Dobre Miasto (gmina miejsko-wiejska): Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(Utworzono nową stronę "{{Gmina infobox |Gmina = Dobre Miasto |herb_gminy = |flaga_gminy = |mapa_gminy = |mapa_powiatu = |rozmiar_mapki = |mapka ...") |
|||
| (Nie pokazano 28 wersji utworzonych przez 7 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Gmina infobox | {{Gmina infobox | ||
| − | |Gmina = | + | |Gmina = Dobre Miasto |
| − | |herb_gminy = | + | |herb_gminy = Plik:Herb_gminy_Dobre Miasto.png|Herb gminy Dobre Miasto |
| − | |flaga_gminy = | + | |flaga_gminy = |
|mapa_gminy = | |mapa_gminy = | ||
|mapa_powiatu = | |mapa_powiatu = | ||
| Linia 10: | Linia 10: | ||
|powiat = olsztyński | |powiat = olsztyński | ||
|rodzaj_gminy = miejsko-wiejska | |rodzaj_gminy = miejsko-wiejska | ||
| − | |zarządzający = | + | |zarządzający = Burmistrz |
| − | |wójt = [[ | + | |wójt = [[Beata Harań]] |
| − | |adres_ug = | + | |adres_ug = ul. Warszawska 14 |
| − | |kod_poczt_ug = 11- | + | |kod_poczt_ug = 11-040 Dobre Miasto |
| − | |powierzchnia = | + | |powierzchnia = 258,69 |
| − | |sołectwa = | + | |sołectwa = 23 |
| − | |miejscowości = | + | |miejscowości = 27 |
|rok = 2013 | |rok = 2013 | ||
| − | |populacja = | + | |populacja = 16179 |
| − | |gęstość = | + | |gęstość = 63 |
|urbanizacja = | |urbanizacja = | ||
|nr_kier = 89 | |nr_kier = 89 | ||
| − | |tablica_rej = | + | |tablica_rej = NOL |
| − | |TERYT = | + | |TERYT = 2814033 |
|TERC10 = | |TERC10 = | ||
| − | |www = http://www. | + | |www = http://www.dobremiasto.com.pl/ |
| − | |bip = | + | |bip = https://bip.dobremiasto.com.pl/ |
}} | }} | ||
| − | '''Gmina | + | '''Gmina Dobre Miasto''' – gmina miejsko-wiejska położona w centralnej części [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwa warmińsko-mazurskiego]], w północnej części [[Powiat olsztyński|powiatu olsztyńskiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Dobre Miasto|Dobrym Mieście]]. |
| + | Gmina przemysłowo-rolnicza położona na [[Pojezierze Olsztyńskie|Pojezierzu Olsztyńskim]], posiadająca liczne walory przyrodnicze i krajobrazowe sprzyjające rozwojowi turystyki, w tym agroturystyki.<br/> | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
== Powierzchnia gminy == | == Powierzchnia gminy == | ||
| − | Gmina wiejska | + | Gmina miejsko-wiejska Dobre Miasto zajmuje powierzchnię 258,69 km<sup>2</sup><ref name="p1"> [http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3210 Bank Danych Lokalnych GUS]</ref>, w tym: |
| − | *użytki rolne: | + | *użytki rolne: 57,7% (14933 ha) |
| − | *lasy: | + | *lasy: 34,9% (9021 ha) |
| − | *wody: 1, | + | *wody: 1,5% (401 ha) |
| − | + | Gmina stanowi 9,1% powierzchni powiatu olsztyńskiego. | |
| − | Gmina stanowi | ||
== Demografia == | == Demografia == | ||
| − | Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref name=" | + | Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref name="p1"/>: |
| + | [[Plik: Kolegiata w Dobrym Mieście.jpg|thumb|right|290px|Kościół Najświętszego Zbawiciela i Wszystkich Świętych. Fot. Ludwig Schneider. <br>Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Dobre_Miasto_Kolegiata_012.jpg Commons Wikimedia]]] | ||
| + | [[Plik: Kościół w Międzylesiu.jpg|thumb|right|290px|Kościół pw. Świętego Krzyża i Matki Boskiej Bolesnej w Międzylesiu<br/> Fot. Stanisław Czachorowski. <br>Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Miedzylesie_kosciol1.JPG?uselang=pl wikimedia.commons.org Commons Wikimedia]]] | ||
| + | [[Plik: Kościół w Jesionowie.jpg|thumb|right|290px|Kościół pw. św. Marcina, św. Rocha i św. Walentego w Jesionowie<br/> Fot. Romek. <br>Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Jesionowo_ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82.JPG?uselang=pl Commons Wikimedia] ]] | ||
| + | [[Plik: Pałac w Smolajnach..jpg|thumb|right|290px|Pałac w Smolajnach<br/> Fot. Ludwig Schneider. <br>Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Smolajny_Dawny_Pa%C5%82ac_Biskup%C3%B3w_Warmi%C5%84skich_012.jpg?uselang=pl Commons Wikimedia] | ||
| + | ]] | ||
{|class="wikitable" | {|class="wikitable" | ||
| − | !Opis || colspan=2|Ogółem || colspan=2|Kobiety || colspan=2|Mężczyźni | + | !Opis ||colspan=2|Ogółem ||colspan=2|Kobiety ||colspan=2|Mężczyźni |
| − | |||
| − | |||
|-- | |-- | ||
| − | | | + | |jednostka ||osób ||% ||osób ||% ||osób ||% |
|-- | |-- | ||
| − | |gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) || colspan=2| | + | |liczba ||16179 ||100 ||8216 ||50,8 ||7963 ||49,2 |
| + | |-- | ||
| + | |gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) ||colspan=2|63 ||colspan=2|32 ||colspan=2|31 | ||
|} | |} | ||
| − | Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie miejsko-wiejskiej | + | Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie miejsko-wiejskiej Dobre Miasto wynosiło -27 osób<ref name="p1"/>, co stanowi 5% migracji w powiecie olsztyńskim oraz 0,7% w województwie warmińsko-mazurskim. |
| − | |||
| − | |||
| − | == | + | == Historia gminy jako jednostki administracyjnej == |
| − | + | Po II wojnie światowej tereny dzisiejszej gminy Dobre Miasto były częścią [[Powiat lidzbarski|powiatu lidzbarskiego]] w województwie olsztyńskim<ref> Dz.U. 1946, nr 28, poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177 isap.sejm.gov.pl]</ref>. | |
| − | [ | + | W 1954 roku istniejące dotychczas gminy zamieniono na gromady<ref>Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl]</ref>. Gromada Dobre Miasto przetrwała do kolejnej reformy administracyjnej, która przywracała podział państwa na gminy<ref>Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl]</ref>. |
| − | + | Gmina Dobre Miasto z siedzibą w [[Dobre Miasto|Dobrym Mieście]] została powołana na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku<ref>Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim</ref>. W skład nowo utworzonej gminy wchodziły obszary sołectw: [[Barcikowo]], [[Bzowiec]], [[Cerkiewnik]], [[Głotowo]], [[Jesionowo]], [[Kabikiejmy]], [[Kabikiejmy Dolne]], [[Knopin]], [[Łęgno]], [[Mawry]], [[Międzylesie]], [[Nowa Wieś Mała]], [[Orzechowo (gmina Dobre Miasto)|Orzechowo]], [[Piotraszewo]], [[Podleśna]], [[Praslity]], [[Smolajny]], [[Stary Dwór]], [[Swobodna]]. | |
