Pasłęk (gmina miejsko-wiejska): Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Kultura i turystyka) |
|||
| (Nie pokazano 24 wersji utworzonych przez 6 użytkowników) | |||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
}} | }} | ||
'''Gmina Pasłęk''' – gmina miejsko-wiejska położona w zachodniej części [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwa warmińsko-mazurskiego]] w południowo-wschodniej części [[Powiat elbląski| powiatu elbląskiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Pasłęk| Pasłęku]]. | '''Gmina Pasłęk''' – gmina miejsko-wiejska położona w zachodniej części [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwa warmińsko-mazurskiego]] w południowo-wschodniej części [[Powiat elbląski| powiatu elbląskiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Pasłęk| Pasłęku]]. | ||
| − | + | Jest to gmina rolnicza, usytuowana na pograniczu [[Wysoczyzna Elbląska| Wysoczyzny Elbląskiej]], [[Równina Warmińska| Równiny Warmińskiej]] i [[Pojezierze Iławskie| Pojezierza Iławskiego]]. Szczególne położenie terytorium gminy sprawia, że charakteryzuje się ona zróżnicowanymi formami terenu, różnorodnością zjawisk przyrodniczych i krajobrazu. jest to największa gmina w [[Powiat elbląski| powiecie elbląskim]]. | |
| − | + | Władzę w gminie sprawuje burmistrz Elżbieta Wasiuk. | |
| − | |||
| − | Władzę w gminie sprawuje burmistrz | ||
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
| − | |||
== Powierzchnia gminy == | == Powierzchnia gminy == | ||
| − | Gmina Pasłęk zajmuje powierzchnię 263,91km<sup>2</sup><ref> | + | Gmina Pasłęk zajmuje powierzchnię 263,91km<sup>2</sup><ref>[[http://olsztyn.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_warminsko-mazurskie/portrety_gmin/elblaski/paslek.pdf Urząd Statystyczny w Olsztynie] [06.06.2014]</ref>. |
W tym: | W tym: | ||
| − | + | *lasy: 16,6% (4369,9 ha) | |
| − | * | + | *użytki rolne: 73,9% (19515 ha) |
| − | * | + | Gmina stanowi 18,64% powierzchni powiatu elbląskiego. |
| − | |||
| − | Gmina stanowi 18,64% powierzchni | ||
<br/> | <br/> | ||
== Demografia == | == Demografia == | ||
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref>Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., GUS, Warszawa 2013.</ref>: | Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref>Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., GUS, Warszawa 2013.</ref>: | ||
| + | [[Plik:Kościół pw. św. Bartłomieja w Pasłęku_1a.jpg|thumb|right|290px|Kościół pw. św. Bartłomieja w Pasłęku.<br>Źródło: [http://sanktuariapolskie.info/miejsca/1365/kosciol-sw-bartlomieja www.sanktuariapolskie.info]]] | ||
| + | [[Plik:Schemat pochylni Kanału Elbląskiego.jpg|thumb|right|290px|Schemat pochylni Kanału Elbląskiego.<br>Źródło: [http://kanaly.info/locja/kanaly-w-polsce/item/91-kanal-elblaski-pochylnie www.kanaly.info/] | ||
| + | ]] | ||
{|class="wikitable" | {|class="wikitable" | ||
!Opis || colspan=2|Ogółem || colspan=2|Kobiety || colspan=2|Mężczyźni | !Opis || colspan=2|Ogółem || colspan=2|Kobiety || colspan=2|Mężczyźni | ||
| Linia 56: | Linia 54: | ||
|gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) || colspan=2| 75|| colspan=2| 38 || colspan=2| 37 | |gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) || colspan=2| 75|| colspan=2| 38 || colspan=2| 37 | ||
|} | |} | ||
| − | Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2012 roku w gminie miejsko-wiejskiej Pasłęk wynosiło -31osób (saldo migracji w mieście | + | Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2012 roku w gminie miejsko-wiejskiej Pasłęk wynosiło -31osób (saldo migracji w mieście Pasłęk było dodatnie (17 osób), natomiast na terenie wiejskim gminy wynosiło -48 osób)<ref>[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/strona.html?p_name=indeks Bank Danych lokalnych GUS] [06.06.2014]</ref>, co stanowi 140,9% migracji ludności w powiecie elbląskim (saldo migracji w powiecie elbląskim wynosi -22 osoby), 1,20% w województwie warmińsko-mazurskim. |
<br/> | <br/> | ||
== Historia gminy jako jednostki administracyjnej == | == Historia gminy jako jednostki administracyjnej == | ||
| − | Po ostatecznym ustaleniu granic państwa polskiego w czerwcu 1945 roku w | + | Po ostatecznym ustaleniu granic państwa polskiego w czerwcu 1945 roku w powiecie pasłęckim nastąpiło przejęcie władzy przez przedstawicieli polskiej administracji państwowej. W 1946 roku na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 roku<ref> Dz.U. 1946 nr 28 poz. 177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177 isap.sejm.gov.pl] [06.06.2014]</ref> stał się on częścią województwa olsztyńskiego. Powiat podzielono na 8 gmin wiejskich i 1 gminę miejską – gminę Pasłęk. |
| − | W 1954 roku | + | W 1954 roku na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych<ref>Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych,[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [06.06.2014]</ref> istniejąca dotychczas gmina miejska Pasłęk została zlikwidowana – miasto Pasłęk stało się odrębną jednostką administracyjną. <ref>''Pasłęk z dziejów miasta i okolic 1297–1997'', Pasłęk 1997.</ref>. |
| − | Kolejne zmiany w podziale administracyjnym dokonane na podstawie Ustawy z 29 listopada 1972 roku o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych<ref>Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych | + | Kolejne zmiany w podziale administracyjnym dokonane na podstawie Ustawy z 29 listopada 1972 roku o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych<ref>Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych,[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [06.06.2014]</ref> przywróciły podział państwa na gminy. Utworzono wówczas gminę miejską i gminę wiejską Pasłęk z siedzibą władz w Pasłęku. |
| − | 1 czerwca 1975 roku | + | |
