||
| + | *[[lkwim: Planctus Mariae|Planctus Mariae]] | ||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| − | + | ==Bibliografia== | |
| − | == Bibliografia== | + | Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/> |
| − | Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych | + | Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/> |
| − | + | Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl][20.10.2014]<br/> | |
| − | <br/> | + | Dz.U. 1975, nr 17, poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/> |
| − | Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych | + | Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/> |
| − | Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych | + | Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim, [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.<br/> |
| − | + | [http://bip.warmia.mazury.pl/jonkowo_gmina_wiejska/195/Plan_Rozwoju_Lokalnego/ Plan rozwoju lokalnego gminy Jonkowo na lata 2004–2013, Olsztyn 2004]<br/> | |
| − | [20.10.2014]<br/> | + | [http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3218 Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium] [20.10.2014]<br/> |
| − | Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw | + | [http://www.domwarminski.pl/ Stowarzyszenie Dom Warmiński]] [20.12.2014]<br/> |
| − | + | [http://bip.warmia.mazury.pl/jonkowo_gmina_wiejska/ BIP Urzędu Gminy Jonkowo] [20.10.2014]<br/> | |
| − | [20.10.2014]<br/> | + | [http://www.jonkowo.pl/ Urząd Gminy Jonkowo] [20.10.2014]<br/> |
| − | Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów | ||
| − | Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim | ||
| − | [http:// | ||
| − | [http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery= | ||
| − | [http://bip.warmia.mazury.pl/ | ||
[http://leksykonkultury.ceik.eu/ Leksykon kultury Warmii i Mazur] [20.10.2014]<br/> | [http://leksykonkultury.ceik.eu/ Leksykon kultury Warmii i Mazur] [20.10.2014]<br/> | ||
[http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków] [20.10.2014]<br/> | [http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków] [20.10.2014]<br/> | ||
[http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie] [20.10.2014]<br/> | [http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie] [20.10.2014]<br/> | ||
| − | [[Kategoria:Miejscowość]][[Kategoria: Powiat olsztyński]][[Kategoria: | + | [http://www.ko.olsztyn.pl/?main=2&sub=4 Wykaz szkół i placówek oświatowych w województwie warmińsko-mazurskim] [20.10.2014]<br/> |
| + | |||
| + | [[Kategoria:Miejscowość]][[Kategoria: Powiat olsztyński]][[Kategoria: Jonkowo (gmina wiejska)]][[Kategoria: 1945-1989]][[Kategoria: 1990-]] | ||
Aktualna wersja na dzień 10:04, 23 kwi 2024
| Gmina Jonkowo | |||
| | |||
| |||
| Województwo | warmińsko-mazurskie | ||
| Powiat | olsztyński | ||
| Rodzaj gminy | wiejska | ||
| Wójt | Jacek Jatkiewicz | ||
| Powierzchnia | 168,69 km² | ||
| Liczba sołectw | 20 | ||
| Liczba miejscowości | 28 | ||
| Liczba ludności (2013) Gęstość zaludnienia |
7014 42 osób/km² | ||
| Strefa numeracyjna | 89 | ||
| Tablice rejestracyjne | NOL | ||
| TERYT | 2814072 | ||
| Urząd gminy ul. Klonowa 2 11-042 Jonkowo
| |||
| Strona internetowa gminy | |||
| Biuletyn Informacji Publicznej gminy | |||
Gmina Jonkowo – gmina wiejska położona w centralnej części województwa warmińsko-mazurskiego, w zachodniej części powiatu olsztyńskiego. Siedziba gminy znajduje się w Jonkowie. Gmina rolnicza o dużej powierzchni zalesienia oraz urozmaiconym, malowniczym terenie, pokrytym licznymi, niewielkimi jeziorami.
Władzę w gminie sprawuje wójt Jacek Jatkiewicz.
Spis treści
- 1 Powierzchnia gminy
- 2 Demografia
- 3 Historia gminy jako jednostki administracyjnej
- 4 Miejscowości na terenie gminy
- 5 Gospodarka
- 6 Kultura i turystyka
- 7 Religia
- 8 Szkolnictwo
- 9 Sport
- 10 Inne organizacje i instytucje
- 11 Obszary chronione i pomniki przyrody
- 12 Multimedia
- 13 Zobacz też:
- 14 Przypisy
- 15 Bibliografia
Powierzchnia gminy
Gmina wiejska Jonkowo zajmuje powierzchnię 168,69 km2[1], w tym:
- użytki rolne: 50%
- lasy: 38%
- wody: 1%
Gmina stanowi 5,9% powierzchni powiatu olsztyńskiego.
Demografia
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[1]:
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| liczba | 7014 | 100 | 3474 | 49,5 | 3540 | 50,5 |
| gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
42 | 21 | 21 | |||
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie wiejskiej Jonkowo było dodatnie i wynosiło 114 osób[1].