| − | = | + | 1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa<ref>Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl]</ref>, przestał istnieć powiat lidzbarski. Gmina Dobre Miasto została bezpośrednio częścią województwa olsztyńskiego. |
| − | |||
| − | + | W 1991 roku miasto i gmina Dobre Miasto stały się jedną jednostką administracyjną<ref>Dz.U. 1991, nr 3, poz. 12, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 1990 r. w sprawie połączenia niektórych miast i gmin, w których dotychczas działały wspólne organy, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19910030012 isap.sejm.gov.pl]</ref>. | |
| + | |||
| + | Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa <ref>Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów,[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl]</ref>nie przywróciły powiatu lidzbarskiego. Umiejscowiły gminę Dobre Miasto w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim. | ||
| − | + | Gmina miejsko-wiejska Dobre Miasto graniczy z gminami: [[Lidzbark Warmiński (gmina wiejska)|Lidzbark Warmiński]], [[Jeziorany (gmina miejsko-wiejska)|Jeziorany]], [[Dywity (gmina wiejska)|Dywity]], [[Świątki (gmina wiejska)|Świątki]], [[Lubomino (gmina wiejska)|Lubomino]]. | |
| − | + | == Miejscowości na terenie gminy == | |
| + | Sołectwa: [[Barcikowo]], [[Bzowiec]], [[Cerkiewnik]], [[Głotowo]], [[Jesionowo]], [[Kabikiejmy]], [[Kabikiejmy Dolne]], [[Knopin]], [[Knopin Osada]], [[Kosyń]], [[Kunik]], [[Łęgno]], [[Mawry]], [[Międzylesie]], [[Nowa Wieś Mała]], [[Orzechowo (gmina Dobre Miasto)|Orzechowo]], [[Piotraszewo]], [[Podleśna]], [[Praslity]], [[Smolajny]], [[Stary Dwór]], [[Swobodna]], [[Urbanowo]]. | ||
| − | + | Pozostałe miejscowości: [[Kłódka]], [[Chmury]], [[Wichrowo]], [[Kazimierowo]], [[Krzyżno]]. | |
| − | + | == Gospodarka == | |
| + | Głównymi kierunkami rozwoju gospodarczego gminy Dobre Miasto są przemysł i usługi, które uzupełnia rolnictwo. Gmina należy do średnio uprzemysłowionych. Ze względu na systematycznie wzrastającą liczbę podmiotów gospodarczych, swoje położenie oraz wieloletnią tradycję Dobre Miasto pełni rolę lokalnego centrum rozwoju gospodarczego. Większość gospodarstw rolnych stanowią gospodarstwa indywidualne. Do podstawowych form gospodarowania zalicza się produkcję roślinną i hodowlę zwierząt. Większość gospodarstw prowadzi działalność ogólnorolną. Użytki rolne zajmują ponad 57% ogólnej powierzchni gminy, w tym: 60,3% (9009 ha) grunty orne, 17,8% (2664 ha) pastwiska. | ||
| − | + | W gminie rozwinięty jest przemysł maszynowy, drzewny, rolno-spożywczy, branża meblarska; rozwinięta jest sieć usług o zróżnicowanej strukturze i handel. | |
| − | |||
| − | + | Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Dobre Miasto wynosiła pod koniec 2013 roku 1185. W tym 57 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 1128 tworzy sektor prywatny. 236 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 122 firmy w dziale przetwórstwo przemysłowe, 138 firm w dziale budownictwo, 56 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 26 firm<ref name="p1"/>. Do największych podmiotów gospodarczych w gminie należą: [[Produkcja mebli|DFM Sp. z o.o. w Dobrym Mieście]], DLG Polska Sp. z o.o. w Dobrym Mieście, Pol-Mot Warfama S.A. Dobre Misto, FELGEX Sp. z o.o. Dobre Miasto, Provimi – ROLIMPEX S.A. oddział w Dobrym Mieście, AGROCHEM Sp. z o.o., Zakład Suszenia i Uszlachetniania Warzyw Nowa Wieś Mała, [[Przedsiębiorstwa eksportowe|Jutrzenka-Dobre Miasto sp. z o.o.]], Agrokompleks W. Giers S.j. w dobrym Mieście. Firmy prowadzą również działalność [[Eksport towarów rolno-spożywczych|eksportową]]. | |
| − | + | Działalność inwestycyjna Dobrego Miasta jest w dużej mierze związana z istnieniem podstrefy Warmińsko-Mazurskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Głównym celem utworzenia strefy było przyspieszenie rozwoju gospodarczego Dobrego Miasta oraz stworzenie inwestorom korzystnych warunków finansowo-podatkowych. | |
| − | |||
| − | + | Gmina Dobre Miasto należy do [[Warmiński Związek Gmin|Warmińskiego Związku Gmin]], [[Związek Gmin Warmińsko-Mazurskich|Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich]] oraz [[LGD "Warmiński Zakątek"]]. | |
| − | rozwoju. | + | W nowej [[Strategia rozwoju województwa |Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego]] z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do [[Obszary wymagające restrukturyzacji i rewitalizacji|obszarów wymagających restrukturyzacji i rewitalizacji]] ze względu na możliwości rozwojowe i zapóźnienia. |
| − | |||
| − | Gmina | + | Gmina Dobre Miasto stanowi obszar atrakcyjny turystycznie ze względu na swoje uwarunkowania naturalne (jeziora, lasy, niski stopień zanieczyszczenia środowiska, obszary chronionego krajobrazu) i położenie. Bazę turystyczną stanowią: hotele, dom gościnny, dom pielgrzyma, ośrodek wczasowy i gospodarstwa agroturystyczne znajdujące się w miejscowościach: Nowa Wieś Mała, Praslity, Łęgno, Orzechowo oraz pole namiotowe w Bazie Szkoleniowo-Wypoczynkowej ZHP nad jeziorem Limajno w Swobodnej<ref>[http://www.dobremiasto.com.pl/index.php?pageId=43 dobremiasto.com.pl]</ref>. |
| − | + | Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Dobre Miasto wynosiła 1203 osoby<ref name="p1"/>, co stanowi 13,4% bezrobotnych w powiecie olsztyńskim. | |
| − | + | Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 12,2% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS</ref>. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie | ||
== Kultura i turystyka == | == Kultura i turystyka == | ||