| + | W skład gminy wiejskiej wchodziły obszary sołectw: [[Aniołowo]], [[Awajki]], [[Bądy]], [[Borzynowo]], [[Dargowo]], [[Drulity]], [[Golbin]], [[Gryżyna]], [[Kalsk]], [[Kopina]], [[Krasin]], [[Krosno]], [[Kronin]], [[Kupin]], [[Kwitajny]], [[Leszczyna]], [[Leżnica]], [[Łukszty]], [[Majki]], [[Marianka]], [[Marzewo]], [[Nowa Wieś (gmina Pasłęk) |Nowa Wieś]], [[Nowy Cieszyn]], [[Piergozy (gmina Pasłęk)|Piergozy]], [[Rogajny (gmina Pasłęk) |Rogajny]], [[Robity]], [[Rogowo]], [[Sałkowice]], [[Surowe]], [[Stare Kusy]], [[Stegny]], [[Talpity]], [[Wakarowo]], [[Wikrowo]], [[Zielonka Pasłęcka]], [[Zielony Grąd]] oraz miejscowość [[Kudyński Bór]]<ref>Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.</ref>. | ||
| + | |||
| + | 1 czerwca 1975 roku na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa<ref>Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl] [06.06.2014]</ref> przestał istnieć powiat pasłęcki. Gmina miejska i wiejska Pasłęk zostały bezpośrednio częścią [województwa elbląskiego<ref>Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092 isap.sejm.gov] [06.06.2014]</ref>. | ||
| + | |||
| + | W 1992 roku na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 września 1991 roku <ref>Dz.U. 1991 nr 87 poz. 397, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 września 1991 r. w sprawie podziału lub połączenia niektórych miast i gmin, w których dotychczas działały wspólne organy, oraz zmiany i ustalenia ich nazw i siedzib, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19910870397 isap.sejm.gov.pl] [06.06.2014]</ref> dokonano połączenia gminy i miasta [[Pasłęk]] w jedną jednostkę administracyjną. | ||
| − | + | Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [06.06.2014]</ref> umiejscowiły gminę miejsko-wiejską Pasłęk w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim. | |
| − | Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów | ||
Gmina miejsko-wiejska Pasłęk graniczy: od północy z [[Milejewo (gmina wiejska)| gminą Milejewo]] i [[Młynary (gmina miejsko-wiejska)| gminą Młynary]], od zachodu z [[Elbląg (gmina wiejska)| gminą Elbląg]] i [[Rychliki (gmina wiejska)| gminą Rychliki]], od południa z [[Małdyty (gmina wiejska)| gminą Małdyty]] i [[Morąg (gmina miejsko-wiejska)| gminą Morąg]] ([[powiat ostródzki]]), natomiast od wschodu z [[Godkowo (gmina wiejska)| gminą Godkowo]] i [[Wilczęta (gmina wiejska)| gminą Wilczęta]] ([[powiat braniewski]]). | Gmina miejsko-wiejska Pasłęk graniczy: od północy z [[Milejewo (gmina wiejska)| gminą Milejewo]] i [[Młynary (gmina miejsko-wiejska)| gminą Młynary]], od zachodu z [[Elbląg (gmina wiejska)| gminą Elbląg]] i [[Rychliki (gmina wiejska)| gminą Rychliki]], od południa z [[Małdyty (gmina wiejska)| gminą Małdyty]] i [[Morąg (gmina miejsko-wiejska)| gminą Morąg]] ([[powiat ostródzki]]), natomiast od wschodu z [[Godkowo (gmina wiejska)| gminą Godkowo]] i [[Wilczęta (gmina wiejska)| gminą Wilczęta]] ([[powiat braniewski]]). | ||
| Linia 75: | Linia 77: | ||
Sołectwa: [[Anglity]], [[Aniołowo]], [[Awajki]], [[Bądy]], [[Borzynowo]], [[Brzeziny]], [[Dargowo]], [[Drulity]], [[Gołąbki]], [[Gulbity]], [[Kopina]], [[Krasin]], [[Kronin]], [[Krosno]], [[Kupin]], [[Kwitajny]], [[Leszczyna]], [[Leżnica]], [[Łukszty]], [[Majki]], [[Marianka]], [[Marzewo]], [[Nowa Wieś (gmina Pasłęk) |Nowa Wieś]], [[Nowe Kusy]], [[Nowy Cieszyn]], [[Piniewo]], [[Robity]], [[Rogajny (gmina Pasłęk) |Rogajny]], [[Rogowo]], [[Rydzówka (gmina Pasłęk) |Rydzówka]], [[Rzeczna]], [[Rzędy]], [[Sałkowice]], [[Sakówko]], [[Stegny]], [[Surowe]], [[Zielonka Pasłęcka]], [[Zielony Grąd]]. | Sołectwa: [[Anglity]], [[Aniołowo]], [[Awajki]], [[Bądy]], [[Borzynowo]], [[Brzeziny]], [[Dargowo]], [[Drulity]], [[Gołąbki]], [[Gulbity]], [[Kopina]], [[Krasin]], [[Kronin]], [[Krosno]], [[Kupin]], [[Kwitajny]], [[Leszczyna]], [[Leżnica]], [[Łukszty]], [[Majki]], [[Marianka]], [[Marzewo]], [[Nowa Wieś (gmina Pasłęk) |Nowa Wieś]], [[Nowe Kusy]], [[Nowy Cieszyn]], [[Piniewo]], [[Robity]], [[Rogajny (gmina Pasłęk) |Rogajny]], [[Rogowo]], [[Rydzówka (gmina Pasłęk) |Rydzówka]], [[Rzeczna]], [[Rzędy]], [[Sałkowice]], [[Sakówko]], [[Stegny]], [[Surowe]], [[Zielonka Pasłęcka]], [[Zielony Grąd]]. | ||
| − | Pozostałe miejscowości: [[Gibity]], [[Tumpity]], [[Gryżyna]], [[Skolimowo]], [[Kajmy]], [[Łączna]], [[Owczarnia]], [[Kawki]], [[Buczyniec]], [[Kąty]], [[Wągniki]], [[Bukowa]], [[Krosienko]], [[Zakrzewko (gmina Pasłęk)|Zakrzewko]], [[Maciejowizna]], [[Cierpkie]], [[Nowiny (gmina Pasłęk) |Nowiny | + | Pozostałe miejscowości: [[Gibity]], [[Tumpity]], [[Gryżyna]], [[Skolimowo]], [[Kajmy]], [[Łączna]], [[Owczarnia (gmina Pasłęk)|Owczarnia]], [[Kawki]], [[Buczyniec (gmina Pasłęk)|Buczyniec]], [[Kąty]], [[Wągniki (gmina Pasłęk)|Wągniki]], [[Bukowa]], [[Krosienko]], [[Zakrzewko (gmina Pasłęk)|Zakrzewko]], [[Maciejowizna]], [[Cierpkie]], [[Nowiny (gmina Pasłęk) |Nowiny]], [[Czarna Góra]], [[Pólko]], [[Stare Kusy]], [[Sokółka]], [[Dawidy]], [[Siódmak (gmina Pasłęk)|Siódmak]], [[Malinowo (gmina Pasłęk)|Malinowo]], [[Talpity]], [[Tulno]], [[Wakarowo]], [[Kudyński Bór]], [[Wikrowo (gmina Pasłęk)|Wikrowo]], [[Zielno]], [[Kudyny]], [[Piergozy (gmina Pasłęk)|Piergozy]], [[Wójtowizna]], [[Kielminek]], [[Pasłęk]]. |
<br/> | <br/> | ||
== Gospodarka == | == Gospodarka == | ||
| − | Głównym kierunkiem rozwoju gospodarki gminy Pasłęk jest rolnictwo. Gmina posiada wysoki wskaźnik waloryzacji rolniczej przestrzeni produkcyjnej, który wynosi 69,5 pkt. Ma to odzwierciedlenie m.in. w klasyfikacji bonitacyjnej gleb: gleby dobre (klasy III) oraz gleby średnie (klasy IV) zajmują około 87% powierzchni gruntów ornych. W strukturze gruntów rolnych gminy Pasłęk dużą część zajmują użytki zielone, co stanowi doskonałą bazę do rozwoju hodowli bydła opasowego i mlecznego. W gminie dominują gospodarstwa indywidualne, małoobszarowe, w większości niewyspecjalizowane pod względem produkcji rolnej, co ogranicza ich konkurencyjność na rynku nowopowstających gospodarstw wielkoobszarowych na terenach byłych PGR. | + | Głównym kierunkiem rozwoju gospodarki gminy Pasłęk jest rolnictwo. Gmina posiada wysoki wskaźnik waloryzacji rolniczej przestrzeni produkcyjnej, który wynosi 69,5 pkt. Ma to odzwierciedlenie m.in. w klasyfikacji bonitacyjnej gleb: gleby dobre (klasy III) oraz gleby średnie (klasy IV) zajmują około 87% powierzchni gruntów ornych. W strukturze gruntów rolnych gminy Pasłęk dużą część zajmują użytki zielone, co stanowi doskonałą bazę do rozwoju hodowli bydła opasowego i mlecznego. W gminie dominują gospodarstwa indywidualne, małoobszarowe, w większości niewyspecjalizowane pod względem produkcji rolnej, co ogranicza ich konkurencyjność na rynku nowopowstających gospodarstw wielkoobszarowych na terenach byłych PGR. Mogą one wykorzystać duży potencjał dla rozwoju rolnictwa oraz walory środowiska naturalnego, podejmując produkcję żywności ekologicznej; pomocą może być również tworzenie grup producenckich. |
| − | Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie miejsko-wiejskiej Pasłęk wynosiła w 2013 roku 1373. W tym 50 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 1323 | + | Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie miejsko-wiejskiej Pasłęk wynosiła w 2013 roku 1373. W tym 50 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 1323 tworzyły sektor prywatny<ref>[http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3130 Bank Danych lokalnych GUS][06.06.2014]</ref>. Najwięcej firm – 356 – było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, po 147 firm w dziale budownictwo oraz w dziale przetwórstwo przemysłowe, 81 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo, a działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziły 24 firmy. Są to firmy małe i średnie zatrudniające od 1 do 5 osób. |
| − | Do firm zatrudniających większą liczbę pracowników na terenie gminy Pasłęk należą: PHU - ELZET | + | Do firm zatrudniających większą liczbę pracowników na terenie gminy Pasłęk należą: |
| + | *PHU - ELZET | ||
| + | *SERY ICC PASŁĘK sp.z o.o | ||
| + | *PPUH Morrion Exclusive | ||
| + | *Zakład Produkcji Tektury i Opakowań w Pasłęku | ||
| + | *[[Sand Valley Company Sp. z o.o.]] | ||
| + | *Wipasz S.A. Zakład Produkcyjny w Krośnie | ||
| + | W celu stworzenie warunków dla rozwoju rynku pracy w Pasłęku, ograniczenia bezrobocia, stworzenia atrakcyjniejszych warunków prowadzenia działalności gospodarczej dla lokalnych przedsiębiorców, rozwoju gospodarczego Miasta i Gminy Pasłęk podejmowane są liczne działania i inwestycje. W tym celu została ustanowiona w Pasłęku podstrefa [[Warmińsko-Mazurska Specjalna Strefa Ekonomiczna| Warmińsko-Mazurskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej]]. | ||
| − | + | Liczne walory krajoznawcze i przyrodnicze, zabytki architektury, bogata historia regionu, dobre położenie gminy pod względem komunikacyjnym sprzyjają rozwojowi różnych form turystyki. Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w miejscowościach: Krosno, Stegny, Kupin, Krasin, Sałkowice. | |
| − | + | Gmina miejsko-wiejska Pasłęk należy do: [[Związek Gmin Kanału Ostródzko-Elbląskiego i Pojezierza Iławskiego| Związku Gmin Kanału Ostródzko–Elbląskiego i Pojezierza Iławskiego]] oraz Związku Miast Polskich. | |
| − | + | Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2012 roku w gminie Pasłęk wynosiła 2086 osób <ref >[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/strona.html?p_name=indeks Bank Danych Lokalnych GUS ][06.06.2014]</ref>, co stanowi 37,15% bezrobotnych w powiecie elbląskim. | |
| − | Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2012 roku w gminie Pasłęk wynosiła 2086 osób <ref > | ||
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 16,6% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS [06.06.2014]</ref>. | Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 16,6% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS [06.06.2014]</ref>. | ||
| − | W nowej [[Strategia rozwoju województwa |Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego]] z 2013 r. obszar gminy został zakwalifikowany do [[Obszary przygraniczne| obszarów przygranicznych]] oraz tzw. [[Tygrys warmińsko-mazurski | Tygrysów warmińsko-mazurskich]] | + | W nowej [[Strategia rozwoju województwa |Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego]] z 2013 r. obszar gminy został zakwalifikowany do [[Obszary przygraniczne| obszarów przygranicznych]] oraz tzw. [[Tygrys warmińsko-mazurski | Tygrysów warmińsko-mazurskich]] wymagających strategicznej interwencji ze względu na możliwości rozwojowe. |
<br/> | <br/> | ||
== Kultura i turystyka == | == Kultura i turystyka == | ||
| − | |||
'''Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy''' | '''Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy''' | ||
*[[Pasłęcki Ośrodek Kultury]] | *[[Pasłęcki Ośrodek Kultury]] | ||
| − | *[[Biblioteka Publiczna w Pasłęku]] | + | *[[Biblioteka Publiczna w Pasłęku]] – filie biblioteki znajdują się w miejscowościach: Rogajny, Zielonka Pasłęcka |
*[[Dom Kultury w Zielonce Pasłęckiej]] | *[[Dom Kultury w Zielonce Pasłęckiej]] | ||
| − | |||
'''Wydarzenia kulturalne związane z gminą''' | '''Wydarzenia kulturalne związane z gminą''' | ||
*[[Międzynarodowy Zlot Miłośników Aniołów w Aniołowie]] | *[[Międzynarodowy Zlot Miłośników Aniołów w Aniołowie]] | ||
| Linia 110: | Linia 116: | ||
*[[Uczta Kultur Wschodu w Pasłęku]] | *[[Uczta Kultur Wschodu w Pasłęku]] | ||
*dożynki gminne | *dożynki gminne | ||
| − | |||
'''Ludzie związani z gminą''' | '''Ludzie związani z gminą''' | ||
| − | *[[lkwim: Marion Doenhoff| Marion Doenhoff]] ( | + | *[[lkwim: Marion Doenhoff| Marion Doenhoff]] (1909–2002) – hrabina urodzona w Prusach Wschodnich, niemiecka dziennikarka, pisarka, redaktorka naczelna i współwydawczyni tygodnika "Die Zeit", rzeczniczka min. polsko-niemieckiego pojednania |
| − | *[[lkwim: Stanisław Szostakowski| Stanisław Szostakowski]] ( | + | *[[lkwim: Stanisław Szostakowski| Stanisław Szostakowski]] (1929–1994) – nauczyciel, pracownik naukowy, popularyzator historii |
| − | |||
'''Zabytki znajdujące się na terenie gminy''' | '''Zabytki znajdujące się na terenie gminy''' | ||
| − | + | Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy miejsko-wiejskiej Pasłęk należą<ref>[http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków] [06.06.2014]</ref>: | |
| − | Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy miejsko-wiejskiej Pasłęk należą<ref> | ||
| − | |||
*[[lkwim: Dwór w Anglitach| Dwór w Anglitach]] | *[[lkwim: Dwór w Anglitach| Dwór w Anglitach]] | ||
*[[lkwim: Dwór w Dawidach| Dwór w Dawidach]] | *[[lkwim: Dwór w Dawidach| Dwór w Dawidach]] | ||
*[[lkwim: Dwór w Drulitach| Dwór w Drulitach]] wraz z zabudowaniami folwarcznymi i parkiem | *[[lkwim: Dwór w Drulitach| Dwór w Drulitach]] wraz z zabudowaniami folwarcznymi i parkiem | ||
| − | *[[ | + | *[[kościół pw. św. Teresy w Kwitajnach]] wraz z przykościelnym cmentarzem |
| − | * | + | *Zespół pałacowy w Kwitajnach wraz z zabudowaniami gospodarczymi i parkiem |
*[[lkwim: Kościół pw. św. Piotra i Pawła w Mariance| Kościół pw. św. Piotra i Pawła w Mariance]] wraz z przykościelnym cmentarzem | *[[lkwim: Kościół pw. św. Piotra i Pawła w Mariance| Kościół pw. św. Piotra i Pawła w Mariance]] wraz z przykościelnym cmentarzem | ||
*pozostałości obwarowań miejskich w Pasłęku | *pozostałości obwarowań miejskich w Pasłęku | ||
*[[lkwim: Zamek w Pasłęku| Zamek w Pasłęku]] | *[[lkwim: Zamek w Pasłęku| Zamek w Pasłęku]] | ||
*[[Ratusz w Pasłęku]] | *[[Ratusz w Pasłęku]] | ||
| − | + | *Zabytkowe domy przy ul. Bolesława Chrobrego, ul. Dąbrowskiego, ul. Osińskiego, ul. Steffena | |
| − | * | ||
*[[lkwim: Kościół pw. św. Bartłomieja w Pasłęku| Kościół pw. św. Bartłomieja w Pasłęku]] | *[[lkwim: Kościół pw. św. Bartłomieja w Pasłęku| Kościół pw. św. Bartłomieja w Pasłęku]] | ||
*[[lkwim: Kościół pw. św. Jerzego w Pasłęku| Kościół pw. św. Jerzego w Pasłęku]] (ewangelicki) | *[[lkwim: Kościół pw. św. Jerzego w Pasłęku| Kościół pw. św. Jerzego w Pasłęku]] (ewangelicki) | ||
| − | *[[Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Pasłęku]] ( | + | *[[Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Pasłęku]] (greckokaolicki) |
*[[lkwim: Zamek w Pasłęku| Zamek w Pasłęku]] | *[[lkwim: Zamek w Pasłęku| Zamek w Pasłęku]] | ||
| − | *[[Cmentarz | + | *[[Cmentarz żydowski w Pasłęku]] |
*[[Wieża wodociągowa w Pasłęku]] | *[[Wieża wodociągowa w Pasłęku]] | ||
| − | *[[Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Zielonce Pasłęckiej]] | + | *[[Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Zielonce Pasłęckiej]] – (Sanktuarium Jezusa Miłosiernego) |
'''Szlaki i atrakcje turystyczne''' | '''Szlaki i atrakcje turystyczne''' | ||
| − | *[[Szlak Kanału Elbląskiego]] | + | *[[Szlak Kanału Elbląskiego]] – [[Ostróda]] – [[Miłomłyn]] – [[Morąg]] – [[Małdyty]] – Pasłęk – [[Elbląg]] – [[Raczki Elbląskie]] – [[Jelonki]] –[[Drulity]] – [[Zalewo]] – [[Susz]] – [[Kisielice]] – Szymbark – [[Iława]] – [[Tynwałd]] – [[Boreczno]] – [[Miłomłyn]] – [[Ostróda]] |
| − | *[[Szlak Młynarsko - Pasłęcki]] | + | *[[Szlak Młynarsko-Pasłęcki]] – szlak w [[Park Krajobrazowy Wysoczyzny Elbląskiej| Parku Krajobrazowym Wysoczyzny Elbląskiej]] |
*[[Park Ekologiczny im. Stanisława Pankalli]] w Pasłęku, a w nim: ścieżki rowerowe, spacerowe i dydaktyczne oraz kąpielisko miejskie | *[[Park Ekologiczny im. Stanisława Pankalli]] w Pasłęku, a w nim: ścieżki rowerowe, spacerowe i dydaktyczne oraz kąpielisko miejskie | ||
*zbiorniki wodne Zakrzewko I i Zakrzewko II dla miłośników wędkowania | *zbiorniki wodne Zakrzewko I i Zakrzewko II dla miłośników wędkowania | ||
| Linia 147: | Linia 148: | ||
*pole golfowe | *pole golfowe | ||
*liczne zabytki architektury w tym malowniczo usytuowane pałace i dwory | *liczne zabytki architektury w tym malowniczo usytuowane pałace i dwory | ||
| − | + | ||
| + | == Religia == | ||
| + | *[[Parafia greckokatolicka pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Pasłęku]] | ||
| + | *[[Parafia Prawosławna pw. św. Onufrego Wielkiego w Pasłęku]] | ||
| + | *[[Parafia pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Drulitach]] | ||
| + | *[[Parafia pw. Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny w Pomorskiej Wsi]] | ||
| + | *[[Parafia pw. św. Jana Chrzciciela w Zielonce Pasłęckiej]] | ||
| + | *[[Parafia pw. św. Józefa w Pasłęku]] | ||
| + | *[[Parafia pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Rogajnach]] | ||
== Szkolnictwo == | == Szkolnictwo == | ||
W gminie miejsko-wiejskiej Pasłęk istnieją następujące placówki edukacyjne: | W gminie miejsko-wiejskiej Pasłęk istnieją następujące placówki edukacyjne: | ||
| − | |||
*Przedszkole Samorządowe Nr 1 w Pasłęku | *Przedszkole Samorządowe Nr 1 w Pasłęku | ||
*Przedszkole Samorządowe nr 2 w Pasłęku | *Przedszkole Samorządowe nr 2 w Pasłęku | ||
*[[Szkoła Podstawowa nr 2 im. Władysława Broniewskiego w Pasłęku]] | *[[Szkoła Podstawowa nr 2 im. Władysława Broniewskiego w Pasłęku]] | ||
| − | *[[Zespół Szkół Powszechnych im. mjr Henryka Sucharskiego w Pasłęku]] | + | *[[Zespół Szkół Powszechnych im. mjr Henryka Sucharskiego w Pasłęku]] – [[Szkoła Podstawowa nr 3 w Pasłęku]], [[Gimnazjum nr 2 w Pasłęku]] |
*[[Gimnazjum nr 1 w Pasłęku im. Władysława Jagiełły w Pasłęku]] | *[[Gimnazjum nr 1 w Pasłęku im. Władysława Jagiełły w Pasłęku]] | ||
*[[Zespół Szkół Ekonomicznych i Technicznych im. Stanisława Mikołajczyka w Pasłęku]] | *[[Zespół Szkół Ekonomicznych i Technicznych im. Stanisława Mikołajczyka w Pasłęku]] | ||
*[[Zespół Szkół w Pasłęku]] - [[Liceum Ogólnokształcące nr 1 im. Bohaterów Grunwaldu w Pasłęku]], [[Technikum nr 1 w Pasłęku]], [[Zasadnicza Szkoła Zawodowa nr 1 w Pasłęku]], [[Uzupełniające Liceum Ogólnokształcące dla dorosłych w Pasłęku]] przy [[Zespół Szkół w Pasłęku| Zespole Szkół w Pasłęku]] | *[[Zespół Szkół w Pasłęku]] - [[Liceum Ogólnokształcące nr 1 im. Bohaterów Grunwaldu w Pasłęku]], [[Technikum nr 1 w Pasłęku]], [[Zasadnicza Szkoła Zawodowa nr 1 w Pasłęku]], [[Uzupełniające Liceum Ogólnokształcące dla dorosłych w Pasłęku]] przy [[Zespół Szkół w Pasłęku| Zespole Szkół w Pasłęku]] | ||