Historia gminy jako jednostki administracyjnej
W 1972 roku, na podstawie Ustawy z 29 listopada 1972 roku o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych[2], zmienił się w Polsce podział administracji terytorialnej. W wyniku wprowadzenia w życie ustawy, w dniu 1 stycznia 1973 roku, istniejące dotychczas w powiatach gromady[3] zostały przekształcone w gminy. Gmina Jonkowo została powołana na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku[4] w powiecie i województwie olsztyńskim. W skład nowo utworzonej gminy wchodziły obszary sołectw: Gamerki Wielkie, Garzewko, Giedajty, Godki, Gutkowo, Jonkowo, Kajny, Likusy, Łomy, Mątki, Nowe Kawkowo, Polejki, Porbady, Pupki, Stare Kawkowo, Stękiny, Szałstry, Warkały, Węgajty, Wilimowo, Wołowno, Wrzesina.
1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[5], przestał istnieć powiat olsztyński. Gmina Jonkowo została bezpośrednio częścią województwa olsztyńskiego.
Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[6] umiejscowiły gminę Jonkowo w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim.
Gmina wiejska Jonkowo graniczy z gminami: Świątki, Dywity, Gietrzwałd, Łukta oraz z miastem Olsztyn.
Miejscowości na terenie gminy
Sołectwa: Gamerki Wielkie, Garzewko, Giedajty, Godki, Gutkowo, Jonkowo, Kajny, Łomy, Mątki, Nowe Kawkowo, Polejki, Porbady, Pupki, Stare Kawkowo, Stękiny, Szałstry, Warkały, Węgajty, Wołowno, Wrzesina.
Pozostałe miejscowości: Polejki Leśne, Szatanki, Bobry, Żurawno, Bałąg, Szelągowo, Gamerki Małe, Wilimowo.
Gospodarka
Głównym kierunkiem rozwoju gospodarczego gminy Jonkowo jest rolnictwo oparte na gospodarstwach indywidualnych, uzupełniane przez produkcję i usługi.
W gminie przeważają gospodarstwa małe i średnie (od 1 do 15 ha). Do podstawowych form gospodarowania zalicza się produkcję roślinną i hodowlę zwierząt. W produkcji roślinnej dominuje uprawa zbóż, w produkcji zwierzęcej hodowla drobiu.
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Jonkowo wynosiła pod koniec 2013 roku 740. W tym 13 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 727 tworzy sektor prywatny. 162 firmy były zarejestrowane w dziale handel hurtowy i detaliczny, 67 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 120 firm w dziale budownictwo, 28 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 19 firm[1]. W gminie rozwinięty jest przemysł metalowy, drzewny, rolno-spożywczy; dość dobrze rozwinięta jest sieć usług o zróżnicowanej strukturze i handel.
Do największych podmiotów gospodarczych w gminie należą: ERKO sp.j. (firma eksportuje swoje towary do Rosji i krajów Unii europejskiej), Niczuk-Metall PL Wilimowo, GIERA Znaki Drogowe sp.j. Jonkowo, Okno-Drew Warkały.
Turystyka nie odgrywa w gminie znaczącej roli. Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w miejscowościach: Wilimowo, Wrzesina, Jonkowo, Stare Kawkowo, Mątki, Godki.
Gmina Jonkowo należy do Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich, Warmińskiego Związku Gmin, Związku Gmin Regionu Ostródzko-Iławskiego "Czyste Środowisko".
W nowej Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego z 2013 roku teren gminy został zakwalifikowany do aglomeracji Olsztyna oraz tzw. Tygrysów warmińsko-mazurskich - obszarów wymagających strategicznej interwencji ze względu na możliwości rozwojowe.
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Jonkowo wynosiła 404 osób[1], co stanowi 4,5% bezrobotnych w powiecie olsztyńskim.
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 10,4% ludności[7].
Kultura i turystyka
Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy
W strukturach GOK działa Gminna Biblioteka Publiczna w Jonkowie z filiami w Wołownie i Łomach.