'''Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy''' | '''Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy''' | ||
| − | *[[ | + | *[[lkwim: Centrum Kultury w Dobrym Mieście|Centrum Kulturalno-Biblioteczne w Dobrym Mieście]] |
| − | + | Filie biblioteki znajdują się w Cerkiewniku, Orzechowie. | |
| − | *[[ | + | *[[lkwim: Galeria Baszta Bociania w Dobrym Mieście|Galeria Baszta Bociania w Dobrym Mieście]] |
'''Wydarzenia kulturalne związane z gminą''' | '''Wydarzenia kulturalne związane z gminą''' | ||
| − | * | + | *[[Dobremiastock]] |
| − | * | + | *[[lkwim: Międzynarodowe Spotkania Rodzin Muzykujących w Dobrym Mieście|Międzynarodowe Spotkania Rodzin Muzykujących im. Stanisława Steczkowskiego w Dobrym Mieście]] |
| − | + | *Dożynki Gminne – Święto Chleba | |
| − | |||
| − | * | ||
'''Ludzie związani z gminą''' | '''Ludzie związani z gminą''' | ||
| − | *[[ | + | *[[Henryk II Wogenap]] (1270-1334) – biskup warmiński, założyciel Dobrego Miasta, kanonik i prepozyt kapituły warmińskiej |
| − | *[[ | + | *[[Andrzej Chryzostom Załuski]] (1650-1711) – biskup warmiński od 1699 roku, zmarł i jest pochowany w Dobrym Mieście |
| + | *[[Józef Tuławski]] (1699-1781) – kanonik dobromiejski, matematyk, geometra | ||
| + | *[[Friedrich Ernst Dorn]] (1848-1916) – urodzony w Dobrym Mieście fizyk; zajmował się głównie badaniem zjawiska promieniotwórczości i promieniami Roentgena | ||
| + | *[[Emil Rzeszutek]] (1940-1997) – duchowny katolicki, rektor [[Wyższe Seminarium Duchowne Metropolii Warmińskiej Hosianum w Olsztynie|WSD "Hosianum" w Olsztynie]], wieloletni proboszcz [[Parafia pw. Najświętszego Zbawiciela i Wszystkich Świętych w Dobrym Mieście|Parafii pw. Najświętszego Zbawiciela i Wszystkich Świętych w Dobrym Mieście]], dziekan dobromiejski | ||
| + | *[[Zbigniew Kieżun]] (1950- ) – urodzony w Dobrym Mieście jeden z najbardziej znanych trenerów piłki nożnej na [[Warmia|Warmii]] i [[Mazury|Mazurach]]; trener [[DKS Dobre Miasto]] | ||
| + | *[[lkwim: Elżbieta Bilińska-Wołodźko|Elżbieta Bilińska-Wołodźko]] – animator kultury, wieloletnia dyrektor [[lkwim: Centrum Kultury w Dobrym Mieście|Miejsko-Gminnego Ośrodka Kultury w Dobrym Mieście]] | ||
| + | *[[lkwim: Mirosław Micia Bojenko|Mirosław Micia Bojenko]] (1954- ) – fotografik, rzeźbiarz, animator kultury | ||
| + | *[[lkwim: Henryk Hornatkiewicz|Henryk Hornatkiewicz]] – nauczyciel, malarz amator, grafik | ||
| + | *[[lkwim: Stefan Kubiński|Stefan Kubiński]] (?-1972) – szewc, muzyk amator z Dobrego Miasta | ||
| + | *[[lkwim: Mirosław Pogorzelski|Mirosław Pogorzelski]] – malarz, rysownik, rzeźbiarz amator z Dobrego Miasta | ||
| + | *[[Waldemar Milewicz]] (1956-2004) – urodzony w Dobrym Mieście dziennikarz i korespondent wojenny; zginął tragicznie w Iraku | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
'''Zabytki znajdujące się na terenie gminy''' | '''Zabytki znajdujące się na terenie gminy''' | ||
| − | Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy miejsko-wiejskiej | + | Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy miejsko-wiejskiej Dobre Miasto należą<ref> [http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków]</ref>: |
| − | *[[Kościół pw. | + | *założenia urbanistyczne, pozostałości murów obronnych, zabytkowe domy (m.in. przy ul. Fabrycznej, Górnej, Grunwaldzkiej, Łużyckiej, Olsztyńskiej, Sowińskiego, Warszawskiej, Wojska Polskiego) w Dobrym Mieście |
| − | *[[ | + | *budynek dawnego kościoła ewangelickiego (obecnie CK) |
| − | *[[ | + | *[[lkwim:Baszta Bociania w Dobrym Mieście|Baszta Bociania w Dobrym Mieście]] |
| − | *[[Kościół pw. | + | *brama cmentarza przy ul. Olsztyńskiej |
| − | *[[Kościół pw. | + | *[[Kościół pw. św. Mikołaja w Dobrym Mieście|kościół pw. św. Mikołaja w Dobrym Mieście]] (grckokatolicki) |
| − | *[[Kościół pw. św. | + | *[[Kaplica pw. św. Jerzego w Dobrym Mieście|kaplica pw. św. Jerzego w Dobrym Mieście]] |
| − | *[[Kościół pw. | + | *[[lkwim: Bazylika Najświętszego Zbawiciela i Wszystkich Świętych w Dobrym Mieście|Bazylika Najświętszego Zbawiciela i Wszystkich Świętych w Dobrym Mieście]] |
| − | * | + | *wieża ciśnień w Dobrym Mieście |
| − | * | + | *[[lkwim: Kościół pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny w Orzechowie|kościół pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny w Orzechowie]] wraz z cmentarzem grzebalnym |
| − | * | + | *[[lkwim: Kościół pw. Świętego Krzyża i Matki Boskiej Bolesnej w Międzylesiu|kościół pw. Świętego Krzyża i Matki Boskiej Bolesnej w Międzylesiu]] |
| − | *[[ | + | *[[lkwim: Kościół pw. św. Bartłomieja w Piotraszewie|kościół pw. św. Bartłomieja w Piotraszewie]] wraz z plebanią i kapliczką w narożniku ogrodzenia kościelnego |
| − | *[[ | + | *[[lkwim: Kościół pw. św. Katarzyny i św. Anny w Cerkiewniku|kościół pw. św. Katarzyny i św. Anny w Cerkiewniku]] |
| − | * | + | *[[lkwim: Kościół pw. św. Marcina, św. Rocha i św. Walentego w Jesionowie|kościół pw. św. Marcina, św. Rocha i św. Walentego w Jesionowie]] |
| − | *[[ | + | *[[lkwim: Sanktuarium Najświętszego Sakramentu i Męki Pańskiej w Głotowie|Sanktuarium Najświętszego Sakramentu i Męki Pańskiej w Głotowie]], cmentarz przykościelny wraz z kaplicami |
| − | * | + | *[[Kalwaria Warmińska]] |
| − | * | + | *[[Kościół pw. św. Marcina w Jesionowie|kościół pw. św. Marcina w Jesionowie]] |
| − | * | + | *[[Kaplica pw. Matki Bożej Królowej Polski w Knopinie|kaplica pw. Matki Bożej Królowej Polski w Knopinie]] |
| + | *[[Kaplica odpustowa pw. Krzyża Świętego w Międzylesiu|kaplica odpustowa pw. Krzyża Świętego w Międzylesiu]] wraz z przykościelnym cmentarzem oraz kaplicami w ogrodzeniu kościoła | ||
| + | *[[Kaplica pw. Miłosierdzia Bożego w Nowej Wsi Małej|kaplica pw. Miłosierdzia Bożego w Nowej Wsi Małej]] | ||
| + | *liczne [[Kapliczki|kapliczki]], m.in. w: [[Kapliczki w Dobrym Mieście|Dobrym Mieście]], [[Kapliczka w Orzechowie|Orzechowie]], [[Kapliczki w Cerkiewniku|Cerkiewniku]], Bzowcu, Głotowie, Łęgnie, Mawrach, Międzylesiu, Nowej Wsi Małej, Podleśnej, Praślitach, Starym Dworze | ||