| − | *[[Zespół Szkół Zawodowych w Pasłęku]] | + | *[[Zespół Szkół Zawodowych w Pasłęku]] – Gimnazjum dla Dorosłych, Zasadnicza Szkoła Zawodowa, Zasadnicza Szkoła Zawodowa dla Dorosłych |
| − | *[[Szkoła Podstawowa w Rogajnach]] | + | *[[Szkoła Podstawowa im. Janusza Korczaka w Rogajnach]] |
*[[Szkoła Podstawowa z Oddziałami Integracyjnymi w Zielonce Pasłęckiej]] | *[[Szkoła Podstawowa z Oddziałami Integracyjnymi w Zielonce Pasłęckiej]] | ||
| − | + | ||
== Sport == | == Sport == | ||
| − | W gminie miejsko-wiejskiej Pasłęk działa Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji, który organizuje liczne imprezy rekreacyjno- | + | W gminie miejsko-wiejskiej Pasłęk działa Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji, który organizuje liczne imprezy rekreacyjno-sportowe, m.in.: |
| + | *[[Memoriał Henryka Hucza – Regionalne Zawody Jeździeckie w Skokach przez Przeszkody]], | ||
| + | *Towarzyskie Zawody Jeździeckie o Puchar Burmistrza Pasłęka | ||
| + | *"Bieg Wokół Pasłęckich Murów Obronnych" | ||
| + | *[[Wojewódzkie Zawody Sportowe Środowiskowych Domów Samopomocy w Pasłęku]] | ||
| + | *Maraton MTB – wyścig rowerowy | ||
| + | *Festyn Sołectw – impreza sportowo-rekreacyjna dla sołectw z gminy Pasłęk | ||
Istnieją również kluby sportowe: | Istnieją również kluby sportowe: | ||
*[[KS Polonia Pasłęk]] | *[[KS Polonia Pasłęk]] | ||
| Linia 172: | Linia 186: | ||
*[[Uczniowski Ludowy KS Agros]] | *[[Uczniowski Ludowy KS Agros]] | ||
*[[Młodzieżowy Klub Jeździecki NENIA w Pasłęku]] | *[[Młodzieżowy Klub Jeździecki NENIA w Pasłęku]] | ||
| − | |||
==Inne organizacje i instytucje== | ==Inne organizacje i instytucje== | ||
*[[lkwim: Orkiestra Ochotniczej Straży Pożarnej w Zielonce Pasłęckiej| Orkiestra Ochotniczej Straży Pożarnej w Zielonce Pasłęckiej]] | *[[lkwim: Orkiestra Ochotniczej Straży Pożarnej w Zielonce Pasłęckiej| Orkiestra Ochotniczej Straży Pożarnej w Zielonce Pasłęckiej]] | ||
*[[Chór Parafii bł. Jerzego Matulewicza z Pasłęka]] | *[[Chór Parafii bł. Jerzego Matulewicza z Pasłęka]] | ||
| − | *[[Chór | + | *[[Chór "Carmen Gregorianum" z Parafii św. Józefa z Pasłęka ]] |
| − | *[[lkwim: Zespoły tańca nowoczesnego „Echo”| Zespoły tańca nowoczesnego | + | *[[lkwim: Zespoły tańca nowoczesnego „Echo”| Zespoły tańca nowoczesnego "Echo"]] – dziecięce i młodzieżowe zespoły tańca nowoczesnego działające od 2005 r. przy Pasłęckim Ośrodku Kultury |
| − | *[[lkwim: Zespół wokalny C-LEX| Zespół wokalny C-LEX]] | + | *[[lkwim: Zespół wokalny C-LEX| Zespół wokalny C-LEX]] – młodzieżowy zespół wokalny działający od 1997 r. przy Pasłęckim Ośrodku Kultury |
| − | *[[lkwim: Zespół wokalny KLEKS| Zespół wokalny KLEKS]] | + | *[[lkwim: Zespół wokalny KLEKS| Zespół wokalny KLEKS]] – dziecięcy zespół wokalny działający od 1997 r. przy Pasłęckim Ośrodku Kultury |
| − | *[[lkwim: Zespół „Pasłęczanie”| Zespół „Pasłęczanie”]] | + | *[[lkwim: Zespół „Pasłęczanie”| Zespół „Pasłęczanie”]] – zespół folklorystyczny działający przy Pasłęckim Ośrodku Kultury od 1982 r. |
*[[Stowarzyszenie "PASŁĘCZANIE"]] | *[[Stowarzyszenie "PASŁĘCZANIE"]] | ||
*[[Stowarzyszenie "Centrum Rozwoju Ekonomicznego Pasłęka"]] | *[[Stowarzyszenie "Centrum Rozwoju Ekonomicznego Pasłęka"]] | ||
| Linia 186: | Linia 199: | ||
*[[Towarzystwo Miłośników Pasłęka]] | *[[Towarzystwo Miłośników Pasłęka]] | ||
*[[Stowarzyszenie Mniejszości Niemieckiej im. Joachima Schulza w Pasłęku]] | *[[Stowarzyszenie Mniejszości Niemieckiej im. Joachima Schulza w Pasłęku]] | ||
| − | |||
| − | |||
== Obszary chronione i pomniki przyrody == | == Obszary chronione i pomniki przyrody == | ||
Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich: | Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich: | ||
| − | + | *rezerwaty przyrody: | |
| − | + | **[[Rezerwat Dęby w Krukach Pasłęckich]] (9,23 ha) | |
| − | *[[ | + | *obszary chronionego krajobrazu: |
| − | + | **[[Obszar Chronionego Krajobrazu Dolina rzeki Wąskiej]] (8019,5 ha) | |
| − | + | **[[Obszar Chronionego Krajobrazu Rzeki Baudy]] (16677,8 ha) | |
| − | *[[Obszar Chronionego Krajobrazu Dolina rzeki Wąskiej]] (8019,5 ha) | + | **[[Obszar Chronionego Krajobrazu Jezioro Drużno]] (11738,9 ha) |
| − | *[[Obszar Chronionego Krajobrazu Rzeki Baudy]] (16677,8 ha) | + | **[[Obszar Chronionego Krajobrazu Kanału Elbląskiego]] (30143,4 ha) |
| − | *[[Obszar Chronionego Krajobrazu Jezioro Drużno]] (11738,9 ha) | + | *obszary [[Natura 2000]]: |
| − | *[[Obszar Chronionego Krajobrazu Kanału Elbląskiego]] (30143,4 ha) | ||
| − | |||
| − | |||
*[[Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk Murawy koło Pasłęka]] (642,7 ha) | *[[Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk Murawy koło Pasłęka]] (642,7 ha) | ||
| + | *użytki ekologiczne: | ||
| + | **[[Dolina rzeki Sały]] | ||
| + | **[[Jar rzeki Sirwy]] | ||
| + | **[[Dolina rzeki Wąskiej]] | ||
| + | **[[Mokradło koło Rydzówki]] | ||
| + | **[[Staw koło Kwitajn]] | ||
| + | **[[Staw koło Dargowa]] | ||
| + | **[[Wyrobisko torfowe Piergozy]] | ||
| + | Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy Pasłęk znajdują się 59 pomników przyrody. Są to głównie pojedyncze jesiony, dęby, buki i inne<ref>[http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie] [06.06.2014]</ref>. | ||
| + | {{Przypisy}} | ||
| + | <references/> | ||
| − | + | == Bibliografia== | |
| − | + | Dz.U. 1946 nr 28 poz. 177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych,[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177 isap.sejm.gov.pl] [06.06.2014] <br/> | |
| − | + | Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych,[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [06.06.2014] <br/> | |
| − | + | Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych,[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [06.06.2014]<br/> | |
| − | + | Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl] [06.06.2014]<br/> | |
| − | + | Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw,[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092 isap.sejm.gov.pl] [06.06.2014]<br/> | |