Wydarzenia kulturalne związane z gminą
Ludzie związani z gminą
- Mirosław Pampuch (1967-) – radca prawny, wykładowca prawa podatkowego, samorządowiec, starosta powiatu olsztyńskiego; były wójt gminy Jonkowo
- Swietłana Bucka – etnomuzykolog, doktor muzykologii, stała współpracownica Teatru "Węgajty"; mieszka w Mińsku (Białoruś)
- Alfred Markowski (1930-2002) – poeta, pisarz, satyryk; mieszka łw Jonkowie i Mątkach
- Johann Wolfgang Niklaus – aktor, śpiewak, muzyk, reżyser, teatrolog, etnolog, animator kultury, wiceprezes Stowarzyszenia Teatr "Węgajty", kierownik Scholi Teatru "Węgajty"
- Jan Sobaszek – twórca multimedialny, animator kultury, aktor, hejnalista, autor tekstów piosenek
- Wacław Sobaszek (1953- ) – reżyser teatralny, aktor, muzyk, kierownik artystyczny Teatru "Węgajty"
- Elżbieta Suchowiecka (1956- ) – malarka amatorka, bibliotekarka; mieszka w Jonkowie
Zabytki znajdujące się na terenie gminy
Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Jonkowo należą[8]:
- kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Jonkowie
- kościół pw. św. Jana Ewangelisty w Nowym Kawkowie
- kościół pw. św. Marii Magdaleny we Wrzesinie wraz z przykościelnym cmentarzem i plebanią
- liczne kapliczki m.in. kapliczka z dzwonniczką w Gotkach, kapliczki Stękinach, Łomach, Jonkowie, Warkałach, we Wrzesinie
- oraz krzyż drewniany we Wrzesinie i dzwonniczka w Giedajtach
Szlaki i atrakcje turystyczne
- Szlak Napoleoński Barkweda - Konradowo
- szlaki rowerowe:
- czarny: Jonkowo – Węgajty – Porbady – Wołowno – Gamerki Małe – Stare Kawkowo – Nowe Kawkowo – Pupki – Jonkowo
- niebieski: Stare Kawkowo – Skolity – Pupki – Godki – Bałąg – Wołowno – Szałstry – Stare Kawkowo
- obszary chronionego krajobrazu, rezerwaty i pomniki przyrody
- liczne zabytki architektury sakralnej oraz kapliczki
- grodzisko Stary Szaniec (Ruski Szaniec)
Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Jonkowo można uzyskać na stronie internetowej: jonkowo.pl.
Religia
Szkolnictwo
W gminie wiejskiej Jonkowo istnieją następujące placówki edukacyjne:
- Przedszkole Samorządowe w Jonkowie
- Przedszkole "Patryk" w Jonkowie
- Niepubliczne Przedszkole EKOLANDIA w Gutkowie
- Szkoła Podstawowa im. Tadeusza Kościuszki w Jonkowie
- Szkoła Podstawowa w Nowym Kawkowie
- Publiczna Szkoła Podstawowa we Wrzesinie
- Gimnazjum w Jonkowie
W gminie działa również Punkt Przedszkolny w Szałstrach.
Sport
Na terenie gminy działają kluby:
Inne organizacje i instytucje
Obszary chronione i pomniki przyrody
Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich[9]:
Rezerwaty:
- rezerwat Kamienna Góra (95,14 ha)
- rezerwat Ostoja bobrów na rzece Pasłęce (4239,97 ha)
Obszary chronionego krajobrazu:
- Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Pasłęki (43 307,3 ha)
- Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Środkowej Łyny (15 307,8 ha)
Obszary Natura 2000:
- Obszar specjalnej ochrony ptaków Dolina Pasłęki (20 669,89 ha)
- Specjalny obszar ochrony siedlisk Rzeka Pasłęka (8 418,46 ha)
- Specjalny obszar ochrony siedlisk Jonkowo-Warkały (226,53 ha)
- Specjalny obszar ochrony siedlisk Warmińskie Buczyny (1 525,85 ha)
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy wiejskiej Jonkowo znajdują się 4 pomniki przyrody (ochroną objęto, m.in.: głaz narzutowy w Pupkach) oraz użytek ekologiczny "Giedajty" [9].
Multimedia
Zobacz też:
- Fundacja "Fundusz Ziemi Olsztyńskiej"
- Związek Stowarzyszeń "Kraina Drwęcy i Pasłęki"
- Joculatores Dei
- Ludus Danielis
- Ludus Paschalis
- Ludus Passionis
- Miracula Sancti Nicolai
- Missa Aurea
- Ordo Annuntiatione
- Ordo Stellae
- Planctus Mariae
Przypisy
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bank Danych Lokalnych GUS
- ↑ Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
- ↑ Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
- ↑ Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim
- ↑ Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
- ↑ Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
- ↑ Bank Danych Lokalnych GUS
- ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [1]
- ↑ 9,0 9,1 Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [2]
Bibliografia
Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl[20.10.2014]
Dz.U. 1975, nr 17, poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim, [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
Plan rozwoju lokalnego gminy Jonkowo na lata 2004–2013, Olsztyn 2004
Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium [20.10.2014]
Stowarzyszenie Dom Warmiński] [20.12.2014]
BIP Urzędu Gminy Jonkowo [20.10.2014]
Urząd Gminy Jonkowo [20.10.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [20.10.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [20.10.2014]
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.10.2014]
Wykaz szkół i placówek oświatowych w województwie warmińsko-mazurskim [20.10.2014]