| + | *zespół pałacowy w Smolajnach | ||
| + | *cmentarz w Cerkiewniku | ||
| + | *most drogowy nad Łyną | ||
'''Szlaki i atrakcje turystyczne''' | '''Szlaki i atrakcje turystyczne''' | ||
| − | * | + | *część [[Szlak Kopernikowski: Olsztyn – Mingajny|Szlaku Kopernikowskiego Olsztyn – Mingajny]] |
| − | * | + | *szlaki rowerowe: |
| − | * | + | **czerwony I: Knopin – Barcikowo – Międzylesie – Smolajny – Praslity – Nowa Wieś Mała – Głotowo – Knopin |
| − | + | **czerwony II: Dobre Miasto – Sosna pomnik przyrody | |
| − | *liczne zabytki architektury | + | **niebieski: Dobre Miasto – obwód leśny nr 366, 256, 212 – Wichrowo Tartak – Wichrowo – Obwodnica |
| − | * | + | **zielony: obwód leśny nr 366 – Jezioro Gilgajny – obwód leśny nr 420 – obwód leśny nr 366 |
| − | *obszary chronionego krajobrazu, | + | **czarny: Smolajny – Dębowa Góra – Urbanowo – dawny nasyp kolejowy linii Orneta – Lidzbark – Marwy – Piotraszewo – "Obodnica" – obwód leśny nr 240 |
| − | + | **niebieski/granatowy: Cerkiewnik – Barkweda – Bukwałd – Różynka – Cerkiewnik | |
| − | Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy | + | **żółty: Dobre Miasto – Głotowo – Swobodno – [[Jezioro Limajno]] – Leśnictwo Chmury – Cerkiewnik – Swobodno – Knopin – Dobre Miasto |
| − | + | *spływy kajakowe [[Rzeka Łyna|rzeką Łyną]] | |
| + | *liczne zabytki architektury sakralnej oraz [[Kapliczki|kapliczki]] | ||
| + | *zabytkowy park w Smolajnach oraz park kalwaryjski w Głotowie | ||
| + | *obszary chronionego krajobrazu, rezerwaty i pomniki przyrody | ||
| + | *jeziora, lasy, rzeki | ||
| + | Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Dobre Miasto można uzyskać na stronach internetowych: [http://www.dobremiasto.com.pl/ dobremiasto.com.pl] oraz [http://warminskizakatek.com.pl/wz/index.php warminskizakatek.com.pl]. | ||
| + | ==Religia== | ||
| + | *[[Parafia greckokatolicka pw. Świętego Mikołaja w Dobrym Mieście]] | ||
| + | *[[Parafia pw. Najświętszego Zbawiciela i Wszystkich Świętych w Dobrym Mieście]] | ||
| + | *[[Parafia pw. Najświętszego Zbawiciela w Głotowie]] | ||
| + | *[[Parafia pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Orzechowie]] | ||
| + | *[[Parafia pw. św. Bartłomieja Apostoła w Piotraszewie]] | ||
| + | *[[Parafia pw. św. Faustyny Kowalskiej w Dobrym Mieście]] | ||
| + | *[[Parafia pw. św. Katarzyny w Cerkiewniku]] | ||
| + | *[[Parafia pw. św. Marcina w Jesionowie]] | ||
== Szkolnictwo == | == Szkolnictwo == | ||
| − | W gminie miejsko-wiejskiej | + | W gminie miejsko-wiejskiej Dobre Miasto istnieją następujące placówki edukacyjne: |
| − | *Przedszkole nr 1 w | + | *[[Przedszkole Samorządowe nr 1 w Dobrym Mieście]] |
| − | *Przedszkole nr 2 w | + | *[[Przedszkole Samorządowe nr 2 w Dobrym Mieście]] |
| − | *[[Szkoła Podstawowa nr 1 im. | + | *[[Przedszkole Niepubliczne "Jaś i Małgosia" w Dobrym Mieście]] |
| − | *[[Szkoła Podstawowa nr | + | *Punkt Przedszkolny "Marysieńka" w Dobrym Mieście |
| − | *[[Szkoła Podstawowa im. | + | *[[Szkoła Podstawowa nr 1 im. gen. Józefa Bema w Dobrym Mieście]] |
| − | *[[Szkoła Podstawowa w | + | *[[Szkoła Podstawowa nr 2 im. Mikołaja Kopernika w Dobrym Mieście]] |
| − | *[[ | + | *[[Szkoła Podstawowa nr 3 im. Rotmistrza Witolda Pileckiego w Dobrym Mieście]] – Szkoła Filialna w Jesionowie, Szkoła Filialna w Orzechowie |
| − | *[[Gimnazjum | + | *[[Szkoła Podstawowa im. Marii Zientary-Malewskiej w Barcikowie]] |
| − | *[[Zespół Szkół | + | *[[Niepubliczna Szkoła Podstawowa Stowarzyszenia na Rzecz Oświaty w Dobrym Mieście]] |
| − | *[[ | + | *[[Niepubliczna Szkoła Podstawowa w Cerkiewniku]] |
| − | + | *[[Niepubliczna Szkoła Podstawowa w Głotowie]] | |
| + | *[[Szkoła Podstawowa Stowarzyszenia Przyjaciół Szkół Katolickich w Smolajnach|Szkoła Podstawowa Stowarzyszenia Przyjaciół Szkół Katolickich im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Smolajnach]] | ||
| + | *[[Gimnazjum Publiczne im. Jana Pawła II w Dobrym Mieście]] | ||
| + | *[[Gimnazjum Niepubliczne Nasza Jedynka w Dobrym Mieście]] | ||
| + | *[[Gimnazjum Niepubliczne Stowarzyszenia na Rzecz Oświaty w Dobrym Mieście]] | ||
| + | *[[Gimnazjum Stowarzyszenia Przyjaciół Szkół Katolickich w Smolajnach]] | ||
| + | *[[Zespół Szkół w Dobrym Mieście]] – [[Liceum Ogólnokształcące w Dobrym Mieście|Liceum Ogólnokształcące]], [[Technikum przy Zespole Szkół w Dobrym Mieście|Technikum]], [[Zasadnicza Szkoła Zawodowa w Dobrym Mieście|Zasadnicza Szkoła Zawodowa]], Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych, Szkoła Policealna | ||
| + | *Uzupełniające Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Dobrym Mieście | ||
| + | *[[Zespół Szkół Rolniczych im. Biskupa Ignacego Błażeja Krasickiego w Smolajnach]] – [[Technikum Rolnicze przy Zespole Szkół Rolniczych im. Biskupa Ignacego Błażeja Krasickiego w Smolajnach|Technikum Rolnicze]], Zasadnicza Szkoła Zawodowa | ||
| + | *Trzyletnie Technikum Uzupełniajace w Smolajnach | ||
| + | *[[Niepubliczna Szkoła Muzyczna I st. im. św. Cecyli w Dobrym Mieście]] | ||
== Sport == | == Sport == | ||
| − | W gminie | + | W gminie działa Ośrodek Sportu i Rekreacji w Dobrym Mieście, który organizuje różnorodne imprezy. Na terenie gminy działa klub [[DKS Dobre Miasto]] |
| − | |||
| − | Na terenie gminy | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
==Inne organizacje i instytucje== | ==Inne organizacje i instytucje== | ||
| − | *[[Stowarzyszenie | + | *[[Stowarzyszenie Chór Concordia Dobre Miasto]] |
| − | *[[Stowarzyszenie | + | *[[lkwim: Orkiestra Dęta Zespołu Szkół Rolniczych w Smolajnach|Orkiestra Dęta Zespołu Szkół Rolniczych w Smolajnach]] |
| − | *[[Stowarzyszenie | + | *[[Stowarzyszenie "Dobre Przedszkole"]] |
| − | *[[Stowarzyszenie na | + | *[[Dobromiejskie Stowarzyszenie Bezrobotnych]] |
| − | *[[Stowarzyszenie | + | *[[Stowarzyszenie na Rzecz Oświaty w Dobrym Mieście]] |