| − | + | Dz.U. 1991 nr 87 poz. 397, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 września 1991 r. w sprawie podziału lub połączenia niektórych miast i gmin, w których dotychczas działały wspólne organy, oraz zmiany i ustalenia ich nazw i siedzib.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19910870397 isap.sejm.gov.pl] [06.06.2014]<br/> | |
| − | + | Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [06.06.2014]<br/> | |
| + | Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.<br/> | ||
| + | ''Pasłęk z dziejów miasta i okolic 1297–1997, Pasłęk 1997.<br/> | ||
| + | Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., GUS, Warszawa 2013.<br/> | ||
| + | Program ochrony środowiska miasta i gminy Pasłęk na lata 2004 - 2010, Pasłęk 2004.<br/> | ||
| + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/strona.html?p_name=indeks Bank Danych Lokalnych GUS] [06.06.2014]<br/> | ||
| + | [http://paslek-um.bip-wm.pl/public/ BIP Urzędu Miasta i Gminy Pasłęk] [06.06.2014]<br/> | ||
| + | [http://leksykonkultury.ceik.eu/ Leksykon kultury Warmii i Mazur] [06.06.2014]<br/> | ||
| + | [http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków] [06.06.2014]<br/> | ||
| + | [http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ RDOŚ w Olsztynie] [06.06.2014]<br/> | ||
| + | [http://paslek.pl/ Urząd Miasta i Gminy Pasłęk] [06.06.2014]<br/> | ||
| + | [http://olsztyn.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_warminsko-mazurskie/portrety_gmin/elblaski/paslek.pdf UStat w Olsztynie] [06.06.2014]<br/> | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
[[Kategoria:Miejscowość]][[Kategoria:Powiat elbląski]][[Kategoria: Pasłęk (gmina miejsko-wiejska)]] | [[Kategoria:Miejscowość]][[Kategoria:Powiat elbląski]][[Kategoria: Pasłęk (gmina miejsko-wiejska)]] | ||
Aktualna wersja na dzień 07:55, 23 kwi 2024
| Gmina Pasłęk | |||
| | |||
| |||
| Województwo | warmińsko-mazurskie | ||
| Powiat | elbląski | ||
| Rodzaj gminy | miejsko-wiejska | ||
| Burmistrz | Wiesław Śniecikowski | ||
| Powierzchnia | 263,91 km² | ||
| Liczba sołectw | 38 | ||
| Liczba miejscowości | 70 | ||
| Liczba ludności (2013) Gęstość zaludnienia |
19746 75 osób/km² | ||
| Strefa numeracyjna | 55 | ||
| Tablice rejestracyjne | NEB | ||
| TERYT | 2804073 | ||
| Urząd gminy Pl. św. Wojciecha 5 14-400 Pasłęk
| |||
| Strona internetowa gminy | |||
| Biuletyn Informacji Publicznej gminy | |||
Gmina Pasłęk – gmina miejsko-wiejska położona w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego w południowo-wschodniej części powiatu elbląskiego. Siedziba gminy znajduje się w Pasłęku.
Jest to gmina rolnicza, usytuowana na pograniczu Wysoczyzny Elbląskiej, Równiny Warmińskiej i Pojezierza Iławskiego. Szczególne położenie terytorium gminy sprawia, że charakteryzuje się ona zróżnicowanymi formami terenu, różnorodnością zjawisk przyrodniczych i krajobrazu. jest to największa gmina w powiecie elbląskim.
Władzę w gminie sprawuje burmistrz Elżbieta Wasiuk.
Spis treści
Powierzchnia gminy
Gmina Pasłęk zajmuje powierzchnię 263,91km2[1]. W tym:
- lasy: 16,6% (4369,9 ha)
- użytki rolne: 73,9% (19515 ha)
Gmina stanowi 18,64% powierzchni powiatu elbląskiego.
Demografia
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[2]:
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| liczba | 19746 | 100 | 10097 | 51,13 | 9649 | 48,87 |
| gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
75 | 38 | 37 | |||
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2012 roku w gminie miejsko-wiejskiej Pasłęk wynosiło -31osób (saldo migracji w mieście Pasłęk było dodatnie (17 osób), natomiast na terenie wiejskim gminy wynosiło -48 osób)[3], co stanowi 140,9% migracji ludności w powiecie elbląskim (saldo migracji w powiecie elbląskim wynosi -22 osoby), 1,20% w województwie warmińsko-mazurskim.
Historia gminy jako jednostki administracyjnej
Po ostatecznym ustaleniu granic państwa polskiego w czerwcu 1945 roku w powiecie pasłęckim nastąpiło przejęcie władzy przez przedstawicieli polskiej administracji państwowej. W 1946 roku na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 roku[4] stał się on częścią województwa olsztyńskiego. Powiat podzielono na 8 gmin wiejskich i 1 gminę miejską – gminę Pasłęk.
W 1954 roku na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych[5] istniejąca dotychczas gmina miejska Pasłęk została zlikwidowana – miasto Pasłęk stało się odrębną jednostką administracyjną. [6].
Kolejne zmiany w podziale administracyjnym dokonane na podstawie Ustawy z 29 listopada 1972 roku o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych[7] przywróciły podział państwa na gminy. Utworzono wówczas gminę miejską i gminę wiejską Pasłęk z siedzibą władz w Pasłęku.
W skład gminy wiejskiej wchodziły obszary sołectw: Aniołowo, Awajki, Bądy, Borzynowo, Dargowo, Drulity, Golbin, Gryżyna, Kalsk, Kopina, Krasin, Krosno, Kronin, Kupin, Kwitajny, Leszczyna, Leżnica, Łukszty, Majki, Marianka, Marzewo, Nowa Wieś, Nowy Cieszyn, Piergozy, Rogajny, Robity, Rogowo, Sałkowice, Surowe, Stare Kusy, Stegny, Talpity, Wakarowo, Wikrowo, Zielonka Pasłęcka, Zielony Grąd oraz miejscowość Kudyński Bór[8].
1 czerwca 1975 roku na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[9] przestał istnieć powiat pasłęcki. Gmina miejska i wiejska Pasłęk zostały bezpośrednio częścią [województwa elbląskiego[10].
W 1992 roku na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 września 1991 roku [11] dokonano połączenia gminy i miasta Pasłęk w jedną jednostkę administracyjną.
Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[12] umiejscowiły gminę miejsko-wiejską Pasłęk w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim.
Gmina miejsko-wiejska Pasłęk graniczy: od północy z gminą Milejewo i gminą Młynary, od zachodu z gminą Elbląg i gminą Rychliki, od południa z gminą Małdyty i gminą Morąg (powiat ostródzki), natomiast od wschodu z gminą Godkowo i gminą Wilczęta (powiat braniewski).