| − | *[[Stowarzyszenie | + | *[[Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym koło w Dobrym Mieście]] |
| − | *[[ | + | *[[lkwim: Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne Pojezierze. Oddział w Dobrym Mieście|Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne Pojezierze. Oddział w Dobrym Mieście]] |
| − | *[[ | + | *[[lkwim: Grupa iTeDe|Grupa iTeDe]] |
| − | + | *[[lkwim: Hyperial|zespół Hyperial]] | |
| + | *[[lkwim: Rodzina Kubińskich|Zespół PASJA]] | ||
| + | *[[lkwim: Zespół Ludowy Seniorzy|Zespół Ludowy Seniorzy]] | ||
== Obszary chronione i pomniki przyrody == | == Obszary chronione i pomniki przyrody == | ||
Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich<ref name="p3">Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/]</ref>: | Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich<ref name="p3">Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/]</ref>: | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
Obszary chronionego krajobrazu: | Obszary chronionego krajobrazu: | ||
| − | *[[Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny | + | *[[Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Dolnej Łyny]] (16 429,9 ha) |
| − | *[[Obszar Chronionego Krajobrazu | + | *[[Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Środkowej Łyny]] (15 307,8 ha) |
| − | Obszary Natura 2000: | + | Obszary [[Natura 2000]]: |
| − | *[[Natura 2000 | + | *[[Natura 2000 Swajnie|Specjalny obszar ochrony siedlisk Swajnie]] (1186,51 ha) |
| − | *[[ | + | *[[Natura 2000 Warmińskie Buczyny|Specjalny obszar ochrony siedlisk Warmińskie Buczyny]] (1 525,85 ha) |
| − | Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy wiejskiej | + | Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy miejsko-wiejskiej Dobre Miasto znajduje się 11 pomników przyrody<ref name="p3"/>. |
| − | Zobacz też: | + | ==Zobacz też:== |
| − | [[ | + | *[[Fundacja "Fundusz Ziemi Olsztyńskiej"]] |
| − | + | *[[Bractwa warmińskie]] | |
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| − | + | ==Bibliografia== | |
| − | == Bibliografia== | + | Dz.U. 1946, nr 28, poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014] <br/> |
| − | Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych | + | Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/> |
| − | + | Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/> | |
| − | <br/> | + | Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl][20.10.2014]<br/> |
| − | Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych | + | Dz.U. 1975, nr 17, poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/> |
| − | Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych | + | Dz.U. 1991, nr 3, poz. 12, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 1990 r. w sprawie połączenia niektórych miast i gmin, w których dotychczas działały wspólne organy, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19910030012 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/> |
| − | + | Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/> | |
| − | [20.10.2014]<br/> | + | Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim, [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.<br/> |
| − | Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw | + | [http://bip.warmia.mazury.pl/dobre_miasto_gmina_miejsko_wiejska/74/1632/Program_Ochrony_Srodowiska_dla_Gminy_Dobre_Miasto_na_lata_2014-2017__z_perspektywa_do_roku_2021/ bip.warmia.mazury.pl, Program ochrony środowiska dla gminy Dobre Miasto na lata 2014-2017, z perspektywą do roku 2021, Dobre Miasto 2014.]<br/> |
| − | + | [http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3210 Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium] [20.10.2014]<br/> | |
| − | [20.10.2014]<br/> | + | [http://bip.warmia.mazury.pl/dobre_miasto_gmina_miejsko_wiejska/ bip.warmia.mazury.pl] [20.10.2014]<br/> |
| − | Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów | + | [http://www.dobremiasto.com.pl/ Gmina Dobre Miasto] [20.10.2014]<br/> |
| − | Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim | ||
| − | [http:// | ||
| − | [http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery= | ||
| − | [http://bip.warmia.mazury.pl/ | ||
[http://leksykonkultury.ceik.eu/ Leksykon kultury Warmii i Mazur] [20.10.2014]<br/> | [http://leksykonkultury.ceik.eu/ Leksykon kultury Warmii i Mazur] [20.10.2014]<br/> | ||
[http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków] [20.10.2014]<br/> | [http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków] [20.10.2014]<br/> | ||
[http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie] [20.10.2014]<br/> | [http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie] [20.10.2014]<br/> | ||
| − | [[Kategoria:Miejscowość]][[Kategoria: Powiat olsztyński]][[Kategoria: | + | [http://www.ko.olsztyn.pl/?main=2&sub=4 Kuratorium Oświaty w Olsztynie, wykaz szkół i placówek oświatowych w województwie warmińsko-mazurskim] [20.10.2014]<br/> |
| + | |||
| + | [[Kategoria:Miejscowość]][[Kategoria: Powiat olsztyński]][[Kategoria: Dobre Miasto (gmina miejsko-wiejska)]][[Kategoria: 1945-1989]][[Kategoria: 1990-]] | ||
Aktualna wersja na dzień 12:14, 4 cze 2024
| Gmina Dobre Miasto | |||
| | |||
| |||
| Województwo | warmińsko-mazurskie | ||
| Powiat | olsztyński | ||
| Rodzaj gminy | miejsko-wiejska | ||
| Burmistrz | Beata Harań | ||
| Powierzchnia | 258,69 km² | ||
| Liczba sołectw | 23 | ||
| Liczba miejscowości | 27 | ||
| Liczba ludności (2013) Gęstość zaludnienia |
16179 63 osób/km² | ||
| Strefa numeracyjna | 89 | ||
| Tablice rejestracyjne | NOL | ||
| TERYT | 2814033 | ||
| Urząd gminy ul. Warszawska 14 11-040 Dobre Miasto
| |||
| Strona internetowa gminy | |||
| Biuletyn Informacji Publicznej gminy | |||
Gmina Dobre Miasto – gmina miejsko-wiejska położona w centralnej części województwa warmińsko-mazurskiego, w północnej części powiatu olsztyńskiego. Siedziba gminy znajduje się w Dobrym Mieście.
Gmina przemysłowo-rolnicza położona na Pojezierzu Olsztyńskim, posiadająca liczne walory przyrodnicze i krajobrazowe sprzyjające rozwojowi turystyki, w tym agroturystyki.
Spis treści
Powierzchnia gminy
Gmina miejsko-wiejska Dobre Miasto zajmuje powierzchnię 258,69 km2[1], w tym:
- użytki rolne: 57,7% (14933 ha)
- lasy: 34,9% (9021 ha)
- wody: 1,5% (401 ha)
Gmina stanowi 9,1% powierzchni powiatu olsztyńskiego.
Demografia
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[1]:
Kościół Najświętszego Zbawiciela i Wszystkich Świętych. Fot. Ludwig Schneider.
Źródło: Commons Wikimedia
Źródło: Commons Wikimedia
Kościół pw. Świętego Krzyża i Matki Boskiej Bolesnej w Międzylesiu
Fot. Stanisław Czachorowski.
Źródło: wikimedia.commons.org Commons Wikimedia
Fot. Stanisław Czachorowski.
Źródło: wikimedia.commons.org Commons Wikimedia
Kościół pw. św. Marcina, św. Rocha i św. Walentego w Jesionowie
Fot. Romek.
Źródło: Commons Wikimedia
Fot. Romek.
Źródło: Commons Wikimedia
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| liczba | 16179 | 100 | 8216 | 50,8 | 7963 | 49,2 |
| gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
63 | 32 | 31 | |||
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie miejsko-wiejskiej Dobre Miasto wynosiło -27 osób[1], co stanowi 5% migracji w powiecie olsztyńskim oraz 0,7% w województwie warmińsko-mazurskim.
Historia gminy jako jednostki administracyjnej
Po II wojnie światowej tereny dzisiejszej gminy Dobre Miasto były częścią powiatu lidzbarskiego w województwie olsztyńskim[2].
W 1954 roku istniejące dotychczas gminy zamieniono na gromady[3]. Gromada Dobre Miasto przetrwała do kolejnej reformy administracyjnej, która przywracała podział państwa na gminy[4].
Gmina Dobre Miasto z siedzibą w Dobrym Mieście została powołana na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 6 grudnia 1972 roku[5]. W skład nowo utworzonej gminy wchodziły obszary sołectw: Barcikowo, Bzowiec, Cerkiewnik, Głotowo, Jesionowo, Kabikiejmy, Kabikiejmy Dolne, Knopin, Łęgno, Mawry, Międzylesie, Nowa Wieś Mała, Orzechowo, Piotraszewo, Podleśna, Praslity, Smolajny, Stary Dwór, Swobodna.
1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[6], przestał istnieć powiat lidzbarski. Gmina Dobre Miasto została bezpośrednio częścią województwa olsztyńskiego.
W 1991 roku miasto i gmina Dobre Miasto stały się jedną jednostką administracyjną[7].
Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa [8]nie przywróciły powiatu lidzbarskiego. Umiejscowiły gminę Dobre Miasto w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim.
Gmina miejsko-wiejska Dobre Miasto graniczy z gminami: Lidzbark Warmiński, Jeziorany, Dywity, Świątki, Lubomino.
Miejscowości na terenie gminy
Sołectwa: Barcikowo, Bzowiec, Cerkiewnik, Głotowo, Jesionowo, Kabikiejmy, Kabikiejmy Dolne, Knopin, Knopin Osada, Kosyń, Kunik, Łęgno, Mawry, Międzylesie, Nowa Wieś Mała, Orzechowo, Piotraszewo, Podleśna, Praslity, Smolajny, Stary Dwór, Swobodna, Urbanowo.
Pozostałe miejscowości: Kłódka, Chmury, Wichrowo, Kazimierowo, Krzyżno.
Gospodarka
Głównymi kierunkami rozwoju gospodarczego gminy Dobre Miasto są przemysł i usługi, które uzupełnia rolnictwo. Gmina należy do średnio uprzemysłowionych. Ze względu na systematycznie wzrastającą liczbę podmiotów gospodarczych, swoje położenie oraz wieloletnią tradycję Dobre Miasto pełni rolę lokalnego centrum rozwoju gospodarczego. Większość gospodarstw rolnych stanowią gospodarstwa indywidualne. Do podstawowych form gospodarowania zalicza się produkcję roślinną i hodowlę zwierząt. Większość gospodarstw prowadzi działalność ogólnorolną. Użytki rolne zajmują ponad 57% ogólnej powierzchni gminy, w tym: 60,3% (9009 ha) grunty orne, 17,8% (2664 ha) pastwiska.
W gminie rozwinięty jest przemysł maszynowy, drzewny, rolno-spożywczy, branża meblarska; rozwinięta jest sieć usług o zróżnicowanej strukturze i handel.