Miejscowości na terenie gminy
Sołectwa: Anglity, Aniołowo, Awajki, Bądy, Borzynowo, Brzeziny, Dargowo, Drulity, Gołąbki, Gulbity, Kopina, Krasin, Kronin, Krosno, Kupin, Kwitajny, Leszczyna, Leżnica, Łukszty, Majki, Marianka, Marzewo, Nowa Wieś, Nowe Kusy, Nowy Cieszyn, Piniewo, Robity, Rogajny, Rogowo, Rydzówka, Rzeczna, Rzędy, Sałkowice, Sakówko, Stegny, Surowe, Zielonka Pasłęcka, Zielony Grąd.
Pozostałe miejscowości: Gibity, Tumpity, Gryżyna, Skolimowo, Kajmy, Łączna, Owczarnia, Kawki, Buczyniec, Kąty, Wągniki, Bukowa, Krosienko, Zakrzewko, Maciejowizna, Cierpkie, Nowiny, Czarna Góra, Pólko, Stare Kusy, Sokółka, Dawidy, Siódmak, Malinowo, Talpity, Tulno, Wakarowo, Kudyński Bór, Wikrowo, Zielno, Kudyny, Piergozy, Wójtowizna, Kielminek, Pasłęk.
Gospodarka
Głównym kierunkiem rozwoju gospodarki gminy Pasłęk jest rolnictwo. Gmina posiada wysoki wskaźnik waloryzacji rolniczej przestrzeni produkcyjnej, który wynosi 69,5 pkt. Ma to odzwierciedlenie m.in. w klasyfikacji bonitacyjnej gleb: gleby dobre (klasy III) oraz gleby średnie (klasy IV) zajmują około 87% powierzchni gruntów ornych. W strukturze gruntów rolnych gminy Pasłęk dużą część zajmują użytki zielone, co stanowi doskonałą bazę do rozwoju hodowli bydła opasowego i mlecznego. W gminie dominują gospodarstwa indywidualne, małoobszarowe, w większości niewyspecjalizowane pod względem produkcji rolnej, co ogranicza ich konkurencyjność na rynku nowopowstających gospodarstw wielkoobszarowych na terenach byłych PGR. Mogą one wykorzystać duży potencjał dla rozwoju rolnictwa oraz walory środowiska naturalnego, podejmując produkcję żywności ekologicznej; pomocą może być również tworzenie grup producenckich.
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie miejsko-wiejskiej Pasłęk wynosiła w 2013 roku 1373. W tym 50 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 1323 tworzyły sektor prywatny[13]. Najwięcej firm – 356 – było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, po 147 firm w dziale budownictwo oraz w dziale przetwórstwo przemysłowe, 81 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo, a działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziły 24 firmy. Są to firmy małe i średnie zatrudniające od 1 do 5 osób.
Do firm zatrudniających większą liczbę pracowników na terenie gminy Pasłęk należą:
- PHU - ELZET
- SERY ICC PASŁĘK sp.z o.o
- PPUH Morrion Exclusive
- Zakład Produkcji Tektury i Opakowań w Pasłęku
- Sand Valley Company Sp. z o.o.
- Wipasz S.A. Zakład Produkcyjny w Krośnie
W celu stworzenie warunków dla rozwoju rynku pracy w Pasłęku, ograniczenia bezrobocia, stworzenia atrakcyjniejszych warunków prowadzenia działalności gospodarczej dla lokalnych przedsiębiorców, rozwoju gospodarczego Miasta i Gminy Pasłęk podejmowane są liczne działania i inwestycje. W tym celu została ustanowiona w Pasłęku podstrefa Warmińsko-Mazurskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej.
Liczne walory krajoznawcze i przyrodnicze, zabytki architektury, bogata historia regionu, dobre położenie gminy pod względem komunikacyjnym sprzyjają rozwojowi różnych form turystyki. Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w miejscowościach: Krosno, Stegny, Kupin, Krasin, Sałkowice.
Gmina miejsko-wiejska Pasłęk należy do: Związku Gmin Kanału Ostródzko–Elbląskiego i Pojezierza Iławskiego oraz Związku Miast Polskich.
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2012 roku w gminie Pasłęk wynosiła 2086 osób [14], co stanowi 37,15% bezrobotnych w powiecie elbląskim.
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 16,6% ludności[15].
W nowej Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego z 2013 r. obszar gminy został zakwalifikowany do obszarów przygranicznych oraz tzw. Tygrysów warmińsko-mazurskich wymagających strategicznej interwencji ze względu na możliwości rozwojowe.
Kultura i turystyka
Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy
- Pasłęcki Ośrodek Kultury
- Biblioteka Publiczna w Pasłęku – filie biblioteki znajdują się w miejscowościach: Rogajny, Zielonka Pasłęcka
- Dom Kultury w Zielonce Pasłęckiej
Wydarzenia kulturalne związane z gminą
- Międzynarodowy Zlot Miłośników Aniołów w Aniołowie
- Festiwal Organowy w Pasłęku
- Rockowisko Przystanek Pasłęk
- Uczta Kultur Wschodu w Pasłęku
- dożynki gminne
Ludzie związani z gminą
- Marion Doenhoff (1909–2002) – hrabina urodzona w Prusach Wschodnich, niemiecka dziennikarka, pisarka, redaktorka naczelna i współwydawczyni tygodnika "Die Zeit", rzeczniczka min. polsko-niemieckiego pojednania
- Stanisław Szostakowski (1929–1994) – nauczyciel, pracownik naukowy, popularyzator historii
Zabytki znajdujące się na terenie gminy Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy miejsko-wiejskiej Pasłęk należą[16]:
- Dwór w Anglitach
- Dwór w Dawidach
- Dwór w Drulitach wraz z zabudowaniami folwarcznymi i parkiem
- kościół pw. św. Teresy w Kwitajnach wraz z przykościelnym cmentarzem
- Zespół pałacowy w Kwitajnach wraz z zabudowaniami gospodarczymi i parkiem
- Kościół pw. św. Piotra i Pawła w Mariance wraz z przykościelnym cmentarzem
- pozostałości obwarowań miejskich w Pasłęku
- Zamek w Pasłęku
- Ratusz w Pasłęku
- Zabytkowe domy przy ul. Bolesława Chrobrego, ul. Dąbrowskiego, ul. Osińskiego, ul. Steffena
- Kościół pw. św. Bartłomieja w Pasłęku
- Kościół pw. św. Jerzego w Pasłęku (ewangelicki)
- Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Pasłęku (greckokaolicki)
- Zamek w Pasłęku
- Cmentarz żydowski w Pasłęku
- Wieża wodociągowa w Pasłęku
- Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Zielonce Pasłęckiej – (Sanktuarium Jezusa Miłosiernego)
Szlaki i atrakcje turystyczne
- Szlak Kanału Elbląskiego – Ostróda – Miłomłyn – Morąg – Małdyty – Pasłęk – Elbląg – Raczki Elbląskie – Jelonki –Drulity – Zalewo – Susz – Kisielice – Szymbark – Iława – Tynwałd – Boreczno – Miłomłyn – Ostróda
- Szlak Młynarsko-Pasłęcki – szlak w Parku Krajobrazowym Wysoczyzny Elbląskiej
- Park Ekologiczny im. Stanisława Pankalli w Pasłęku, a w nim: ścieżki rowerowe, spacerowe i dydaktyczne oraz kąpielisko miejskie
- zbiorniki wodne Zakrzewko I i Zakrzewko II dla miłośników wędkowania
- zespół pochylni Kanału Ostródzko-Elbląskiego
- Stadnina Koni Rzeczna
- pole golfowe
- liczne zabytki architektury w tym malowniczo usytuowane pałace i dwory
Religia