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Dobre Miasto wynosiła pod koniec 2013 roku 1185. W tym 57 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 1128 tworzy sektor prywatny. 236 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 122 firmy w dziale przetwórstwo przemysłowe, 138 firm w dziale budownictwo, 56 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 26 firm[1]. Do największych podmiotów gospodarczych w gminie należą: DFM Sp. z o.o. w Dobrym Mieście, DLG Polska Sp. z o.o. w Dobrym Mieście, Pol-Mot Warfama S.A. Dobre Misto, FELGEX Sp. z o.o. Dobre Miasto, Provimi – ROLIMPEX S.A. oddział w Dobrym Mieście, AGROCHEM Sp. z o.o., Zakład Suszenia i Uszlachetniania Warzyw Nowa Wieś Mała, Jutrzenka-Dobre Miasto sp. z o.o., Agrokompleks W. Giers S.j. w dobrym Mieście. Firmy prowadzą również działalność eksportową.
Działalność inwestycyjna Dobrego Miasta jest w dużej mierze związana z istnieniem podstrefy Warmińsko-Mazurskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Głównym celem utworzenia strefy było przyspieszenie rozwoju gospodarczego Dobrego Miasta oraz stworzenie inwestorom korzystnych warunków finansowo-podatkowych.
Gmina Dobre Miasto należy do Warmińskiego Związku Gmin, Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich oraz LGD "Warmiński Zakątek".
W nowej Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do obszarów wymagających restrukturyzacji i rewitalizacji ze względu na możliwości rozwojowe i zapóźnienia.
Gmina Dobre Miasto stanowi obszar atrakcyjny turystycznie ze względu na swoje uwarunkowania naturalne (jeziora, lasy, niski stopień zanieczyszczenia środowiska, obszary chronionego krajobrazu) i położenie. Bazę turystyczną stanowią: hotele, dom gościnny, dom pielgrzyma, ośrodek wczasowy i gospodarstwa agroturystyczne znajdujące się w miejscowościach: Nowa Wieś Mała, Praslity, Łęgno, Orzechowo oraz pole namiotowe w Bazie Szkoleniowo-Wypoczynkowej ZHP nad jeziorem Limajno w Swobodnej[9].
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Dobre Miasto wynosiła 1203 osoby[1], co stanowi 13,4% bezrobotnych w powiecie olsztyńskim.
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 12,2% ludności[10].
Kultura i turystyka
Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy
Filie biblioteki znajdują się w Cerkiewniku, Orzechowie.
Wydarzenia kulturalne związane z gminą
- Dobremiastock
- Międzynarodowe Spotkania Rodzin Muzykujących im. Stanisława Steczkowskiego w Dobrym Mieście
- Dożynki Gminne – Święto Chleba
Ludzie związani z gminą
- Henryk II Wogenap (1270-1334) – biskup warmiński, założyciel Dobrego Miasta, kanonik i prepozyt kapituły warmińskiej
- Andrzej Chryzostom Załuski (1650-1711) – biskup warmiński od 1699 roku, zmarł i jest pochowany w Dobrym Mieście
- Józef Tuławski (1699-1781) – kanonik dobromiejski, matematyk, geometra
- Friedrich Ernst Dorn (1848-1916) – urodzony w Dobrym Mieście fizyk; zajmował się głównie badaniem zjawiska promieniotwórczości i promieniami Roentgena
- Emil Rzeszutek (1940-1997) – duchowny katolicki, rektor WSD "Hosianum" w Olsztynie, wieloletni proboszcz Parafii pw. Najświętszego Zbawiciela i Wszystkich Świętych w Dobrym Mieście, dziekan dobromiejski
- Zbigniew Kieżun (1950- ) – urodzony w Dobrym Mieście jeden z najbardziej znanych trenerów piłki nożnej na Warmii i Mazurach; trener DKS Dobre Miasto
- Elżbieta Bilińska-Wołodźko – animator kultury, wieloletnia dyrektor Miejsko-Gminnego Ośrodka Kultury w Dobrym Mieście
- Mirosław Micia Bojenko (1954- ) – fotografik, rzeźbiarz, animator kultury
- Henryk Hornatkiewicz – nauczyciel, malarz amator, grafik
- Stefan Kubiński (?-1972) – szewc, muzyk amator z Dobrego Miasta
- Mirosław Pogorzelski – malarz, rysownik, rzeźbiarz amator z Dobrego Miasta
- Waldemar Milewicz (1956-2004) – urodzony w Dobrym Mieście dziennikarz i korespondent wojenny; zginął tragicznie w Iraku
Zabytki znajdujące się na terenie gminy
Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy miejsko-wiejskiej Dobre Miasto należą[11]:
- założenia urbanistyczne, pozostałości murów obronnych, zabytkowe domy (m.in. przy ul. Fabrycznej, Górnej, Grunwaldzkiej, Łużyckiej, Olsztyńskiej, Sowińskiego, Warszawskiej, Wojska Polskiego) w Dobrym Mieście
- budynek dawnego kościoła ewangelickiego (obecnie CK)
- Baszta Bociania w Dobrym Mieście
- brama cmentarza przy ul. Olsztyńskiej
- kościół pw. św. Mikołaja w Dobrym Mieście (grckokatolicki)
- kaplica pw. św. Jerzego w Dobrym Mieście
- Bazylika Najświętszego Zbawiciela i Wszystkich Świętych w Dobrym Mieście
- wieża ciśnień w Dobrym Mieście
- kościół pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny w Orzechowie wraz z cmentarzem grzebalnym
- kościół pw. Świętego Krzyża i Matki Boskiej Bolesnej w Międzylesiu
- kościół pw. św. Bartłomieja w Piotraszewie wraz z plebanią i kapliczką w narożniku ogrodzenia kościelnego
- kościół pw. św. Katarzyny i św. Anny w Cerkiewniku
- kościół pw. św. Marcina, św. Rocha i św. Walentego w Jesionowie
- Sanktuarium Najświętszego Sakramentu i Męki Pańskiej w Głotowie, cmentarz przykościelny wraz z kaplicami
- Kalwaria Warmińska
- kościół pw. św. Marcina w Jesionowie
- kaplica pw. Matki Bożej Królowej Polski w Knopinie
- kaplica odpustowa pw. Krzyża Świętego w Międzylesiu wraz z przykościelnym cmentarzem oraz kaplicami w ogrodzeniu kościoła
- kaplica pw. Miłosierdzia Bożego w Nowej Wsi Małej
- liczne kapliczki, m.in. w: Dobrym Mieście, Orzechowie, Cerkiewniku, Bzowcu, Głotowie, Łęgnie, Mawrach, Międzylesiu, Nowej Wsi Małej, Podleśnej, Praślitach, Starym Dworze
- zespół pałacowy w Smolajnach
- cmentarz w Cerkiewniku
- most drogowy nad Łyną
Szlaki i atrakcje turystyczne
- część Szlaku Kopernikowskiego Olsztyn – Mingajny
- szlaki rowerowe:
- czerwony I: Knopin – Barcikowo – Międzylesie – Smolajny – Praslity – Nowa Wieś Mała – Głotowo – Knopin
- czerwony II: Dobre Miasto – Sosna pomnik przyrody
- niebieski: Dobre Miasto – obwód leśny nr 366, 256, 212 – Wichrowo Tartak – Wichrowo – Obwodnica
- zielony: obwód leśny nr 366 – Jezioro Gilgajny – obwód leśny nr 420 – obwód leśny nr 366
- czarny: Smolajny – Dębowa Góra – Urbanowo – dawny nasyp kolejowy linii Orneta – Lidzbark – Marwy – Piotraszewo – "Obodnica" – obwód leśny nr 240
- niebieski/granatowy: Cerkiewnik – Barkweda – Bukwałd – Różynka – Cerkiewnik
- żółty: Dobre Miasto – Głotowo – Swobodno – Jezioro Limajno – Leśnictwo Chmury – Cerkiewnik – Swobodno – Knopin – Dobre Miasto
- spływy kajakowe rzeką Łyną
- liczne zabytki architektury sakralnej oraz kapliczki
- zabytkowy park w Smolajnach oraz park kalwaryjski w Głotowie
- obszary chronionego krajobrazu, rezerwaty i pomniki przyrody
- jeziora, lasy, rzeki
Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Dobre Miasto można uzyskać na stronach internetowych: dobremiasto.com.pl oraz warminskizakatek.com.pl.
Religia
- Parafia greckokatolicka pw. Świętego Mikołaja w Dobrym Mieście
- Parafia pw. Najświętszego Zbawiciela i Wszystkich Świętych w Dobrym Mieście
- Parafia pw. Najświętszego Zbawiciela w Głotowie
- Parafia pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Orzechowie
- Parafia pw. św. Bartłomieja Apostoła w Piotraszewie
- Parafia pw. św. Faustyny Kowalskiej w Dobrym Mieście
- Parafia pw. św. Katarzyny w Cerkiewniku
- Parafia pw. św. Marcina w Jesionowie
Szkolnictwo
W gminie miejsko-wiejskiej Dobre Miasto istnieją następujące placówki edukacyjne:
- Przedszkole Samorządowe nr 1 w Dobrym Mieście
- Przedszkole Samorządowe nr 2 w Dobrym Mieście
- Przedszkole Niepubliczne "Jaś i Małgosia" w Dobrym Mieście
- Punkt Przedszkolny "Marysieńka" w Dobrym Mieście
- Szkoła Podstawowa nr 1 im. gen. Józefa Bema w Dobrym Mieście
- Szkoła Podstawowa nr 2 im. Mikołaja Kopernika w Dobrym Mieście
- Szkoła Podstawowa nr 3 im. Rotmistrza Witolda Pileckiego w Dobrym Mieście – Szkoła Filialna w Jesionowie, Szkoła Filialna w Orzechowie
- Szkoła Podstawowa im. Marii Zientary-Malewskiej w Barcikowie
- Niepubliczna Szkoła Podstawowa Stowarzyszenia na Rzecz Oświaty w Dobrym Mieście
- Niepubliczna Szkoła Podstawowa w Cerkiewniku
- Niepubliczna Szkoła Podstawowa w Głotowie
- Szkoła Podstawowa Stowarzyszenia Przyjaciół Szkół Katolickich im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Smolajnach
- Gimnazjum Publiczne im. Jana Pawła II w Dobrym Mieście
- Gimnazjum Niepubliczne Nasza Jedynka w Dobrym Mieście
- Gimnazjum Niepubliczne Stowarzyszenia na Rzecz Oświaty w Dobrym Mieście
- Gimnazjum Stowarzyszenia Przyjaciół Szkół Katolickich w Smolajnach
- Zespół Szkół w Dobrym Mieście – Liceum Ogólnokształcące, Technikum, Zasadnicza Szkoła Zawodowa, Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych, Szkoła Policealna
- Uzupełniające Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Dobrym Mieście
- Zespół Szkół Rolniczych im. Biskupa Ignacego Błażeja Krasickiego w Smolajnach – Technikum Rolnicze, Zasadnicza Szkoła Zawodowa
- Trzyletnie Technikum Uzupełniajace w Smolajnach
- Niepubliczna Szkoła Muzyczna I st. im. św. Cecyli w Dobrym Mieście
Sport
W gminie działa Ośrodek Sportu i Rekreacji w Dobrym Mieście, który organizuje różnorodne imprezy. Na terenie gminy działa klub DKS Dobre Miasto
Inne organizacje i instytucje
- Stowarzyszenie Chór Concordia Dobre Miasto
- Orkiestra Dęta Zespołu Szkół Rolniczych w Smolajnach
- Stowarzyszenie "Dobre Przedszkole"
- Dobromiejskie Stowarzyszenie Bezrobotnych
- Stowarzyszenie na Rzecz Oświaty w Dobrym Mieście
- Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym koło w Dobrym Mieście
- Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne Pojezierze. Oddział w Dobrym Mieście
- Grupa iTeDe
- zespół Hyperial
- Zespół PASJA
- Zespół Ludowy Seniorzy
Obszary chronione i pomniki przyrody
Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich[12]:
Obszary chronionego krajobrazu:
- Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Dolnej Łyny (16 429,9 ha)
- Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Środkowej Łyny (15 307,8 ha)
Obszary Natura 2000:
- Specjalny obszar ochrony siedlisk Swajnie (1186,51 ha)
- Specjalny obszar ochrony siedlisk Warmińskie Buczyny (1 525,85 ha)
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy miejsko-wiejskiej Dobre Miasto znajduje się 11 pomników przyrody[12].
Zobacz też:
Przypisy
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bank Danych Lokalnych GUS
- ↑ Dz.U. 1946, nr 28, poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, isap.sejm.gov.pl
- ↑ Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, isap.sejm.gov.pl
- ↑ Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl
- ↑ Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim
- ↑ Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl
- ↑ Dz.U. 1991, nr 3, poz. 12, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 1990 r. w sprawie połączenia niektórych miast i gmin, w których dotychczas działały wspólne organy, isap.sejm.gov.pl
- ↑ Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów,isap.sejm.gov.pl
- ↑ dobremiasto.com.pl
- ↑ Bank Danych Lokalnych GUS
- ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków
- ↑ 12,0 12,1 Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [1]
Bibliografia
Dz.U. 1946, nr 28, poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl[20.10.2014]
Dz.U. 1975, nr 17, poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1991, nr 3, poz. 12, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 1990 r. w sprawie połączenia niektórych miast i gmin, w których dotychczas działały wspólne organy, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim, [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
bip.warmia.mazury.pl, Program ochrony środowiska dla gminy Dobre Miasto na lata 2014-2017, z perspektywą do roku 2021, Dobre Miasto 2014.
Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium [20.10.2014]
bip.warmia.mazury.pl [20.10.2014]
Gmina Dobre Miasto [20.10.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [20.10.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [20.10.2014]
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.10.2014]
Kuratorium Oświaty w Olsztynie, wykaz szkół i placówek oświatowych w województwie warmińsko-mazurskim [20.10.2014]