- Parafia greckokatolicka pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Pasłęku
- Parafia Prawosławna pw. św. Onufrego Wielkiego w Pasłęku
- Parafia pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Drulitach
- Parafia pw. Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny w Pomorskiej Wsi
- Parafia pw. św. Jana Chrzciciela w Zielonce Pasłęckiej
- Parafia pw. św. Józefa w Pasłęku
- Parafia pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Rogajnach
Szkolnictwo
W gminie miejsko-wiejskiej Pasłęk istnieją następujące placówki edukacyjne:
- Przedszkole Samorządowe Nr 1 w Pasłęku
- Przedszkole Samorządowe nr 2 w Pasłęku
- Szkoła Podstawowa nr 2 im. Władysława Broniewskiego w Pasłęku
- Zespół Szkół Powszechnych im. mjr Henryka Sucharskiego w Pasłęku – Szkoła Podstawowa nr 3 w Pasłęku, Gimnazjum nr 2 w Pasłęku
- Gimnazjum nr 1 w Pasłęku im. Władysława Jagiełły w Pasłęku
- Zespół Szkół Ekonomicznych i Technicznych im. Stanisława Mikołajczyka w Pasłęku
- Zespół Szkół w Pasłęku - Liceum Ogólnokształcące nr 1 im. Bohaterów Grunwaldu w Pasłęku, Technikum nr 1 w Pasłęku, Zasadnicza Szkoła Zawodowa nr 1 w Pasłęku, Uzupełniające Liceum Ogólnokształcące dla dorosłych w Pasłęku przy Zespole Szkół w Pasłęku
- Zespół Szkół Zawodowych w Pasłęku – Gimnazjum dla Dorosłych, Zasadnicza Szkoła Zawodowa, Zasadnicza Szkoła Zawodowa dla Dorosłych
- Szkoła Podstawowa im. Janusza Korczaka w Rogajnach
- Szkoła Podstawowa z Oddziałami Integracyjnymi w Zielonce Pasłęckiej
Sport
W gminie miejsko-wiejskiej Pasłęk działa Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji, który organizuje liczne imprezy rekreacyjno-sportowe, m.in.:
- Memoriał Henryka Hucza – Regionalne Zawody Jeździeckie w Skokach przez Przeszkody,
- Towarzyskie Zawody Jeździeckie o Puchar Burmistrza Pasłęka
- "Bieg Wokół Pasłęckich Murów Obronnych"
- Wojewódzkie Zawody Sportowe Środowiskowych Domów Samopomocy w Pasłęku
- Maraton MTB – wyścig rowerowy
- Festyn Sołectw – impreza sportowo-rekreacyjna dla sołectw z gminy Pasłęk
Istnieją również kluby sportowe:
- KS Polonia Pasłęk
- KS "Pogrom Aniołowo"
- UKS GIMPAS
- UKS LIDER
- Uczniowski Ludowy KS Agros
- Młodzieżowy Klub Jeździecki NENIA w Pasłęku
Inne organizacje i instytucje
- Orkiestra Ochotniczej Straży Pożarnej w Zielonce Pasłęckiej
- Chór Parafii bł. Jerzego Matulewicza z Pasłęka
- Chór "Carmen Gregorianum" z Parafii św. Józefa z Pasłęka
- Zespoły tańca nowoczesnego "Echo" – dziecięce i młodzieżowe zespoły tańca nowoczesnego działające od 2005 r. przy Pasłęckim Ośrodku Kultury
- Zespół wokalny C-LEX – młodzieżowy zespół wokalny działający od 1997 r. przy Pasłęckim Ośrodku Kultury
- Zespół wokalny KLEKS – dziecięcy zespół wokalny działający od 1997 r. przy Pasłęckim Ośrodku Kultury
- Zespół „Pasłęczanie” – zespół folklorystyczny działający przy Pasłęckim Ośrodku Kultury od 1982 r.
- Stowarzyszenie "PASŁĘCZANIE"
- Stowarzyszenie "Centrum Rozwoju Ekonomicznego Pasłęka"
- Stowarzyszenie na rzecz Rozwoju Wsi Aniołowo
- Towarzystwo Miłośników Pasłęka
- Stowarzyszenie Mniejszości Niemieckiej im. Joachima Schulza w Pasłęku
Obszary chronione i pomniki przyrody
Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich:
- rezerwaty przyrody:
- Rezerwat Dęby w Krukach Pasłęckich (9,23 ha)
- obszary chronionego krajobrazu:
- Obszar Chronionego Krajobrazu Dolina rzeki Wąskiej (8019,5 ha)
- Obszar Chronionego Krajobrazu Rzeki Baudy (16677,8 ha)
- Obszar Chronionego Krajobrazu Jezioro Drużno (11738,9 ha)
- Obszar Chronionego Krajobrazu Kanału Elbląskiego (30143,4 ha)
- obszary Natura 2000:
- Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk Murawy koło Pasłęka (642,7 ha)
- użytki ekologiczne:
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy Pasłęk znajdują się 59 pomników przyrody. Są to głównie pojedyncze jesiony, dęby, buki i inne[17].
Przypisy
- ↑ [Urząd Statystyczny w Olsztynie [06.06.2014]
- ↑ Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., GUS, Warszawa 2013.
- ↑ Bank Danych lokalnych GUS [06.06.2014]
- ↑ Dz.U. 1946 nr 28 poz. 177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
- ↑ Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych,isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
- ↑ Pasłęk z dziejów miasta i okolic 1297–1997, Pasłęk 1997.
- ↑ Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych,isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
- ↑ Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.
- ↑ Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
- ↑ Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw, isap.sejm.gov [06.06.2014]
- ↑ Dz.U. 1991 nr 87 poz. 397, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 września 1991 r. w sprawie podziału lub połączenia niektórych miast i gmin, w których dotychczas działały wspólne organy, oraz zmiany i ustalenia ich nazw i siedzib, isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
- ↑ Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
- ↑ Bank Danych lokalnych GUS[06.06.2014]
- ↑ Bank Danych Lokalnych GUS [06.06.2014]
- ↑ Bank Danych Lokalnych GUS [06.06.2014]
- ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [06.06.2014]
- ↑ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [06.06.2014]
Bibliografia
Dz.U. 1946 nr 28 poz. 177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych,isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych,isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych,isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw,isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
Dz.U. 1991 nr 87 poz. 397, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 września 1991 r. w sprawie podziału lub połączenia niektórych miast i gmin, w których dotychczas działały wspólne organy, oraz zmiany i ustalenia ich nazw i siedzib.isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
Pasłęk z dziejów miasta i okolic 1297–1997, Pasłęk 1997.
Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., GUS, Warszawa 2013.
Program ochrony środowiska miasta i gminy Pasłęk na lata 2004 - 2010, Pasłęk 2004.
Bank Danych Lokalnych GUS [06.06.2014]
BIP Urzędu Miasta i Gminy Pasłęk [06.06.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [06.06.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [06.06.2014]
RDOŚ w Olsztynie [06.06.2014]
Urząd Miasta i Gminy Pasłęk [06.06.2014]
UStat w Olsztynie [06.06.2014]
